Ειρήνης Σακελλάρη
Το θέμα της κατάπτωσης των εγγυήσεων του Δημοσίου σε τράπεζες που έχουν δανείσει με βάση αυτήν την εγγύηση πελάτες τους, συζήτησαν κυβέρνηση και τραπεζίτες, θέμα το οποίο όπως όλα δείχνουν το έθεσαν κατ’ αρχήν οι τράπεζες. Πρόκειται για δάνεια που έχουν δοθεί σε ευπαθείς ομάδες (σεισμόπληκτοι, πυρόπληκτοι κ.λπ.), αλλά και σε επαγγελματίες (γεωργούς, δάνεια με την εγγύηση του ΕΤΕΑΝ) τα οποία στην πλειονότητά τους καταγγέλθηκαν, όμως οι τράπεζες δεν έχουν λάβει προβλέψεις επί των δανείων αυτών και τούτο διότι τα έχει εγγυηθεί το Ελληνικό Δημόσιο. Ωστόσο, το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει αποπληρώσει τα δάνεια αυτά, αλλά ούτε και έχει αντικαταστήσει την εγγύηση.
Έτσι, λοιπόν, ή οι τράπεζες θα λάβουν προβλέψεις ή το Δημόσιο θα κληθεί να αντικαταστήσει τις εγγυήσεις που κατέπεσαν.
Το θέμα αφορά περίπου 600.000 δάνεια που έχουν κατά καιρούς χορηγηθεί από τις τράπεζες και υπολογίζεται πως μόνον ένα 8% αυτών έχει αποπληρωθεί.
Η επιβάρυνση των τραπεζικών ισολογισμών υπολογίζεται σε περίπου 3,2 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως για κάποια από τα δάνεια αυτά υπάρχουν εξασφαλίσεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ, ωστόσο κοινωνικά και άλλα κριτήρια δυσκολεύουν τους πλειστηριασμούς επί των ενεχύρων.
Εν όψει stress tests το Δημόσιο είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναλάβει σχετική πρωτοβουλία. Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν οι τράπεζες Εθνική και Πειραιώς, κυρίως η δεύτερη από χορηγήσεις της παλιάς Αγροτικής και της ΕΤΒΑ που έχει ενσωματώσει.
Επίσης, τα συγκεκριμένα δάνεια έχουν εξαιρεθεί από τη δυνατότητα πώλησής τους σε funds και στις εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων, ενώ δεν περιλαμβάνονται ούτε στο νέο πλαίσιο προσωρινής προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Σε μια σχετικά πρόσφατη συνάντηση με τον κ. Ζαββό και τις τράπεζες είχε συζητηθεί η χρήση ενός τμήματος από το «ταμειακό απόθεμα ασφαλείας», δηλαδή από την τελευταία δόση του δανείου που έχει χορηγήσει ο ESM στο Ελληνικό Δημόσιο στα πλαίσια του τρίτου μνημονίου και τώρα παραμένει αναξιοποίητο και άτοκο σε ειδικό λογαριασμό. Τα χρήματα θα επιστρέψουν στην πραγματική οικονομία μέσα από χορηγήσεις.
Το θέμα όμως θα πρέπει να λάβει την έγκριση των θεσμών. Ήδη ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει συζητήσει το θέμα με τους θεσμούς, αλλά οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Δεκέμβριο με το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης.
Ιδιωτικό χρέος
Στη διάρκεια της συνάντησης κυβέρνησης – τραπεζιτών, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε ότι η κυβέρνηση προχωράει στην υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Η πλατφόρμα της α’ κατοικίας, τα προβλήματα και τα στατιστικά της αναλύθηκαν επαρκώς, όπως επίσης και οι αλληλεπιδράσεις με άλλους νόμους.
Την επόμενη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών θα συζητήσει με τους θεσμούς τον οδικό χάρτη για την ενοποίηση των διάσπαρτων μηχανισμών και εργαλείων που εφαρμόζονται σήμερα, ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει μέσα στο 2020 ένα ενιαίο και συνεκτικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.
Σε αυτό το πλαίσιο, συζητήθηκε και ο υφιστάμενος μηχανισμός προστασίας της α’ κατοικίας, ο οποίος βελτιώθηκε το προηγούμενο διάστημα ώστε «να σώσουμε τα σπίτια αυτών που πραγματικά έχουν ανάγκη και όχι των στρατηγικών κακοπληρωτών» όπως ειπώθηκε.
Σχέδιο «Ηρακλής»
Οι τράπεζες επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να εισέλθουν στο σχέδιο «Ηρακλής», ενώ η κυβέρνηση από την πλευρά της θα έχει ολοκληρώσει το θεσμικό πλαίσιο μέσα στον Νοέμβριο. Το σχέδιο «Ηρακλής» αποτελεί σημαντικό βήμα για την επίτευξη του στόχου μείωσης των «κόκκινων» δανείων. Ας σημειωθεί πως στο APS αναμένεται να είναι μηδενική η απαίτηση για risk-weighted assets, που σημαίνει θα δεσμευθούν μηδενικά κεφάλαια προκειμένου να καλυφθεί ο κίνδυνος του χαρτοφυλακίου (πέραν των εγγυημένων τίτλων). Οι τράπεζες συζήτησαν επίσης θέματα «πράσινης» ανάπτυξης και όπως τους δήλωσε ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός θα πρέπει να προετοιμάζουν σχετικά προϊόντα.
