Σημαντική συρρίκνωση αλλά και ποιοτικό μετασχηματισμό έχει υποστεί ο τραπεζικός κλάδος ανά τον κόσμο μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, με τις ευρωπαϊκές τράπεζες να εμφανίζονται αποδυναμωμένες και τις κινεζικές να έχουν αναδειχθεί πρώτες στον κόσμο. Η εικόνα αναδύεται από σχετικό ρεπορτάζ της ιταλικής οικονομικής εφημερίδας Il Sole 24 Ore, σύμφωνα με το οποίο οι τράπεζες της Ευρωζώνης μείωσαν σημαντικά το δίκτυο των καταστημάτων τους και περιόρισαν το προσωπικό τους αθροιστικά κατά 470.000 θέσεις εργασίας.
Αντιπροσωπευτική περίπτωση αποτελεί ο τραπεζικός κλάδος της Ελλάδας, καθώς το 2008 ο αριθμός των τραπεζικών υπαλλήλων στη χώρα μας είχε φτάσει στα υψηλότερα ιστορικά επίπεδα, υπερβαίνοντας τα 66.000 άτομα και το περασμένο έτος απασχολούσε μόλις 39.380 άτομα, έχοντας δηλαδή χάσει συνολικά 26.780 θέσεις εργασίας. Ανάλογη μείωση έχει υποστεί και το δίκτυο των καταστημάτων, πολλά από τα οποία έκλεισαν στο πλαίσιο αναδιαρθρώσεων, με αποτέλεσμα από τα 4.097 καταστήματα που αριθμούσε ο κλάδος στη χώρα μας το 2008 πέρυσι να λειτουργούν μόνον 1.979. Στη γειτονική Ιταλία, ενδεικτική είναι η περίπτωση της υπό αναδιάρθρωση UniCredit που, είτε με συνταξιοδότηση είτε με εθελουσία έξοδο, είτε με απόλυση, έχει μειώσει το προσωπικό της από 176.000 άτομα σε μόλις 96.348. Η επίσης ιταλική Intesa το 2017 απορρόφησε την προβληματική Popolari και έχει μειώσει το προσωπικό της κατά 15%.
Και μολονότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση άρχισε από τις ΗΠΑ και έπληξε πρώτα τον τραπεζικό κλάδο της υπερδύναμης, οι αμερικανικές τράπεζες παραμένουν σε καλύτερη κατάσταση συγκρινόμενες με τις ευρωπαϊκές. Στην Ευρώπη τα κέρδη των μεγαλύτερων τραπεζών έχουν αυξηθεί κατά 0,9%, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα αυξήθηκαν κατά 4% τα κέρδη των αμερικανικών εν μέρει και χάρη στις αυξήσεις των επιτοκίων του δολαρίου που αποφάσισε η Federal Reserve. Σύμφωνα, πάντα, με το ρεπορτάζ της ιταλικής εφημερίδας, εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι και η αύξηση κατά 1,7% που σημείωσαν οι προμήθειες των αμερικανικών τραπεζών στις συναλλαγές τους έναντι μείωσης κατά 0,3% στις προμήθειες των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Οι αμερικανικοί τραπεζικοί κολοσσοί καταγράφουν υψηλότατα επίπεδα αποδοτικότητας των κεφαλαίων τους που φτάνει στο 12,6%, όταν ο μέσος όρος μεταξύ των ευρωπαϊκών μεγάλων τραπεζών δεν υπερβαίνει το 7%. Αλλωστε, έχουν επωφεληθεί όλες οι αμερικανικές τράπεζες από τη φορολογική μεταρρύθμιση Τραμπ το 2017, καθώς μειώθηκε η φορολογική τους επιβάρυνση, με τον εταιρικό φόρο να έχει περιορισθεί στο 21% από 35%. Η ιταλική εφημερίδα υπογραμμίζει πως οι αμερικανικές τράπεζες έχουν χαμηλότερο λόγο εξόδων προς έσοδα σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές και συγκεκριμένα 59,7% έναντι 65,4% των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Εκείνες που έχουν, πάντως, αναδειχθεί στους ισχυρότερους παράγοντες στον κλάδο παγκοσμίως, είναι οι κινεζικές τράπεζες οι οποίες, όπως επισημαίνει η ιταλική οικονομική εφημερίδα, «αποτελούν ένα σύμπαν μόνες τους». Καταλαμβάνουν μονίμως τις τέσσερις από τις πέντε πρώτες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη των ισχυρότερων τραπεζών. Με ισχυρότερη την ICB, Βιομηχανική και Εμπορική Τράπεζα της Κίνας, της οποίας το ενεργητικό ανέρχεται σε 3,517 τρισ. ευρώ, ακολουθούν η Αγροτική Τράπεζα της Κίνας με ενεργητικό 2,871 τρισ. ευρώ και η Κατασκευαστική Τράπεζα της Κίνας με 2,856 τρισ. ευρώ. Την τέταρτη θέση καταλαμβάνει η αμερικανική JPMorgan Chase με 2,703 τρισ. ευρώ, ενώ ανάμεσα στις ευρωπαϊκές στην υψηλότερη θέση, και συγκεκριμένα στην όγδοη, βρίσκεται η γαλλική ΒΝΡ Paribas με ενεργητικό 2,276 τρισ. ευρώ και ακολουθεί η HSBC με 2,275 τρισ. ευρώ.
