Διατάξεις για ένα νέο πτωχευτικό δίκαιο για τα φυσικά πρόσωπα, που θα θεραπεύει τις αδυναμίες του νόμου Κατσέλη, σχεδιάζει η κυβέρνηση να περιλάβει, μεταξύ άλλων, σε ένα μεγάλο νομοσχέδιο για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, το οποίο σχεδιάζει να καταθέσει τον επόμενο μήνα.
Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το αποκαλούν «νομοσχέδιο-τζάμπο» και ήδη ένα πρώτο σχέδιο συζητείται με αρμόδιους φορείς και τράπεζες. Ο στόχος της κυβέρνησης είναι τον κορμό του να αποτελεί το σχέδιο για τη μείωση των κόκκινων δανείων, το λεγόμενο σχήμα προστασίας ενεργητικού (APS), εφόσον λάβει εγκαίρως το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Από εκεί και πέρα όμως, σύμφωνα με πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο και τραπεζικές πηγές, το νομοσχέδιο θα ρυθμίζει και σειρά άλλων εκκρεμών θεμάτων, όπως το νέο πτωχευτικό δίκαιο για τα φυσικά πρόσωπα, τροποποιήσεις στο πτωχευτικό δίκαιο των επιχειρήσεων, αλλά και το θεσμικό πλαίσιο για τις μικροπιστώσεις (microfinance), η θεσμική ενίσχυση και θωράκιση της κεφαλαιαγοράς και η εύρυθμη λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς κόκκινων δανείων. Αν υπάρξει καθυστέρηση στην έγκριση το APS –πράγμα που η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα αποφύγει– θα προχωρήσει η κατάθεση του νομοσχεδίου με τις διατάξεις για τα υπόλοιπα θέματα.
Επιπλέον, εφόσον εξασφαλισθεί σχετική έγκριση από τους θεσμούς, εξετάζεται το ενδεχόμενο το νομοσχέδιο να περιλάβει και ρύθμιση για τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών, έτσι ώστε να αλλάξει το περιοριστικό υφιστάμενο πλαίσιο που ουσιαστικά αποκλείει την τοποθέτηση Ελλήνων στις διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων. Προς το παρόν, πάντως, στην πρώτη εκδοχή του νομοσχεδίου δεν υπάρχει τέτοια ρύθμιση.
Οι περισσότερες από τις ρυθμίσεις του υπό κατάρτιση νομοσχεδίου, την ευθύνη του οποίου έχει ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός, ανταποκρίνονται σε υποχρεώσεις της χώρας, στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής της εποπτείας. Ετσι, η κυβέρνηση θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει το περιεχόμενό τους, κατά την επίσκεψη των θεσμών στην Αθήνα στις 23 Σεπτεμβρίου (και νωρίτερα, στις 16 Σεπτεμβρίου, σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων).
Σε ό,τι αφορά το πτωχευτικό δίκαιο των φυσικών προσώπων, η κεντρική ιδέα είναι να σταματήσει η συσσώρευση υποθέσεων στα δικαστήρια, που οδηγεί σε ατέρμονες διαδικασίες. «Στόχος μας είναι να δουλέψουν οι εξωδικαστικοί μηχανισμοί», αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου. Σημειώνεται ότι οι ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν για την πρώτη κατοικία αφορούν μόνο την προστασία αυτής, ενώ κατά τα άλλα, ο ν. Κατσέλη εξακολουθεί να εφαρμόζεται. Ετσι, εξακολουθούν να συσσωρεύονται υποθέσεις στα ειρηνοδικεία, που φτάνουν σήμερα περίπου τις 130.000, με αποτέλεσμα να προσδιορίζεται με μεγάλη καθυστέρηση η δικάσιμος. Αναφέρεται χαρακτηριστικά από τράπεζα ότι για μια τέτοια υπόθεση ορίστηκε πρώτη ακρόαση το 2033. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται, αλλά δεν έχει αποφασιστεί ακόμη αν στη νέα ρύθμιση θα ενταχθούν και προσωπικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες από ελληνικές πηγές, στο θέμα αυτό οι θεσμοί έχουν ζητήσει τα εξής: βελτίωση του πλαισίου των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, μείωση των εκκρεμών υποθέσεων στα δικαστήρια και βελτιώσεις στο πτωχευτικό δίκαιο. Υπενθυμίζεται, μάλιστα, ότι μετά την έγκριση από τους θεσμούς των διατάξεων για την προστασία της πρώτης κατοικίας, κατέστησαν σαφές ότι το θέμα δεν έληξε και ότι περιμένουν την πλήρη αναμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου των φυσικών προσώπων.
Οσον αφορά τις τροποποιήσεις στο πτωχευτικό δίκαιο επιχειρήσεων, το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων διευκολύνει τη ρευστοποίηση μετοχών του οφειλέτη.
Χωρίς φόρο η διαγραφή τμήματος δανείου
Μια ευνοϊκή φορολογική ρύθμιση για τους οφειλέτες περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο.
Συγκεκριμένα, διορθώνει το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα, να χαρακτηρίζεται εισόδημα και άρα να φορολογείται η διαγραφή μέρους του δανείου ενός οφειλέτη από την τράπεζα.
Σε ό,τι αφορά τις μικροπιστώσεις, θα προβλέπεται η δυνατότητα χορήγησής τους από ιδρύματα, ανεξάρτητα από τράπεζες, τα οποία θα παρέχουν παράλληλα και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Υπενθυμίζεται ότι ανάλογη νομοθετική πρωτοβουλία είχε αναλάβει η προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά συνάντησε επιφυλάξεις εκ μέρους της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα να «παγώσει». Οι μικροπιστώσεις είναι δάνεια έως 25.000 ευρώ και αφορούν συνήθως νεοφυείς επιχειρήσεις, ενώ η χορήγησή τους δεν βασίζεται σε καθαρά πιστωτικά, αλλά και σε κοινωνικά κριτήρια.
Για το APS, το σχήμα μείωσης των κόκκινων δανείων, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να εξασφαλίσει σύντομα την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο κ. Ζαββός συζήτησε το θέμα με τον επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) Αντρέα Ενρια κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Φρανκφούρτη, ενώ συνεχής είναι η ανταλλαγή στοιχείων με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η άποψη που υποστηρίζει η ελληνική κυβέρνηση είναι ότι το προτεινόμενο σχήμα δεν «χτυπάει» στο χρέος ή στο έλλειμμα. Εκτιμά δε ότι το σχήμα θα βοηθήσει να απαλλαγούν οι ισολογισμοί των τραπεζών από κόκκινα δάνεια ενδεχομένως και άνω των 20 δισ. ευρώ. Εξίσου σημαντική θεωρεί το οικονομικό επιτελείο, πάντως, τη βελτίωση της κερδοφορίας των τραπεζών.
