Τα δικαιώματά σας και πώς να τα ασκείτε
Οι πολίτες μιας χώρας μέλους της ΕΕ είναι αυτόματα και πολίτες της ΕΕ. Η ιθαγένεια της ΕΕ σάς δίνει σημαντικά επιπλέον δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Δικαιώματα που παρέχει η ιθαγένεια της ΕΕ
Τα δικαιώματα αυτά ορίζονται στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 20) και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (Κεφάλαιο V).
Χρειάζεστε βοήθεια για την άσκηση των δικαιωμάτων σας;
Για να συνειδητοποιήσουν, τόσο οι πολίτες όσο και οι εθνικές αρχές, τι σημαίνει η ευρωπαϊκή ιθαγένεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκδίδει σε τακτά διαστήματα έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕEN.
Συνοπτική παρουσίαση της νομοθεσίας της ΕΕ για την ιθαγένεια της ΕΕ
Κυκλοφορία και διαμονή στην ΕΕ
Ως πολίτης της ΕΕ έχετε δικαίωμα να ζείτε και να κυκλοφορείτε στο εσωτερικό της ΕΕ χωρίς να υπόκειστε σε διακρίσεις λόγω υπηκοότητας.
Μπορείτε να εγκατασταθείτε σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ για επαγγελματικούς λόγους, για σπουδές κ.λπ., εφόσον πληροίτε ορισμένες προϋποθέσεις.
Συμμετοχή στην πολιτική ζωή της ΕΕ
Κάθε πολίτης της ΕΕ έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις ευρωεκλογές ή στις δημοτικές εκλογές σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ και αν ζει, υπό τους ίδιους όρους με τους υπηκόους της χώρας αυτής.
Αναφορές και καταγγελίες
Μπορείτε να ζητήσετε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να επιληφθεί είτε ενός προσωπικού σας αιτήματος ή παραπόνου, είτε ενός ζητήματος δημοσίου συμφέροντος. Το θέμα πρέπει να εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ΕΕ (δεν μπορεί, δηλαδή, να αφορά θέμα που αποφασίζεται σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο) και να σας επηρεάζει άμεσα.
Για παράπονα που αφορούν παραπτώματα οργάνων ή υπηρεσιών της ΕΕ, μπορείτε να υποβάλετε καταγγελία στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή.
Μπορείτε επίσης να επικοινωνείτε απευθείας με τα θεσμικά και συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ, και δικαιούστε να λαμβάνετε απάντηση σε μια από τις 24 επίσημες γλώσσες της Ένωσης.
Προξενική προστασία
Αν βρεθείτε σε χώρα εκτός ΕΕ και χρειαστείτε βοήθεια, ως πολίτης της ΕΕ έχετε δικαίωμα σε προξενική προστασίαEN από την πρεσβεία ή το προξενείο οποιασδήποτε άλλης χώρας της ΕΕ, εάν η χώρα σας δεν διατηρεί πρεσβεία ή προξενείο στην εν λόγω τρίτη χώρα.
Μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια π.χ. σε περίπτωση θανάτου, ατυχήματος, ασθένειας, σύλληψης ή κράτησης, πράξης βίας και επαναπατρισμού.
Πώς να συμμετάσχετε στη χάραξη των ευρωπαϊκών πολιτικών
Πρωτοβουλία πολιτών: καθορίστε την ατζέντα
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών σάς δίνει τη δυνατότητα να ζητήσετε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προετοιμάσει πρόταση για νομοθετική πράξη. Τη σχετική αίτηση πρέπει να υπογράφουν τουλάχιστον 1 εκατομμύριο πολίτες από το ένα τέταρτο τουλάχιστον των χωρών της ΕΕ (επί του παρόντος, τουλάχιστον 7 κράτη μέλη).
Ενεργός συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο της ΕΕ
- Το πρόγραμμα «Ευρώπη για τους Πολίτες» 2014-2020Αναζητήστε διαθέσιμες μεταφράσεις του συνδέσμου αυτούEN••• έχει ως στόχο να βοηθήσει τους πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα την ιστορία και την πολυμορφία της ΕΕ, να τους ενημερώσει για τα δικαιώματα που παρέχει η ευρωπαϊκή ιθαγένεια, και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή τους στα κοινά σε επίπεδο ΕΕ.
- Το πρόγραμμα «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια» 2014-2020Αναζητήστε διαθέσιμες μεταφράσεις του συνδέσμου αυτούEN••• στηρίζει έργα που προωθούν την ισότητα και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ευαισθητοποιούν τους πολίτες γύρω από τα δικαιώματα που παρέχει η ευρωπαϊκή ιθαγένεια και τους ενθαρρύνουν να αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στον δημοκρατικό βίο σε επίπεδο ΕΕ.
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξάγει τακτικά δημόσιες διαβουλεύσεις σχετικά με πρωτοβουλίες που σχεδιάζει να αναλάβει, δίνοντας έτσι σε κάθε Ευρωπαίο τη δυνατότητα να εκφράσει τη γνώμη του.
- Οι Διάλογοι με τους Πολίτες διοργανώνονται σε πόλεις όλων των κρατών μελών της ΕΕ, με στόχο να ακουστούν οι απόψεις των πολιτών και να συζητηθούν θέματα που τους προβληματίζουν.
- Οι Διάλογοι με την Κοινωνία των Πολιτών είναι συζητήσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για διάφορα θέματα.
