Τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών (SMPs και ANFAs) για παραγωγικές επενδύσεις στην Ελλάδα ξεκαθάρισε χθες κοινοτικός αξιωματούχος στις Βρυξέλλες, ανοίγοντας τον δρόμο για ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με ποσό έως και 1,2 – 1,3 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ακόμη σειρά δυσκολιών και αδιευκρίνιστων σημείων σχετικά με την πρακτική εφαρμογή της δυνατότητας αυτής και τη σημασία της για την έμμεση μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος και τη δημιουργία πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε φοροελαφρύνσεις.
Εξάλλου, σύμφωνα με τον αξιωματούχο που ενημέρωσε τους δημοσιογράφους, σε συνέχεια του Euroworking Group της Πέμπτης και ενόψει του άτυπου Eurogroup στο Ελσίνκι στις 13 Σεπτεμβρίου, «ζήτημα στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων δεν μπορεί να τεθεί, καθώς είναι εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, η κυβέρνηση έχει τώρα να παρουσιάσει και να εφαρμόσει το πρόγραμμά της». Πρόσθεσε δε ότι δεν το έθεσε ούτε ο νέος εκπρόσωπος της Ελλάδας Μιχάλης Αργυρού, προχθές, στο Euroworking Group.
Η δυνατότητα χρήσης των SMPs και ANFAs για επενδύσεις προβλέπεται στη δήλωση του Eurogroup της 22ας Ιουνίου 2019. Συγκεκριμένα, αυτή αναφέρει ότι το σχετικό ποσό «θα χρησιμοποιείται για τη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών ή για να χρηματοδοτήσει άλλες συμφωνημένες επενδύσεις». Στο σημείο αυτό ξεκινούν οι δυσκολίες και τα αδιευκρίνιστα σημεία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πηγές, ένα ερώτημα είναι, ποιες θα είναι αυτές οι συμφωνημένες επενδύσεις. Μεταξύ των θεσμών, αναφέρουν οι πληροφορίες, υπάρχουν ερωτήματα για το αν υφίστανται επαρκείς ώριμες επενδύσεις στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ώστε να χρηματοδοτηθούν από τα SMPs και ANFAs. Επίσης, στο υπουργείο Οικονομικών διερωτώνται αν μπορούν να συμπεριλάβουν τα σχετικά έσοδα εκ των προτέρων στον προϋπολογισμό, δεδομένου ότι η επιστροφή των κερδών εξαρτάται από τις θετικές αξιολογήσεις των θεσμών στο πλαίσιο της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, πάντως, στις αρχές Οκτωβρίου, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα περιλαμβάνονται, δεδομένου ότι δεν θα έχει ακόμη εγκριθεί η χρήση τους, κάτι που αναμένεται να γίνει στο Eurogroup του Δεκεμβρίου. Ετσι, ο στόχος για το 2020 θα είναι για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ χωρίς τα SMPs και ANFAs. Τέλος, από ορισμένες πλευρές τίθεται το ερώτημα αν τα έσοδα αυτά μπορούν να υποκαταστήσουν εθνικούς πόρους από το ΠΔΕ, οι οποίοι θα μεταφερθούν έτσι στον τακτικό προϋπολογισμό για χρηματοδότηση π.χ. φοροελαφρύνσεων ή όχι. Πάντως, σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, αν επιτραπεί να χρησιμοποιηθεί το ποσό αυτό έστω και μόνο για επενδύσεις, τότε ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος de facto μειώνεται κάτω από 3%.
Το θέμα αναμένεται να λυθεί τον Δεκέμβριο στο Eurogroup και εν τω μεταξύ θα έχει δημοσιευθεί και η ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, μετά την τέταρτη αξιολόγηση, που ελπίζεται ότι θα δείχνει βελτίωση, χάρη στη μείωση των επιτοκίων.
Για το θέμα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είπε χθες σε συνέντευξή του στο capital.gr ότι «φαίνεται πως δημιουργείται ευρύτερα μια θετική δυναμική προς την επιθυμητή κατεύθυνση».
«Ανάλογα με το μέγεθος του δημοσιονομικού χώρου που θα προκύψει θα είναι και οι πολιτικές παρεμβάσεις μας με συγκερασμό των στόχων της οικονομικής αποτελεσματικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης», πρόσθεσε εξάλλου χθες ο κ. Σταϊκούρας.
Σύμφωνα με τον κοινοτικό αξιωματούχο, στο προχθεσινό Euroworking Group, ο κ. Αργυρού ενημέρωσε τους ομολόγους του για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης και «σημείωσε την ιδέα να χρησιμοποιηθούν τα κέρδη των ANFAS και SMPs για επενδύσεις, κάτι το οποίο επιτρέπεται από το πρόγραμμα, όπως ξέρετε». O ίδιος διευκρίνισε πως ο κ. Αργυρού «ανέφερε και την πρόθεση της κυβέρνησης για αποπληρωμή του ΔΝΤ και η αποδοχή από τα άλλα μέλη ήταν από ουδέτερη έως θετική, καθώς αυτή ήταν και η πρόθεση της προηγούμενης κυβέρνησης – τώρα πλέον αναμένουμε την επίσημη επιστολή και θα το εξετάσουμε».
