Περί τίνος πρόκειται;
Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών και των εσόδων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα συγκεκριμένο έτος. Διασφαλίζει τη χρηματοδότηση των πολιτικών και των προγραμμάτων της ΕΕ σύμφωνα με τις πολιτικές προτεραιότητες και τις νομικές υποχρεώσεις της ΕΕ.
Οι ετήσιοι προϋπολογισμοί πρέπει να εντάσσονται στα όρια δαπανών («ανώτατα όρια») που ορίζονται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ). Η ΕΕ συνήθως ορίζει τον ετήσιο προϋπολογισμό της σε χαμηλότερα επίπεδα ώστε, εάν χρειαστεί, να είναι σε θέση να καλύψει απρόβλεπτες δαπάνες.
Ο ετήσιος προϋπολογισμός εξασφαλίζει επίσης ότι η ΕΕ εισπράττει τα έσοδα που χρειάζεται για τη χρηματοδότηση των δαπανών της. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να ισοσκελίζει τις δαπάνες και τα έσοδα.
Αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές
Όσον αφορά τις δαπάνες, ο προϋπολογισμός της ΕΕ διαχωρίζει τις πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων («αναλήψεις υποχρεώσεων») από τις πιστώσεις πληρωμών («πληρωμές»).
Οι αναλήψεις υποχρεώσεων είναι οι νομικές υποχρεώσεις που συνεπάγονται δαπάνη χρήματος και μπορούν να αναληφθούν σε ένα συγκεκριμένο οικονομικό έτος. Οι νομικές υποχρεώσεις μπορούν να έχουν τη μορφή συμβάσεων, συμφωνιών και αποφάσεων επιχορήγησης. Τα ποσά δεν καταβάλλονται αναγκαστικά το ίδιο έτος αλλά μπορούν να δαπανώνται κατά τη διάρκεια πολλών χρηματοοικονομικών ετών.
Οι πληρωμές καλύπτουν τις δαπάνες που οφείλονται το τρέχον έτος. Αυτό οφείλεται στις νομικές δεσμεύσεις του ιδίου έτους ή προηγουμένων ετών.
Παραδείγματα
Το ύψος των αναλήψεων υποχρεώσεων και των πληρωμών συνήθως διαφέρει για τα πολυετή έργα, όπως π.χ. η κατασκευή μιας γέφυρας. Οι πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων στη συγκεκριμένη περίπτωση θα αφορούν ένα έτος, ενώ οι πιστώσεις πληρωμών θα διαχωριστούν σε μικρότερα ποσά που θα πληρωθούν επί σειρά ετών.
Οι αναλήψεις υποχρεώσεων και οι πληρωμές είναι ισόποσες για τις δαπάνες που πρέπει να πραγματοποιηθούν το ίδιο έτος, όπως, για παράδειγμα, οι άμεσες οικονομικές ενισχύσεις για τους γεωργούς.
Πως λαμβάνονται οι αποφάσεις;
Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΕ συμφωνείται από κοινού από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επί ίσοις όροις. Το σχέδιο του προϋπολογισμού προτείνεται από την Επιτροπή.
Διαδικασία
Καταρχάς, το Συμβούλιο εγκρίνει τη θέση του επί του σχεδίου ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ. Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να εγκρίνει τροποποιήσεις επί της θέσης του Συμβουλίου. Εάν οι απόψεις αποκλίνουν, συγκαλείται η επιτροπή συνδιαλλαγής με αποστολή να βρει συμβιβαστική λύση εντός τριών εβδομάδων.
Αφού επιτευχθεί συμφωνία, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν προθεσμία 14 ημερών για την τυπική έγκρισή της.
Εάν το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν καταλήξουν σε συμφωνία, η Επιτροπή οφείλει να υποβάλει νέο σχέδιο ετήσιου προϋπολογισμού.
Εάν ο ετήσιος προϋπολογισμός δεν έχει ακόμη εγκριθεί στην αρχή του έτους το οποίο αφορά, εφαρμόζεται το σύστημα των προσωρινών δωδεκατημορίων. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δαπανηθεί κάθε μήνα για κάθε κεφάλαιο του προϋπολογισμού το πολύ ένα δωδέκατο των πιστώσεων είτε του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους είτε του σχεδίου προϋπολογισμού που έχει προτείνει η Επιτροπή, εάν το ποσό αυτό είναι μικρότερο.
Πως γίνονται τα διορθωτικά;
Ο ετήσιος προϋπολογισμός μπορεί να τροποποιηθεί με την ίδια διαδικασία που χρησιμοποιείται για την έκδοσή του.
Αυτό συμβαίνει εάν χρειάζονται πρόσθετοι πόροι για να καλυφθούν έκτακτες ανάγκες, όπως, λόγου χάρη, η αντιμετώπιση των συνεπειών φυσικής καταστροφής σε ένα κράτος μέλος.
Οι αποκαλούμενοι διορθωτικοί προϋπολογισμοί εγκρίνονται για παράδειγμα για να ενσωματωθεί το πλεόνασμα του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους ή για να προσαρμοστεί η προβλεφθείσα σύνθεση των εσόδων από τα διάφορα είδη ιδίων πόρων.
