Στις πρώτες χώρες στη χρήση social media η Ελλάδα, τελευταία σε online αγορές – Δεν αλλάζουν τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις απορρήτου
Μία ιδαιτέρως ενδιαφέρουσα και επίκαιρη έρευνα αναφορικά με τις αντιλήψεις των Ελλήνων και Ελλήνιδων σχετικά με την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, ιδίως στο πλαίσιο της διαδικτυακής τους δραστηριότητας, δημοσίευση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ευρωβαρόμετρο).
Η έρευνα, η οποία αποτελεί μέρος της συνολικής καμπάνιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ενημέρωση για τους νέους κανόνες προστασίας των δεδομένων, χωρίζεται σε τέσσερα μέρη:
Χρήσεις του Διαδικτύου – Κορυφαίοι στη χρήση social media, τελευταίοι σε online αγορές
Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων σε 1.014 άτομα στην Ελλάδα και 27.524 συνολικά στην ΕΕ, στην Ελλάδα η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.
Συγκεκριμένα, το 91% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έχει χρησιμοποιήσει μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τον μέσο όρο της ΕΕ να βρίσκεται στο 82%.
Η “επίδοση” της Ελλάδας την τοποθετεί στην 5η θέση του σχετικού πίνακα, πίσω από Ρουμανία, Πορτογαλία, Κύπρο και Μάλτα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι αντιφάσεις και οι παραδοξότητες στη χώρα μας αντικατοπτρίζονται και στη διαδικτυακή πραγματικότητα.
Παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε στις κορυφαίες θέσεις στη χρήση social media, οι Έλληνες κατατάσσονται τελευταίοι (!) στη χρήση του Διαδικτύου για αγορά αγαθών ή υπηρεσιών (ενδύματα, βιβλία, εισιτήρια ή τρόφιμα).
Μάλιστα, το 42% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ το Διαδίκτυο για το σκοπό αυτό (μέσος όρος ΕΕ 23%), ενώ τακτικά το χρησιμοποιεί μόλις το 15% (μέσος όρος ΕΕ 39%).
Γνώσεις για την προστασία προσωπικών δεδομένων και τον GDPR
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις των ερωτηθέντων στην Ελλάδα και σε σχέση με την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων.
Σε – σχεδόν – απόλυτη αρμονία με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, οι Έλληνες δηλώνουν ότι έχουν ακούσει και γνωρίζουν τι είναι ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) σε ποσοστό 35%, έχουν ακούσει αλλά δεν γνωρίζουν ακριβώς τι είναι σε ποσοστό 32%, ενώ δεν έχουν ακούσει ποτέ γι’ αυτόν σε ποσοστό 32%.
Αναφορικά με τις ιδιότητες των συμμετεχόντων, πιο ενημερωμένοι για τον Κανονισμό φαίνονται οι μαθητές/φοιτητές, οι ελευθεροι επαγγελματίες και τα στελέχη επιχειρήσεων.
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία που αφορούν στην ενημέρωση των πολιτών σε σχέση με την ύπαρξη αρχής για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπου το 64% (σε σχέση με το 57% μ.ο. της ΕΕ) δηλώνει ότι γνωρίζει σχετικά με τη λειτουργία της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Στον αντίποδα, ιδιαιτέρως χαμηλά είναι τα ποσοστά των ερωτηθέντων που γνωρίζουν τα δικαιώματά τους σχετικά με την προστασία των δεδομένων τους και ακόμα περισσότερων όσων τα έχουν ασκήσει.
Σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, απογοητευτικά είναι τα ποσοστά σε σχέση με την αυτοματοποιημένη επεξεργασία δεδομένων (π.χ. με τη χρήση αλγορίθμων), όπου μόλις το 28% γνωρίζει για την ύπαρξη των δικαιωμάτων που παρέχει σχετικά ο GDPR (χαμηλότερος μέσος όρος στην ΕΕ).
Έλεγχος των δεδομένων και πολιτικές προστασίας δεδομένων
Οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα εμφανίζονται αισιόδοξοι αλλά προβληματισμένοι σε σχέση με το επίπεδο ελέγχου που έχουν σε σχέση με τις πληροφορίες που παρέχουν στο Διαδίκτυο (π.χ. ικανότητα διόρθωσης, αλλαγής ή διαγραφής των πληροφοριών αυτών).
Συγκεκριμένα, το 71% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι έχει τον έλεγχο των δεδομένων του (50% μερικό, 21% πλήρη), ποσοστό υψηλότερου του ευρωπαϊκού μέσου όρου (65%), ενώ το 22% θεωρεί πως δεν έχει κανέναν έλεγο (30% ο μέσος όρος στην ΕΕ).
Σε αρμονία με τον μέσο όρο στην Ένωση, το 63% των ερωτηθέντων ανησυχεί από το γεγονός ότι δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο σε σχέση με τα δεδομένα του.
Ένα από τα πλέον γνωστά προβλήματα στον τομέα της προστασίας δεδομένων αφορά στη μη ανάγνωση από τους χρήστες των πολιτικών προστασίας προσωπικών δεδομένων (γνωστές και ως πολιτικές απορρήτου/privacy policy).
Σε σχέση με τους λόγους εμφάνισης του φαινομένου αυτού, η έρευνα δείχνει ότι οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα θεωρούν τις πολιτικές υπερβολικά μακροσκελείς για να τις διαβάσουν (59%) ή ασαφείς ή δυσνόητες (34%), ενώ το 24% αρκείται στο γεγονός ότι ιστότοποι διαθέτουν μία τέτοια πολιτική.
Ρυθμίσεις απορρήτου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Πέρα από την ιδιαίτερα υψηλή χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στην Ελλάδα παρατηρείται ότι στην πλειονότητά τους (ποσοστό 46% έναντι 56% του ευρωπαϊκού μ.ο.) οι χρήστες δεν επιχειρούν να αλλάξουν τις ρυθμίσεις απορρήτου των προφίλ τους από τις προκαθορισμένες (default).
Η Ελλάδα βρίσκεται αρκετά χαμηλά στη σχετική λίστα, με σημαντική απόσταση τόσο από την πρώτη, το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το 74% αλλάζει τις ρυθμίσεις του, όσο και την τελευταία Κύπρο, όπου το 38% αλλάζει τις ρυθμίσεις του.
Δυστυχώς, οι λόγοι που οι χρήστες στην Ελλάδα δεν αλλάζουν τις ρυθμίσεις απορρήτου στα social media δεν σχετίζονται με την εμπιστοσύνη προς τους παρόχους (μόλις το 24% υποστηρίζει κάτι τέτοιο), αλλά με γεγονός ότι δεν ανησυχούν για την κοινοποίηση των δεδομένων τους (38%) και δεν ότι δεν γνωρίζουν πως να το κάνουν.
Συνολικά στατιστικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα συνολικά αποτελέσματα για την προστασία των δεδομένων είναι αρκετά ενθαρρυντικά, καθώς το 73 % όσων απάντησαν έχουν ακούσει για τουλάχιστον ένα από τα έξι δοκιμασμένα δικαιώματα που κατοχυρώνει ο γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων.
Εξάλλου, το 67 % όσων απάντησαν γνωρίζουν την ύπαρξη του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων και το 57 % όσων απάντησαν γνωρίζουν την εθνική τους αρχή προστασίας δεδομένων.
