Οι Βρυξέλλες εξετάζουν δραστικά μέτρα για να καταπολεμήσουν τον προστατευτισμό των ΗΠΑ και να αντεπεξέλθουν στην οικονομική πρόκληση της Κίνας, δρομολογώντας επενδυτικό ταμείο 100 δισ. ευρώ για την υποστήριξη «ευρωπαϊκών πρωταθλητών» έναντι ανταγωνιστών όπως οι Google, Apple και Alibaba. Στο 173 σελίδων κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο δημοσιεύθηκε από την ειδησεογραφική ιστοσελίδα Politico, αναφέρεται πως εταιρείες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης «με πρωτοφανή οικονομική ισχύ έχουν τη δυνατότητα να εκμηδενίσουν τη δυναμική καινοτομίας και τη θέση που έχει η βιομηχανία της Ε.Ε. σε ορισμένους κλάδους». Σκοπός των αξιωματούχων της Ε.Ε. είναι να ενσωματωθούν οι προτάσεις αυτές στην ατζέντα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία αναλαμβάνει την προεδρία της Κομισιόν στις αρχές Νοεμβρίου.
Συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς Google, Apple, Facebook και Amazon, γνωστές και ως GAFA, αλλά και στις αντίστοιχες κινεζικές Baidu, Alibaba και Tencent ή «BAT». «Η Ευρώπη δεν έχει ανάλογες εταιρείες. Είναι κίνδυνος για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την επιρροή της Ευρώπης σε συγκεκριμένους στρατηγικούς κλάδους», τονίζουν οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Προτείνουν την αρχική χρηματοδότηση του επενδυτικού ταμείου από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., χρησιμοποιώντας τα κονδύλια αυτά για την προσέλκυση κρατικών και ιδιωτικών κεφαλαίων τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ. Οι επενδύσεις θα γίνονται απευθείας σε μετοχές, πρόταση της Κομισιόν που αποκλίνει από τον τρόπο που κατανέμονται σήμερα κονδύλια για έρευνα και ανάπτυξη από την Ε.Ε. Μπορεί αυτή η θέση της Κομισιόν να σηματοδοτεί επιεικέστερη στάση στη χρηματοδότηση της βιομηχανίας από το δημόσιο, στο πλαίσιο μιας γενικότερης στρατηγικής για τη δημιουργία «ευρωπαϊκών πρωταθλητών», παρατηρεί το Politico.
Οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. προτείνουν επίσης την υιοθέτηση πιο επιθετικής στρατηγικής για την καταπολέμηση των δασμών που επιβάλλουν μονομερώς οι ΗΠΑ. Παράλληλα με απειλές για την επιβολή δασμών, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να αποδυναμώσει τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Οπότε οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. τονίζουν πως οι Βρυξέλλες θα πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα για να επιβάλουν αντίποινα ακόμη και εκτός του καθιερωμένου κανονιστικού πλαισίου του ΠΟΕ.
Εντός της εβδομάδας, ο Τραμπ δήλωσε από τον Λευκό Οίκο πως «η χώρα μας κρατάει όλα τα ισχυρά χαρτιά, διότι το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να φορολογήσουμε τις εισαγωγές των αυτοκινήτων τους (Ε.Ε) και θα μας δώσουν αυτό που θέλουμε διότι στέλνουν εδώ εκατομμύρια Mercedes».
Ο Τραμπ θεωρεί πως το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Κίνα και το επιμέρους έλλειμμα στο εμπόριο αυτοκινήτων αντικατοπτρίζουν την κακομεταχείριση της χώρας από τους εμπορικούς εταίρους της. Πιστεύει πως οι ΗΠΑ θα έπρεπε να είχαν κηρύξει εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας πολύ νωρίτερα. Ομως, αντίθετα από τους ισχυρισμούς του Τραμπ, ο προστατευτισμός της Ουάσιγκτον δεν έχει μόνον επιδεινώσει δραματικά το κλίμα στην παγκόσμια οικονομία, αλλά αρχίζει να επηρεάζει και τις ΗΠΑ. Σε ό,τι αφορά, τέλος, την Κίνα, οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. στοχεύουν στην υιοθέτηση αυστηρότερων μέτρων στη συμμετοχή κινεζικών εταιρειών σε δημοπρασίες έργων στην Ευρώπη και στην επιβολή κυρώσεων εάν λαμβάνουν επιδοτήσεις από το Πεκίνο.
Πρόταση ασφάλισης ανέργων
Αν και εκπρόσωπος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε πως «κανένα μέλος από την ομάδα μετάβασης δεν έχει ακουστά αυτό το μυστηριώδες ευρωπαϊκό ταμείο», μια από τις προτάσεις των Βρυξελλών είναι η δημιουργία προγράμματος ασφάλισης των ανέργων που είχε αναφερθεί από την ίδια σε ομιλία της πριν επιλεχθεί για την προεδρία της Κομισιόν. Σύμφωνα με το πολυσέλιδο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διέρρευσε το βράδυ της Πέμπτης στον διεθνή Τύπο, οι αξιωματούχοι της Κομισιόν κάνουν λόγο για τη δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος μέσα στις 100 πρώτες ημέρες της ανάληψης των νέων καθηκόντων της Φον ντερ Λάιεν.
Στις προτάσεις των Βρυξελλών περιλαμβάνονται διάφορα σχέδια από κάθε υπηρεσία της Κομισιόν για τη βελτίωση της Ε.Ε., από την εγκατάσταση μελισσιών σε δημόσια κτίρια για να καταπολεμηθεί η μαζική εξαφάνιση των εντόμων-επικονιστών μέχρι την υιοθέτηση αυστηρότερων κανόνων για τη λειτουργία των τεχνολογικών κολοσσών του Διαδικτύου. Μάλιστα, γίνεται λόγος για την εφαρμογή κανόνων μέσα στο β΄ εξάμηνο του 2020, που θα υποχρεώνει τα κοινωνικά δίκτυα και άλλες πλατφόρμες του Διαδικτύου να επιβλέπουν τις αναρτήσεις στις ιστοσελίδες τους. Το επενδυτικό ταμείο των 100 δισ. ευρώ δεν θα προορίζεται μόνον για καθιερωμένους κλάδους αλλά και για καινοτόμα κεφάλαια, στη χρηματοδότηση ερευνών και στην ανάπτυξη των περιφερειών. Την εποπτεία θα αναλάβει η γενική διεύθυνση στον τομέα των ερευνών σε συνάρτηση με πέντε άλλα τμήματα, συμπεριλαμβανομένων του προϋπολογισμού και των χρηματοοικονομικών ερευνών, προτείνουν οι αξιωματούχοι της Κομισιόν.
