Κάτοικος εξωτερικου Ζιμπαμπουε (διαμένει εκεί 7-8 μήνες κάθε χρόνο και είναι μέτοχος σε τρίς εμπορικές εταιρείες ) θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα – Δωδεκάνησσα (ΔΟΥ ΡΟΔΟΥ) σε επιπλωμένα διαμέρισματα εποχικά με λειτουργία από Μάιο έως Οκτώμβριο με μορφή ατομικής επιχείρησης και παράλληλα να διατηρήσει την ιδιότητα του κατοίκου εξωτερικού. Άν αυτό είναι εφικτό και ποιά είναι η διαδικασία υλοποίησης και τα απαραίτητα δικαιολογητικά?Συνοπτική Απάντηση 27/06/2019 – 14:40Σύμφωνα με την με αριθμό 1445/19.7.2018 απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών Θεσσαλονίκης, αποφασίστηκε ότι «Δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος το πρόσωπο που μόνο κατέχει ακίνητο στην Ελλάδα ή διατηρεί στην Ελλάδα τραπεζικούς λογαριασμούς ή συμμετέχει στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα. Εφόσον προσκομισθούν δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι ο φορολογούμενος διαμένει σε μόνιμη και σταθερή βάση στην αλλοδαπή (π.χ. μισθωτήριο συμφωνητικό κατοικίας) και πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας τότε πρέπει να θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής».
Πλήρης Απάντηση
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ(3349 δημοσιεύσεις) 27/06/2019 – 14:40Με την με αριθμό 1445/2016 απόφαση του ΣτΕ για την φορολογική κατοικία, προσδιορίζονται οι όροι:
«Έννοια της κατοικίας φυσικού προσώπου στην Ελλάδα – Σύζυγοι με χωριστή κατοικία – Προϋπόθεση ύπαρξης φορολογικής κατοικία στην Ελλάδα – Έννοια και κριτήρια φορολογικής κατοικίας (άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 4172/2013) – Βάρος απόδειξης της ύπαρξης (φορολογικής) κατοικίας στην Ελλάδα – Αλλοδαπός που ζει και εργάζεται στη Γερμανία, ενώ η σύζυγος (δικαστική λειτουργός) και το τέκνο τους κατοικούν στην Ελλάδα (Έννοια της κατοικίας φυσικού προσώπου στην Ελλάδα – Σύζυγοι με χωριστή κατοικία – Προϋπόθεση ύπαρξης φορολογικής κατοικία στην Ελλάδα – Έννοια και κριτήρια φορολογικής κατοικίας (άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 4172/2013) – Βάρος απόδειξης της ύπαρξης (φορολογικής) κατοικίας στην Ελλάδα – Αλλοδαπός που ζει και εργάζεται στη Γερμανία, ενώ η σύζυγος (δικαστική λειτουργός) και το τέκνο τους κατοικούν στην Ελλάδα)».
Σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση, «προκειμένου να κριθεί εάν ένα φυσικό πρόσωπο έχει (ή πολλά μάλλον μεταβάλλει την επί μακρόν διατηρούμενη από αυτό) κατοικία, πρέπει να συνεκτιμώνται όλα τα πρόσφορα στοιχεία, όπως ιδίως η ύπαρξη στέγης, η φυσική παρουσία του ίδιου, των μελών της οικογένειάς του (στην οποία δεν περιλαμβάνονται μόνον ο ή η σύζυγος και τα τέκνα αυτού), ο τόπος άσκησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, ο τόπος των περιουσιακών συμφερόντων, ο τόπος των διοικητικών δεσμών με τις δημόσιες αρχές και φορείς (ασφαλιστικούς, επαγγελματικούς, κοινωνικούς), ο τόπος ανάπτυξης πολιτικών, πολιτισμικών ή άλλων δραστηριοτήτων. Συνεπώς, για τη θεμελίωση της προαναφερόμενης φορολογικής υποχρέωσης ενός φυσικού προσώπου, η φορολογική αρχή πρέπει να προβαίνει σε ειδικώς αιτιολογημένη κρίση αναφορικά με το εάν το πρόσωπο αυτό έχει κατοικία στην Ελλάδα, φέρουσα κατ’ αρχήν και το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που τεκμηριώνουν, επαρκώς, ενόψει των συνθηκών, την ύπαρξή της».
