Πτήσεις με ανταπόκριση οι οποίες αναχωρούν από κράτος μέλος με προορισμό τρίτη χώρα και ενδιάμεση στάση σε άλλη τρίτη χώρα και για τις οποίες έγινε μία ενιαία κράτηση
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε απόφαση σε υπόθεση σχετικά με πτήσεις με ανταπόκριση οι οποίες αναχωρούν από κράτος μέλος με προορισμό τρίτη χώρα και ενδιάμεση στάση σε άλλη τρίτη χώρα και για τις οποίες έγινε μία ενιαία κράτηση, κρίνοντας ότι ο αερομεταφορέας που πραγματοποίησε την πρώτη επιμέρους πτήση υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση στους επιβάτες που υπέστησαν σημαντική καθυστέρηση κατά την άφιξη της δεύτερης επιμέρους πτήσης η οποία πραγματοποιήθηκε από μη κοινοτικό αερομεταφορέα.
Ιστορικό υπόθεσης
Έντεκα επιβάτες προέβησαν έκαστος σε μία ενιαία κράτηση στον τσεχικό αερομεταφορέα České aerolinie για πτήση από την Πράγα (Τσεχική Δημοκρατία) προς την Μπανγκόκ (Ταϊλάνδη) με ενδιάμεση στάση στο Άμπου Ντάμπι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα). Η πρώτη επιμέρους πτήση αυτής της πτήσης με ανταπόκριση, εκτελούμενη από τον αερομεταφορέα České aerolinie από την Πράγα προς το Άμπου Ντάμπι, πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το σχέδιο πτήσης και έφτασε εγκαίρως στον προορισμό της. Αντιθέτως, η δεύτερη επιμέρους πτήση από το Άμπου Ντάμπι προς την Μπανγκόκ, εκτελούμενη, στο πλαίσιο συμφωνίας πτήσης με κοινό κωδικό, από τον μη κοινοτικό αερομεταφορέα Etihad Airways, έφθασε στον προορισμό της με καθυστέρηση 488 λεπτών. Η καθυστέρηση αυτή διάρκειας μεγαλύτερης των τριών ωρών μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα αποζημίωσης των επιβατών δυνάμει του κανονισμού για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών (Κανονισμός (ΕΚ) 261/2004).
Οι επιβάτες άσκησαν, ενώπιον των τσεχικών δικαστηρίων, αγωγές κατά της České aerolinie προκειμένου να τους επιδικαστεί η αποζημίωση που προβλέπεται στον κανονισμό. Ωστόσο, η České aerolinie αμφισβητεί ενώπιον των δικαστηρίων αυτών το βάσιμο των εν λόγω αγωγών προβάλλοντας ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για την καθυστέρηση της πτήσης από το Άμπου Ντάμπι προς την Μπανγκόκ, δεδομένου ότι η πτήση αυτή πραγματοποιήθηκε από άλλον αερομεταφορέα. Επιληφθέν της διαφοράς κατ’ έφεση, το Městský soud v Praze (περιφερειακό δικαστήριο Πράγας, Τσεχική Δημοκρατία) ερωτά το Δικαστήριο αν η České aerolinie υπέχει υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεως δυνάμει του κανονισμού.
Η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ
Με τη σημερινή απόφασή του το Δικαστήριο υπενθυμίζει, καταρχάς, ότι πτήση με μία ή περισσότερες ανταποκρίσεις για την οποία έγινε μια ενιαία κράτηση αποτελεί ένα σύνολο όσον αφορά το προβλεπόμενο από τον κανονισμό δικαίωμα αποζημίωσης των επιβατών1.
Επομένως, πτήση με ανταπόκριση η πρώτη επιμέρους πτήση της οποίας αναχώρησε από αερολιμένα ευρισκόμενο στο έδαφος κράτους μέλους, εν προκειμένω στην Πράγα, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, ακόμη και αν η δεύτερη επιμέρους πτήση της εν λόγω πτήσης με ανταπόκριση πραγματοποιήθηκε από αερομεταφορέα ο οποίος δεν είναι κοινοτικός, με σημείο αναχώρησης και προορισμό τρίτη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση χώρα.
Σχετικά με το ζήτημα αν η České aerolinie, ο αερομεταφορέας που πραγματοποίησε την πρώτη επιμέρους πτήση της πτήσης με ανταπόκριση, μπορεί να υπέχει υποχρέωση καταβολής της οφειλόμενης αποζημίωσης λόγω της σημαντικής καθυστέρησης κατά την άφιξη, η οποία προκλήθηκε από τη δεύτερη επιμέρους πτήση της εν λόγω πτήσης, που πραγματοποιήθηκε από την Etihad Airways, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό, η υποχρέωση αποζημίωσης των επιβατών βαρύνει αποκλειστικώς τον πραγματικό αερομεταφορέα της οικείας πτήσης. Συναφώς, το Δικαστήριο τονίζει ότι, προκειμένου ένας αερομεταφορέας να μπορεί να χαρακτηριστεί πραγματικός αερομεταφορέας πρέπει, μεταξύ άλλων, να αποδεικνύεται ότι ο μεταφορέας αυτός πραγματοποίησε πράγματι την επίμαχη πτήση. Εν προκειμένω, η České aerolinie, δεδομένου ότι πραγματοποίησε πράγματι πτήση στο πλαίσιο της συναφθείσας με τους οικείους επιβάτες σύμβασης μεταφοράς, μπορεί να χαρακτηριστεί πραγματικός αερομεταφορέας.
Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, υπό τις περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης, η České aerolinie είναι, καταρχήν, υπόχρεη να καταβάλει την αποζημίωση που προβλέπεται στον κανονισμό λόγω της σημαντικής καθυστέρησης κατά την άφιξη που σημειώθηκε στην πτήση με ανταπόκριση με προορισμό την Μπανγκόκ παρά το γεγονός ότι η σημαντική αυτή καθυστέρηση προέκυψε κατά την επιμέρους πτήση από το Άμπου Ντάμπι προς την Μπανγκόκ και καταλογίζεται στην Etihad Airways. Συναφώς, το Δικαστήριο τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι στο πλαίσιο πτήσεων με μία ή περισσότερες ανταποκρίσεις και μία ενιαία κράτηση, ο πραγματικός αερομεταφορέας που πραγματοποίησε την πρώτη επιμέρους πτήση δεν μπορεί απλώς και μόνον να επικαλεστεί το γεγονός ότι η πλημμελής εκτέλεση αφορά επόμενη επιμέρους πτήση η οποία πραγματοποιήθηκε από άλλον αερομεταφορέα.
Τέλος, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός αναγνωρίζει υπέρ του πραγματικού αερομεταφορέα ο οποίος υποχρεώθηκε να καταβάλει αποζημίωση στους επιβάτες λόγω της σημαντικής καθυστέρησης πτήσης με ανταπόκριση για την οποία έγινε μία ενιαία κράτηση και η οποία εκτελέστηκε, εν μέρει, από άλλο μεταφορέα, στο πλαίσιο συμφωνίας πτήσης με κοινό κωδικό, το δικαίωμα να στραφεί κατά του μεταφορέα αυτού προκειμένου να αποζημιωθεί για την οικονομική αυτή επιβάρυνση.
Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA
- 1.Απόφαση του Δικαστηρίου της 31ης Μαΐου 2018, Wegener, (C-537/17), βλ. επίσης ΑΤ 77/18.
