Κόκκινα δάνεια ίσως και άνω των 20 δισ. ευρώ εξετάζεται να μεταφέρουν και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, Alpha, Εθνική, Eurobank και Πειραιώς, στο Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού (Asset Protection Scheme – APS), που αναμένεται να είναι έτοιμο τον Οκτώβριο και να ενεργοποιηθεί το τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Η συμμετοχή και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών θεωρείται επιβεβλημένη από την αρμόδια εποπτική αρχή, τον SSM, η άποψη του οποίου είναι ότι η προώθηση του APS θα λειτουργήσει ως συστημική λύση επωφελής για όλο το τραπεζικό σύστημα και θα «μοχλεύσει» το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Το θέμα συζητήθηκε κατά τη συνάντηση που είχε χθες ο υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γιώργος Ζαββός με τον επικεφαλής του SSM Αντρέα Ενρία στη Φρανκφούρτη. Η λύση που προωθείται από το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την JP Morgan έχει την πλήρη στήριξη του SSM, επιδίωξη του οποίου είναι η ταχύτερη απαλλαγή των τραπεζών από το άγος των κόκκινων δανείων, που σήμερα φθάνουν περίπου τα 85 δισ. ευρώ.
Η σύμφωνη γνώμη του SSM άλλωστε είναι καθοριστική στο πλαίσιο και της διαδικασίας αποενοποίησης των προβληματικών δανείων (Significant Risk Transfer) από τους ισολογισμούς των τραπεζών και μείωσης των κινδύνων που περιλαμβάνονται στο ενεργητικό τους. Με βάση αυτά τα μεγέθη καθορίζονται και επικαιροποιούνται κάθε χρόνο από τον επόπτη οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και γι’ αυτό το ύψος των δανείων που θα μεταφερθούν στο APS έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς επηρεάζει άμεσα τα κεφάλαια. Στο πλαίσιο των στόχων που έχουν δεσμευθεί έναντι του SSM ότι θα πετύχουν οι τράπεζες έως το 2023, προβλέπονται τιτλοποιήσεις και πωλήσεις δανείων 25 δισ. ευρώ και έτσι το μεγαλύτερο μέρος αυτών των τιτλοποιήσεων εκτιμάται ότι θα γίνει μέσω του APS.
Υπενθυμίζεται ότι η λύση του APS, που εισηγήθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, βασίζεται στο ιταλικό μοντέλο που εφαρμόστηκε στη χώρα το 2018 για την αντιμετώπιση του αντίστοιχου προβλήματος που είχαν οι ιταλικές τράπεζες. Το σχήμα προβλέπει ότι οι τράπεζες θα τιτλοποιήσουν κόκκινα δάνεια και το Δημόσιο από την πλευρά του θα εγγυηθεί ένα μέρος αυτών των δανείων, που αντιπροσωπεύουν το senior τμήμα, δηλαδή τα δάνεια που έχουν τις υψηλότερες πιθανότητες να ανακτηθούν και τα οποία θα παραμείνουν στους ισολογισμούς των τραπεζών. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει αναπτύξει η ελληνική πλευρά, το senior τμήμα θα είναι το 40% έως 50% των συνολικών τιτλοποιημένων δανείων, το mezzanine περί το 15% και το junior τμήμα, δηλαδή το χειρότερο κομμάτι αυτών των δανείων το υπόλοιπο 35%. Για την παροχή της εγγύησης, οι τράπεζες θα πληρώνουν ένα είδος προμήθειας στο Δημόσιο, η οποία με βάση το ιταλικό μοντέλο, υπολογίζεται με αναφορά στα ασφάλιστρα κινδύνου (CDs). Οσο πιο χαμηλή είναι αυτή η προμήθεια, τόσο πιο προσιτό είναι το κόστος για τις τράπεζες. Στην περίπτωση της Ελλάδας, κρίσιμα θέματα που απομένουν να καθοριστούν το προσεχές διάστημα στο πλαίσιο και της διαβούλευσης με τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. είναι το είδος των ασφαλίστρων κινδύνου (CDs) που θα χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της προμήθειας που θα πληρώνουν οι τράπεζες. Η συζήτηση αφορά εάν ως βάση υπολογισμού θα αποτελέσει το 3ετές ή το 5ετές CDs, που διαμορφώνεται στις 200 μονάδες βάσης και στις 273 μονάδες βάσης αντίστοιχα. Είναι προφανές ότι η επιλογή του 3ετούς CDs αποτελεί για τις τράπεζες «φθηνότερη» επιλογή και αυτό θα πρέπει να τεκμηριωθεί επαρκώς και στη μεθοδολογία που έχει σταλεί στην DG Copm, προκειμένου η εγγύηση που θα παράσχει το ελληνικό Δημόσιο να μη θεωρηθεί κρατική εγγύηση.
