Τα αμφισβητούμενα προγράμματα “χρυσής βίζας” επανέρχονται στο προσκήνιο, καθώς μια ηγέτιδα στον κλάδο εταιρεία του Λονδίνου ανεβάζει ταχύτητα για να ανταποκριθεί στην “τεράστια αύξηση” της ζήτησης για τις υπηρεσίες της.
Ο Luke Hexter, διευθύνων σύμβουλος της Knightsbridge Capital Partners, είπε στο Forbes ότι το πρόγραμμα με τα ευρωπαϊκά διαβατήρια φέρνει αύξηση του τζίρου 70% σε ετήσια βάση. Κι αυτό έρχεται μετά την εμπλοκή της Knightsbridge σε έρευνα των Sunday Times και του Channel Four που διαπίστωνε ότι οι επιχειρήσεις που εξασφάλιζαν επενδυτικές βίζες και ευρωπαϊκά διαβατήρια για ξένους δισεκατομμυριούχους και εκατομμυριούχους καυχιόνταν ότι ήταν σε θέση να παρακάμψουν κυβερνητικούς ελέγχους και μέτρα προστασίας για λογαριασμό των πελατών τους.
Η Knightsbridge πουλά επί του παρόντος κυπριακά διαβατήρια, τα οποία δίνουν στους ξένους επενδυτές και στις οικογένειές τους το δικαίωμα να ταξιδεύουν χωρίς βίζα σε 163 χώρες, με αντάλλαγμα μια επένδυση ύψους 2 εκατ. ευρώ σε τοπικά ακίνητα ή funds. Η Κύπρος έχει κερδίσει 6,6 δισ. ευρώ από την πώληση διαβατηρίων, αλλά το σχέδιο έχει προκαλέσει επίσης την οργή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ.
Η οικονομική ανάπτυξη και η πολιτική αστάθεια στις αναδυόμενες αγορές δημιούργησαν τη ζήτηση για τα αποκαλούμενα επενδυτικά προγράμματα “Χρυσών Διαβατηρίων”, σύμφωνα με τον Hexter. “Εάν έχουν λίγα δισεκατομμύρια, πολλοί από αυτούς τους πελάτες θα έχουν την υπηκοότητά τους σε μία χώρα, τα διαβατήρια σε μια άλλη και τον τόπο κατοικίας κάπου αλλού ως τρόπο μετριασμού του κινδύνου”, λέει ο Hexter.
“Η Νιγηρία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας όπου πολλοί άνθρωποι γίνονται πολύ πλούσιοι αρκετά γρήγορα. Αλλά υπάρχει πολιτική αστάθεια, εξακολουθούν να αγαπούν τη χώρα τους… χρειάζονται, όμως, να έχουν έτοιμο ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης”, πρόσθεσε. Η Νιγηρία κατατάσσεται σήμερα από τη Διεθνή Διαφάνεια ως μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες του κόσμου με τα δεκάδες δισεκατομμύρια από τα πετρελαϊκά της πεδία να λεηλατούνται από την πολιτική και στρατιωτική ελίτ της.
Ο Hexter υιοθέτησε αμυντική στάση όταν ρωτήθηκε εάν ο κλάδος της χρυσής βίζας και η δική του εταιρεία έχουν βοηθήσει εγκληματίες να αποφύγουν τη δικαιοσύνη και να αποκρύψουν τα παράνομα κέρδη τους. Η βιομηχανία μπορεί να “δεχτεί λίγη κριτική για την παρακίνηση κάποιων πλούσιων, αλλά αδίστακτων ανθρώπων,” όμως η κατηγορία “απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα”.
Η Knightsbridge Capital, λέει “δεν θα άγγιζε καν” αυτό που εκείνος περιγράφει ως “ένα πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο ή κάποιον για τον οποίο υπάρχει η παραμικρή υπόνοια ότι ο πλούτος του έχει αποκτηθεί παράνομα”. Προσθέτει ότι ο έλεγχος στους πελάτες του είναι “σχολαστικός” και ο έλεγχος της ΕΕ είναι “πολύ πολύ αυστηρός”.
