Σε σκληρή δοκιμασία μπαίνει η Ελλάδα μετά τη σημερινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που δίνει το «πράσινο φως» στην αναθεώρηση της οδηγίας για ασφαλέστερες οδικές υποδομές. Και αυτό γιατί αφενός η χώρα μας έχει πεπαλαιωμένο οδικό δίκτυο – πλην των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων – και αφετέρου μεγάλο ποσοστό ατυχημάτων και θανάτων στο δρόμο, γεγονός που αποδεικνύει ότι η οδική ασφάλεια είναι υποβαθμισμένη.
Η ΕΕ εδώ και πολλά χρόνια προσβλέπει στη μείωση των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα εξασφαλίζοντας ότι το οδικό δίκτυο, οι σήραγγες και οι γέφυρες σχεδιάζονται και συντηρούνται καλύτερα. Έχοντας αυτό κατά νου, το Συμβούλιο θέσπισε σήμερα αναθεωρημένους κανόνες που καθορίζουν μια πιο συστηματική προσέγγιση για ασφαλέστερες οδικές υποδομές. Η μεταρρύθμιση εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ να υλοποιήσει τους στρατηγικούς της στόχους για μείωση του αριθμού των θανάτων από τροχαία ατυχήματα έως το 2020 κατά το ήμισυ σε σύγκριση με το 2010 και τον μηδενισμό των θανατηφόρων ατυχημάτων έως το 2050.
Με την αναθεωρημένη οδηγία διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής των ισχυόντων κανόνων ώστε να περιλαμβάνει τους αυτοκινητόδρομους και τους κύριους άξονες πέραν του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ). Οι στατιστικές υποδηλώνουν ότι αυτό θα συμβάλει στη σημαντική βελτίωση της ασφάλειας των οδικών υποδομών σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι κανόνες θα καλύπτουν επίσης το οδικό δίκτυο εκτός των αστικών περιοχών, η κατασκευή του οποίου χρηματοδοτείται από την ΕΕ.
Τα κράτη μέλη θα υποχρεωθούν να αξιολογούν την ασφάλεια του συνόλου του οδικού δικτύου τουλάχιστον ανά πενταετία. Η αξιολόγηση αυτή δίνει την εικόνα του συνόλου του οδικού δικτύου που καλύπτεται από την οδηγία και χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του κινδύνου ατυχημάτων. Οι αρχές θα χρησιμοποιούν τα πορίσματα της αξιολόγησης για να διεξάγουν πιο συγκεκριμένους ελέγχους της οδικής ασφάλειας ή να λαμβάνουν άμεσα διορθωτικά μέτρα. Οι πρώτες αξιολογήσεις ασφάλειας ολόκληρου του οδικού δικτύου αναμένονται το αργότερο έως το 2024.
Στις διαδικασίες διαχείρισης της οδικής ασφάλειας θα είναι υποχρεωτικό να λαμβάνονται συστηματικά υπόψη οι πεζοί, οι ποδηλάτες και λοιποί ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου. Το 2017, οι προαναφερόμενοι χρήστες του οδικού δικτύου αντιπροσώπευαν περίπου το ήμισυ των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην ΕΕ.
Τα νέα μέτρα που περιλαμβάνει η αναθεωρημένη οδηγία
Με λίγα λόγια από εδώ και στο εξής:
- όλα τα οδικά έργα, αυτοκινητόδρομοι αλλά και μικρότεροι οδικοί άξονες εκτός πόλεων, που χρηματοδοτούνται από πόρους της ΕΕ (πρακτικά όλα τα σχετικά έργα στην Ελλάδα) θα πρέπει να πληρούν αυστήροτερους κανόνες ασφαλείας
- Η Ελλάδα, όπως και όλα τα κράτη μέλη, πρέπει να κάνουν αξιολόγηση της ασφάλειας ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ του οδικού δικτύου ανά 5ετία, με την πρώτη να έρχεται το 2024.
- Κατθιερώνονται ρητά επιθεωρήσεις οδικής ασφάλειας.
- Η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει εκτίμηση του κινδύνου ατυχημάτων και θα «βγάζει» άμεσα διορθωτικά μέτρα (να δούμε πως θα γίνει αυτό το άμεσα στην Ελλάδα…) αλλά και συγκεκριμένους ελέγχους.
- Αναφέρεται ρητά ότι θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ακόμη και για την ταχύτητα στους δρόμους που παρατηρείται μεγάλη συχνότητα ατυχημάτων, παρότι η αρμοδιότητα της ρύθμισης της οδικής κυκλοφορίας παραμένει στα κράτη μέλη
- Η οδηγία επιβάλει να γίνεται στόχευση των επενδύσεων – εθνικών και κοινοτικών – στα οδικά τμήματα όπου παρατηρείται το υψηλότερο ποσοστό ατυχημάτων και όπου υπάρχουν οι περισσότερες δυνατότητες μείωσης των ατυχημάτων.
- Προτείνεται η συνεχής συλλογή δεδομένων για οδική ασφάλεια – υποδομές – ατυχήματα, ιδίως αυτά που συλλέγονται με ηλεκτρονικά και ψηφιακά μέσα
- Η διαχείριση της οδικής ασφάλειας θα πρέπει να αφορά ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ όχι μόνο τα οχήματα αλλά και τους πεζούς, τους ποδηλάτες και άλλους ευάλωτους χρήστες.
- Προτείνονται κοινές ευρωπαϊκές προδιαγραφές στις πινακίδες και τα άλλα μέσα οδικής σήμανσης, ώστε να προωθηθεί η αποτελεσματική αναγνωσιμότητα και ανιχνευσιμότητα των οδικών σημάνσεων και της οδικής σηματοδότησης για τους ανθρώπινους οδηγούς και τα αυτοματοποιημένα συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης. Η οδηγία θεωρεί ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η σύμβαση της Βιέννης για την οδική σήμανση στην κατεύθυνση μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης που θα διευκολύνει την επερχόμενη συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα, δηλαδή τα οχήματα χωρίς οδηγό.
- Δίνεται έμφαση στην ποιότητα και στη σήμανση των ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων
- οι τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με την ασφάλεια θα πρέπει να δημοσιοποιούνται, όταν εκτελούνται δημόσιες συμβάσεις στον τομέα των οδικών υποδομών
- οι χρήστες του οδικού δικτύου θα πρέπει να μπορούν να ενημερώνονται σχετικά με την κατάσταση της οδικής υποδομής και να αυξάνεται η ευαισθητοποίησή τους.
Διαδικασία και επόμενα στάδια
Με τη σημερινή ψηφοφορία του Συμβουλίου ολοκληρώνεται η νομοθετική διαδικασία. Στις 21 Φεβρουαρίου 2019 επιτεύχθηκε προσωρινή συμφωνία μεταξύ της Ρουμανικής Προεδρίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η οδηγία θα δημοσιευθεί στη συνέχεια στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Θα αρχίσει να ισχύει 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της. Κατόπιν αυτού, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να θεσπίσουν εθνικές διατάξεις που να την θέτουν σε έμπρακτη εφαρμογή.
Διαβάστε εδώ το σύνολο της νέας οδηγίας.