Περαιτέρω, σύμφωνα με την με αριθμό 1445/19.7.2018 απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών Θεσσαλονίκης, αποφασίστηκε ότι «Δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος το πρόσωπο που μόνο κατέχει ακίνητο στην Ελλάδα ή διατηρεί στην Ελλάδα τραπεζικούς λογαριασμούς ή συμμετέχει στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα. Εφόσον προσκομισθούν δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι ο φορολογούμενος διαμένει σε μόνιμη και σταθερή βάση στην αλλοδαπή (π.χ. μισθωτήριο συμφωνητικό κατοικίας) και πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας τότε πρέπει να θεωρηθεί φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής». (Όμοια και ΠΟΛ. 1260/19.12.2014).
Με βάση τα ανωτέρω και τα ερωτήματά σας, θεωρούμε ότι:
1. Η ύπαρξη ατομικής επιχείρησης στην Ελλάδα, την οποία ο ενδιαφερόμενος θέλει να κάνει έναρξη, καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο το θέμα της φορολογικής κατοικίας, επειδή από τον εμπορικό νόμο το φυσικό πρόσωπο υποχρεούται σε προσωπική εργασία επί ατομικής επιχείρησης και συνεπώς δεν μπορεί εύκολα να υποστηριχθεί ταυτόχρονη παραμονή σε δύο χώρες. Η ανωτέρω αντιμετώπιση του θέματος, δημιουργεί πρόβλημα ως την πραγματική φορολογική κατοικία του φυσικού προσώπου και οι Ελληνικές φορολογικές αρχές θα θεωρήσουν ότι λόγω της εκ του νόμου απαιτούμενης προσωπικής εργασίας, ο ενδιαφερόμενος διαμένει πάνω από 183 ημέρες τον χρόνο στην Ελλάδα και συνεπώς είναι φορολογικός κάτοικος της χώρας μας. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα αναγνωρίζεται από την φορολογική διοίκηση, αλλά έως σήμερα δεν γνωρίζουμε κάποια διαφορετική αντιμετώπιση μέσω εγκυκλίου διαταγής.
2. Η Ζιμπάμπουε δεν έχει υπογράψει Σ.Α.Δ.Φ. με την Ελλάδα. Συνεπώς, δεν υφίστανται και ειδικές πρόνοιες ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την πραγματική φορολογική κατοικία του ενδιαφερόμενου. Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα είναι πραγματικό, απαιτεί περαιτέρω πληροφορίες (π.χ. η υπηκοότητα του φορολογικού κατοίκου Ζιμπάμπουε, αν τα χρήματα για την αγορά των κατοικιών θα έρθουν στην Ελλάδα μέσω τραπεζικού λογαριασμού της χώρας αυτής, αν προϋπάρχουν τα ακίνητα στο όνομα του φυσικού προσώπου κ.λ.π.). Εν κατακλείδι, θα πρέπει να ληφθούν ιδιαίτερα σοβαρά οι διατάξεις του άρθρου 38 του Ν. 4174/2013 περί Κ.Φ.Δ., σχετικά με τις τεχνητές φορολογικές διευθετήσεις.
3. Η λύση στην περίπτωσή σας, χωρίς όμως να γνωρίζουμε αν είναι και δόκιμη, είναι ο ενδιαφερόμενος να ιδρύσει μία μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε. Η διαχείριση της Ι.Κ.Ε. δεν προϋποθέτει και αυτοπρόσωπη ημερήσια παρουσία του διαχειριστή, συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί (εκτός αν αποδεικνύεται από άλλα γεγονότα) πως διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα και πως αυτός πρέπει να αλλάξει φορολογική κατοικία.
4. Σε κάθε περίπτωση και εφόσον δεν μπορεί να εφαρμοστεί κάποια από τις εναλλακτικές λύσεις που αναφέραμε, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει έγγραφη απάντηση επί της φορολογικής του κατοικίας από την Διοίκηση, σε δε αντίθετη άποψη της Διοίκησης, μπορεί να στραφεί ενδικοφανώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4174/2013, μνημονεύοντας την ανωτέρω απόφαση του ΣτΕ και την απόφαση της Δ.Ε.Δ. Θεσσαλονίκης (στο μέτρο που τον καλύπτει).
