Ένα από τα μεγαλύτερα ψέματα που διαχρονικά ισχυρίζονται οι κυβερνήσεις είναι η χάραξη κόκκινης γραμμής για την νομιμοποίηση αυθαιρέτων και οι κατεδαφίσεις.
Στα δέκα τελευταία χρόνια του μνημονίου και της μεγάλης οικονομικής ανέχειας, επιβίωσαν αισίως 4 νόμοι και άλλες τόσες προειδοποιήσεις για γκρέμισμα αυθαιρέτων.
Οι περισσότερες όμως κυβερνητικές εξαγγελίες έπεσαν στο κενό. Ούτε οι μεγάλες παραβάσεις συνδέθηκαν με το λεγόμενο περιβαλλοντικό ισοζύγιο για να «πληρωθούν» τα ανεξόφλητα γραμμάτια από την επιβάρυνση που έφερε η ασύδοτη εκτός σχεδίου δόμηση και οι αυθαιρεσίες στο περιβάλλον, ούτε η Τράπεζα Γης ενεργοποιήθηκε που θα έδινε διέξοδο στην διαχείριση των δικαιωμάτων μεταφοράς συντελεστή δόμησης ούτε βέβαια η Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτηρίου, που είχε προβλεφθεί με νόμο από το 2010 με το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα να βρίσκεται σε εκκρεμότητα (αν και έχει εγκριθεί από το ΣτΕ) για να εφαρμοστεί.
Αντιθέτως, οι προηγούμενες κυβερνήσεις συνέχισαν να «αρμέγουν» τα νοικοκυριά οδηγώντας νομοτελειακά στα ταμεία του κράτους τους πολίτες αφού συνέδεσαν τις μεταβιβάσεις ακινήτων με το πιστοποιητικό πολεοδομικής «καθαρότητας» των κτισμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 1.923.000 βεβαιώσεις από μηχανικούς για να γίνουν μεταβιβάσεις ακινήτων.
Την ίδια στιγμή τα ταμεία του κράτους ενισχύθηκαν με περίπου 2,4 εκατομμύρια ευρώ, ανεβάζοντας σε 1.455.068 τις δηλώσεις που έχουν υπαχθεί στις αντίστοιχες ρυθμίσεις από το 2011 μέχρι σήμερα. Αυτό επιβεβαιώνει ότι ακόμη και σε πολύ δύσκολες οικονομικά περιόδους για την χώρα, οι πολίτες δεν αρνήθηκαν να διαθέσουν τις οικονομίες τους για να τακτοποιήσουν τις αυθαιρεσίες τους.
Χάος πλην λιγοστών περιπτώσεων που επιτάχυνε η τραγωδία στο Μάτι, εκτυλίχθηκαν και με τις κατεδαφίσεις. Οι μπουλντόζες σημειακά επέλεξαν να γκρεμίσουν κτίρια στα Μεσόγεια και το παραλιακό μέτωπο όμως πολύ γρήγορα ο μηχανισμός αδράνησε λόγω της προεκλογικής περιόδου.
Ποιο είναι επομένως το συμπέρασμα; Ότι όσο τα αυθαίρετα θα γεννούν έσοδα και η πολιτεία θα κάνει τα στραβά μάτια στις αυθαιρεσίες νομιμοποιώντας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τις πολεοδομικές παρεκκλίσεις, οι πολίτες θα τρίβουν τα χέρια τους και θα αναζητούν πόρους για να τις νομιμοποιήσουν.
Άλλωστε η σύνδεση των μεταβιβάσεων των ακινήτων με την νομιμότητα των κτιρίων και την ανάγκη χορήγησης σχετικής βεβαίωσης μηχανικού, αυτομάτως δημιουργεί δεσμεύσεις στην παρούσα αλλά και στις μελλοντικές κυβερνήσεις αφού φαντάζει αδύνατο να υπάρξει καθολική ρύθμιση πολεοδομικών παραβάσεων. Κρίνεται επομένως αναγκαία μια συνέχεια…
Αναζητούν λύσεις στο νόμο που εκπνέει
Στο πλαίσιο αυτό η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας καλείται να αποφασίσει για την τύχη της υφιστάμενης ρύθμισης αυθαιρέτων που λήγει μετά από συνεχείς παρατάσεις, στις 8 Νοεμβρίου. Όλα δείχνουν παρά τον σχολιασμό κυβερνητικών παραγόντων ότι δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, ότι οδεύουμε σε νέα παράταση μέχρι η πολιτεία να θέσει σε εφαρμογή τα εργαλεία εκείνα, με τα οποία θα μπορέσει να ενισχύσει τους μηχανισμούς άμυνας κατά των αυθαιρέτων.
Στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης υπήρξαν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις και εκπτώσεις για τα αυθαίρετα που δείχνουν ότι η κυβέρνηση κλείνει το μάτι στους παραβάτες. Αυξήθηκε στο 30% από 20% η έκπτωση στο πρόστιμο νομιμοποίησης αυθαιρέτων για εφάπαξ πληρωμή και από 10% σε 20% εφόσον καταβληθεί το 30% (και το υπόλοιπο με δόσεις) αμέσως μετά την πληρωμή του παραβόλου.
Τις προηγούμενες μέρες ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος σε μια ασυνήθιστη κίνηση έσπευσε να προκαταβάλλει το ΥΠΕΝ, εκδίδοντας ανακοίνωση περί τερματισμού του υφιστάμενου νόμου των αυθαιρέτων μετά από συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας Ευθύμη Μπακογιάννη. Φαίνεται ότι κάποιοι βιάζονται να κάνουν… ταμείο.
Όμως στο υπουργείο επεξεργάζονται διάφορα σενάρια για την επόμενη μέρα. Ανάμεσα σε αυτά είναι και οι εισηγήσεις από το Τεχνικό Επιμελητήριο και τον Πρόεδρο κ. Γιώργο Στασινό να επιταχύνουν τις διαδικασίες για την λειτουργία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας του Κτιρίου.
Με τον τρόπο αυτό προτείνεται η λειτουργία του νέου θεσμού να αποτελέσει το επόμενο στάδιο για την πολεοδομική τακτοποίηση. Η πρόταση του ΤΕΕ που έχει ανακηρυχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους ετέρους του κυβερνητικού έργου στον τομέα των επενδύσεων αλλά και του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού είναι κατά την καταγραφή των στοιχείων για ένα κτίριο να ζητείται από τον μηχανικό να βεβαιώσει εάν υπάρχουν πολεοδομικές αυθαιρεσίες.
Η πλατφόρμα της Ταυτότητας του Κτιρίου θα προβλέπει ότι σε περίπτωση αυθαιρεσίας θα έχει την δυνατότητα της τακτοποίησης με αντίστοιχη παραπομπή σε σύστημα υποδοχής δηλώσεων του ΤΕΕ. Από το Τεχνικό Επιμελητήριο προτείνεται να δοθεί προθεσμία για να νομιμοποιηθούν οι μεγάλες παραβάσεις που αφορούν την κατηγορία 5 (παραβάσεις πάνω από το 40% των επιτρεπόμενων όρων δόμησης και κάλυψης) και να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στις άλλες κατηγορίες.
Υπενθυμίζεται ότι η «ταυτότητα κτιρίου», που περιλαμβάνει τον φάκελο με όλα τα στοιχεία κάθε οικοδομής έχει προβλεφθεί και στον τελευταίο νόμο των αυθαιρέτων (4495/2017). Αποτελεί την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του κτιρίου και των αδειών του, καθώς και τηνπαρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταβολών του, κατά τη διάρκεια του χρόνου ζωής του.
Η εκπόνησή της από μηχανικό πρέπει να ολοκληρωθεί σε πέντε χρόνια για τις κατοικίες, σε τρία για κτίρια του δημοσίου, ξενοδοχεία, πρατήρια καυσίμων, βιομηχανίες και χώρους ψυχαγωγίας, ενώ προβλέπεται προθεσμία οκτώ ετών για τις υπόλοιπες κατηγορίες.
Στο ΤΕΕ υποστηρίζουν την άποψη ότι πρέπει από την μια να μπουν όρια στους νόμους των αυθαιρέτων και από την άλλη ότι θα πρέπει να δοθεί μια διέξοδος σε χιλιάδες αυθαιρεσίες που υπάρχουν και δεν έχουν δηλωθεί, ώστε να μην επηρεαστεί μελλοντικά η αγορά ακινήτων. Αυτή μπορεί να έρθει μέσα από την ενεργοποίηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων.
Τα αυθαίρετα δεν είναι το μόνο αγκάθι στην πολεοδομική αναρχία που χαρακτηρίζει την ελληνική γη. Το στοίχημα της νέας κυβέρνησης είναι να επιταχύνει τον πολεοδομικό σχεδιασμό, να επιλύσει διαχρονικές παθογένειες με την έλλειψη χρήσεων γης και να ενεργοποιήσει μηχανισμούς όπως η μεταφορά Συντελεστή Δόμησης και η Τράπεζα Γης που θα αποτελέσουν εργαλεία και για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης. Πρόσφατα ο υφυπουργός Περιβάλλοντος κ. Δημήτρης Οικονόμου υποστήριξε ότι στην τετραετία στόχος της κυβέρνησης να καλύψει άνω από το 50% της ελληνικής επικράτειας με χρήσεις γης, όταν σήμερα μόνο το 20% έχει πολεοδομικά σχέδια.
https://www.aftodioikisi.gr/oikonomia/taktopoiiseis-aythaireton-poies-lyseis-anazitoyntai/
