Η «στροφή» του καταναλωτικού κοινού στις αγορές μέσω του διαδικτύου παρότι μοιάζει εξαιρετικά εύκολη και γρήγορη διαδικασία, εντούτοις κρύβει πολλούς κινδύνους ιδιαίτερα για εκείνους που πραγματοποιούν τέτοιους είδους ηλεκτρονικές συναλλαγές, για πρώτη φορά. Οι καταγγελίες για φαινόμενα εξαπάτησης στο χώρο του διαδικτύου αυξάνονται και συχνά φτάνουν στις αρμόδιες αρχές.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδος, μετά από πολλές καταγγελίες που δέχτηκαν από καταναλωτές, πραγματοποίησαν δειγματοληπτικό έλεγχο σε ηλεκτρονικά καταστήματα προκειμένου να εξακριβώσουν «ιδίοις όμμασι» εάν τηρούν τις νόμιμες υποχρεώσεις τους.
Στο «μικροσκόπιο» δεκάδες e-shops
Στο πλαίσιο διερεύνησης δεκάδων υποθέσεων που συνδέονταν με εγχώριες και διασυνοριακές διαφορές καταναλωτών με ηλεκτρονικά καταστήματα, μπήκαν στο «μικροσκόπιο» δειγματοληπτικά ιστοσελίδες των καταγγελλόμενων επιχειρήσεων.
Το 60% των καταγγελιών πάντως αναφέρονται σε διασυνοριακές καταναλωτικές διαφορές, ενώ το υπόλοιπο 40% αφορούν προμηθευτές που βρίσκονται στην Ελλάδα.
Σωρεία παρατυπιών έδειξαν ο έλεγχος στα e-shops
Τα αποτελέσματα της έρευνας, σε κάθε περίπτωση, καταδεικνύουν την «άναρχη» και αδιαφανή λειτουργία των καταστημάτων τα οποία «φιγουράρουν» στο διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι:
– Είκοσι οκτώ (28) ηλεκτρονικά καταστήματα λειτουργούσαν χωρίς να πληρούν τις απαιτήσεις πληροφόρησης του άρθρου 3β του ν. 2251/1994 ή του άρθρου 3 του Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο, που ορίζουν ότι στην ιστοσελίδα κάθε ηλεκτρονικού καταστήματος θα πρέπει να αναφέρεται η ταυτότητα του προμηθευτή (επωνυμία), η γεωγραφική του διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, Α.Φ.Μ., αριθμός καταχώρησης στο ΓΕΜΗ (αν εδρεύει στην Ελλάδα), ουσιώδεις πληροφορίες που αφορούν τα χαρακτηριστικά των πωλούμενων προϊόντων, τις διάφορες επιβαρύνσεις των καταναλωτών (συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων χρεώσεων, φόρων, τελών, κ.λπ.), βασικές πληροφορίες σχετικά με την εμπορική πολιτική του καταστήματος (π.χ. κόστος μεταφορικών και αντικαταβολής), καθώς και αναφορά στο δικαίωμα υπαναχώρησης.
– Εννέα (9) ηλεκτρονικά καταστήματα δεν είχαν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που θεσπίσθηκαν με το άρθρο 14 του Κανονισμού 524/2013 και το άρθρο 14 της Κ.Υ.Α. 70330/2015 και ορίζουν ότι προμηθευτές που είναι εγκατεστημένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συνάπτουν συμβάσεις ηλεκτρονικής πώλησης προϊόντων ή παροχής υπηρεσιών οφείλουν να παρέχουν μέσα από τις ιστοσελίδες τους: (α) ηλεκτρονικό σύνδεσμο προς την πλατφόρμα Η.Ε.Δ. κατά τρόπο ευπρόσιτο, ώστε να γίνει ευρέως γνωστή η σχετική διαδικασία, (β) τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου, ως διαύλου επικοινωνίας με τους καταναλωτές. Η υποχρέωση, ειδικά, παροχής ηλεκτρονικού συνδέσμου προς την πλατφόρμα Η.Ε.Δ. καταλαμβάνει όλους τους προμηθευτές, ανεξαρτήτως εάν έχουν αναλάβει δέσμευση ή υποχρέωση να χρησιμοποιούν αναγνωρισμένους φορείς για την εναλλακτική επίλυση των διαφορών τους με καταναλωτές, με τη διαφορά ότι εφόσον τυχόν έχουν αναλάβει τέτοια δέσμευση, οφείλουν να καθιστούν, επιπλέον, γνωστή τη δυνατότητα επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών μέσω της πλατφόρμας Η.Ε.Δ. και να παρέχουν τη σχετική ενημέρωση στους καταναλωτές, κατά περίπτωση, μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ή μέσω των όρων των συναπτόμενων συμβάσεων.