Αντίφαση
Ωστόσο, για όσους καταπολεμούν την παγκόσμια διαφθορά, οι πολίτες μέσω επενδυτικών προγραμμάτων δεν είναι τόσο καλοπροαίρετοι όσο οι εταιρείες του Λονδίνου που εμπλέκονται θέλουν να πιστεύουμε.
Ο Ben Cowdock, ανώτερος ερευνητικός υπάλληλος της Διεθνούς Διαφάνειας, αμφισβητεί το κατά πόσο οι βρετανικοί και ευρωπαϊκοί έλεγχοι της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και του ιστορικού είναι αποτελεσματικοί στον εντοπισμό διεφθαρμένων επιχειρηματικών ηγετών και πολιτικών.
Η μυστική έρευνα των Sunday Times και Channel Four αποκάλυψε πώς οι επαγγελματίες του Λονδίνου είχαν κανονίσει την εξασφάλιση της λεγόμενης “χρυσής βίζας” για ένα μέλος της οικογένειας του πρώην δικτάτορα της Λιβύης Καντάφι, σε συνδυασμό με αμφισβητούμενους αιτούντες από την Ταϊλάνδη, την Αίγυπτο και την Αγκόλα. Ένας ειδικός σε θέματα μετανάστευσης έχει καταγραφεί να χλευάζει τους ελέγχους κατά της διαφθοράς του υπουργείου Εσωτερικών ως παιχνιδάκι, υποστηρίζοντας ότι οι αρμόδιοι υπάλληλοι βασίζονταν αποκλειστικά στo γκουγκλάρισμα ονομάτων.
Ο Cowdock λέει στο Forbes: “Η έρευνά μας εντόπισε επιχειρήσεις και επαγγελματίες που συχνά, άθελά τους ή εν γνώσει τους, προσφέρουν υπηρεσίες σε άτομα υψηλού κινδύνου, επιτρέποντάς τους να ξεπλένουν τόσο τα χρήματα όσο και τη φήμη τους”.
Πολύ συχνά, προσθέτει, το ζητούμενο είναι η υπηκοότητα, επειδή εκείνοι που επωφελούνται από πολιτικές διασυνδέσεις σε ασταθείς χώρες συχνά χρειάζεται “να διαφύγουν και να απολαύσουν τους καρπούς της διαφθοράς τους, αν δεν είναι πια αρεστοί”.
Προσθέτει ότι ένα βρετανικό διαβατήριο εξακολουθεί να θεωρείται δημόσιο αποδεικτικό αξιοπιστίας και προειδοποιεί ότι η κακή ποιότητα των ελέγχων σε όσους χρησιμοποιούν τα προγράμματα αυτά, τους επιτρέπει να επενδύουν κεφάλαια αμφισβητήσιμης προέλευσης και να “ξεπλένουν τη φήμη τους”–και έτσι φαίνονται πιο αξιοσέβαστοι και νόμιμοι από ό,τι είναι στην πραγματικότητα.
Η Μολδαβία λέει “όχι”
Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου των “χρυσών διαβατηρίων”, η Henley & Partners είδε ένα από τα προγράμματά της, το οποίο εξασφάλιζε στους επενδυτές απαλλαγμένη από βίζα πρόσβαση στο χώρο Σένγκεν να αναστέλλεται από την κυβέρνηση της Μολδαβίας.
Η Μολδαβία είναι μία από τις πιο φτωχές χώρες στην Ευρώπη και παραμένει εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά οι πολίτες της έχουν το δικαίωμα να ταξιδεύουν χωρίς βίζα στην ένωση και πέρα από αυτή. Το πρώην κομμουνιστικό κράτος προσέφερε υπηκοότητα και διαβατήριο για μόλις 100.000 ευρώ στους επενδυτές, αλλά η πρόσφατα εκλεγείσα κυβέρνηση αποφάσισε να αναθεωρήσει το πρόγραμμα.
