Την αποσύνδεση του υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών 1,4 εκατ. ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών από το δηλωθέν φορολογητέο εισόδημα εξετάζει σοβαρά η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. Μεταξύ των σεναρίων που «μετράει» η ειδική επιτροπή που έχει ήδη συσταθεί με στόχο την κατάρτιση ασφαλιστικού σχεδίου νόμου, είναι η δημιουργία δύο ή τριών ασφαλιστικών κλάσεων, στη λογική που ίσχυε πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρχει και μία προαιρετική κλάση. Οι παρεμβάσεις καθίστανται πλέον αναγκαίες μετά και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, εξαρχής είχε εκφράσει την άποψη ότι το ισχύον σύστημα όχι μόνο είναι άδικο, αλλά πριμοδοτεί και την εισφοροδιαφυγή, μέσω της δήλωσης χαμηλότερων εισοδημάτων.
Ετσι, στο τραπέζι βρίσκονται σενάρια για την πλήρη αποσύνδεση του ασφαλιστέου από το φορολογητέο εισόδημα και κυρίως για την κατάργηση της διάταξης που προβλέπει τον υπολογισμό των εισφορών ως ποσοστό επί του εισοδήματος. Σε αυτό συνηγορεί και η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, που έκρινε αντισυνταγματική την καταβολή από τους μη μισθωτούς εισφορών 20% του εισοδήματός τους για κύρια σύνταξη. Οι δικαστές έκριναν μεν πως ο νομοθέτης είναι ελεύθερος να υπολογίζει τις εισφορές επί βάσεως η οποία μαρτυρεί την εισφοροδοτική ικανότητα του ασφαλισμένου, όπως είναι το πραγματοποιούμενο εισόδημα. Θεωρούν όμως ότι οφείλει να καθορίζει το ύψος της εισφοράς σε επίπεδο που να διασφαλίζει την επάρκεια των συντάξεων, χωρίς παράλληλα να πλήττει υπέρμετρα το εισόδημα που παράγεται κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου. Βέβαια, από 1/1/2019 οι εισφορές των μη μισθωτών υπολογίζονται στο 13,33% μόνο για όσους δεν εμπίπτουν στην ελάχιστη κλίμακα, καθώς για αυτούς το 20% παραμένει.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στα υπό εξέταση σενάρια συγκαταλέγεται και αυτό που θέλει τη δημιουργία κλιμακούμενων βαθμίδων – κλάσεων. Η πρώτη βαθμίδα θα είναι λίγο υψηλότερη από το σημερινό κατώτατο όριο των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες, ήτοι τα 185,18 ευρώ τον μήνα (26,95% επί του κατώτατου μισθού των 650 ευρώ + 10 ευρώ τον μήνα για τον λογαριασμό ανεργίας). Αντίστοιχα θα διαμορφωθούν και οι επόμενες δύο κλίμακες, ενώ δεν αποκλείεται τελικά η τρίτη να είναι προαιρετική. Και αυτό γιατί έχει διαπιστωθεί ότι οι συντάξεις των μη μισθωτών που καταβάλλουν χαμηλές εισφορές για πολλά χρόνια είναι, αντίστοιχα, πάρα πολύ χαμηλές.
Πλέον, στο υπουργείο Εργασίας μετρούν το πώς θα διαμορφωθούν τα έσοδα του ΕΦΚΑ εφόσον προκριθεί το συγκεκριμένο σενάριο, με τα πρώτα στοιχεία να είναι προς την κατεύθυνση της αύξησης. Αλλωστε, το παλαιό σύστημα δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, με αποτέλεσμα τα έσοδα του ΕΦΚΑ από τη μη μισθωτή απασχόληση να είναι σημαντικά μειωμένα. Μετά δε και την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ, υπάρχουν φόβοι ότι ακόμη και αυτοί που κατέβαλλαν εισφορές, πλέον θα σταματήσουν, έως τη νομοθέτηση του νέου συστήματος.
Βάσει του σχεδιασμού της κυβέρνησης, το σχετικό σχέδιο νόμου με το σύνολο των διατάξεων που αφορούν τις αλλαγές στον νόμο Κατρούγκαλου θα είναι έτοιμο ώστε να κατατεθεί στη Βουλή εντός του 2019, πιθανότατα στα μέσα Δεκεμβρίου.