900 ευρώ για κινητό που ποτέ δεν παραλήφθηκε!
Δεν είναι όμως λίγες οι φορές που οι καταναλωτές πέφτουν θύματα εξαπάτησης από τη δράση επιχειρήσεων μέσω facebook.
Ανάμεσα στις καταγγελίες αυτές, περιλαμβάνεται και η αναφορά καταναλωτή σε βάρος προμηθευτή που εμφανιζόταν να πραγματοποιεί πωλήσεις προϊόντων τεχνολογίας της γνωστής εταιρείας «Apple» (κινητών τηλεφώνων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, κ.λπ.) μέσω της γνωστής ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης, στην οποία διατηρούσε λογαριασμό.
Στα στοιχεία επικοινωνίας του εν λόγω προμηθευτή αναγραφόταν αριθμός κινητού τηλεφώνου, παρεχόταν σύνδεσμος προς επίσημο διαδικτυακό τόπο της προαναφερόμενης εταιρείας, ενώ δινόταν και η πληροφορία ότι ο προμηθευτής διατηρεί, επιπλέον, φυσικό κατάστημα στη Θεσσαλία. Σύμφωνα με την αναφορά που διερευνήθηκε, ο καταναλωτής προχώρησε σε καταβολή ποσού 900 ευρώ σε τραπεζικό λογαριασμό του φερόμενου ως ιδιοκτήτη της εταιρείας, αποβλέποντας στην αγορά συσκευής κινητού τηλεφώνου, την οποία, όμως, ποτέ εκ των υστέρων δεν παρέλαβε! Παρά τις επανειλημμένες μάλιστα προσπάθειές του, δεν κατόρθωσε ποτέ να έρθει σε επικοινωνία με τον προμηθευτή, προκείμενου να ενημερωθεί για την εξέλιξη της αγοράς του.
Συνήγορος του Καταναλωτή: Ψευδή τα στοιχεία του προμηθευτή
Ύστερα από έρευνα του Συνηγόρου του Καταναλωτή διαπιστώθηκαν τα εξής:
– Τα παρεχόμενα στοιχεία διεύθυνσης και επικοινωνίας του καταγγελλόμενου προμηθευτή, δεν ήταν, κατά πάσα πιθανότητα, αληθή.
– Κάνοντας χρήση της δυνατότητας αναζήτησης στη βάση δεδομένων της ιστοσελίδας της εταιρείας «Apple», δεν εντοπίστηκε ο καταγγελλόμενος προμηθευτής ανάμεσα στους επίσημους (εξουσιοδοτημένους) μεταπωλητές των προϊόντων της εταιρείας και, ιδίως, στη Θεσσαλία, όπου δήλωνε πως διατηρεί το φυσικό του κατάστημα.
– Πιθανολογείται ότι η παροχή συνδέσμου προς τον επίσημο διαδικτυακό τόπο της εταιρείας «Apple» εξυπηρετούσε τη δημιουργία, ψευδώς, της εντύπωσης ότι ο καταγγελλόμενος αποτελούσε επίσημο μεταπωλητή των προϊόντων της εν λόγω εταιρείας, ως μέσο προσέλκυσης και ενίσχυσης της εμπιστοσύνης ανυποψίαστων καταναλωτών.
Η υπόθεση τελικά πήρε το δρόμο της Δικαιοσύνης καθώς ήταν ανοιχτό το ενδεχόμενο να εξαπατήθηκαν και άλλοι καταναλωτές από τον εν λόγω φερόμενο ως προμηθευτή.
