Στο τουρκικό υπ. Εξωτερικών εκλήθη για εξηγήσεις ο Αμερικανός πρεσβευτής – «Αντίποινα» των ΗΠΑ για την εισβολή στη Συρία βλέπουν στην Άγκυρα
Νέο γύρο έντασης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία προκαλεί η έγκριση ψηφίσματος από την Βουλή των Αντιπροσώπων για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Το ψήφισμα στήριξαν 405 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων με μόλις 11 να καταψηφίζουν. Το θερμόμετρο είχε ήδη «ανέβει» με την έγκριση ψηφίσματος που ζητούσε από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις και άλλους περιορισμούς στην Τουρκία και σε Τούρκους αξιωματούχους με αφορμή τη στρατιωτική επιχείρησή της στη βόρεια Συρία.
Από την πλευρά της η Τουρκία μετά την οργισμένη αντίδραση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και την υψηλών τόνων ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, το πρωί της Τετάρτης έκανε άλλο ένα βήμα καλώντας για εξηγήσεις τον Αμερικανό πρεσβευτή και για τα δύο ψηφίσματα.
Σύμφωνα με το Anadolu ο Αμερικανός διπλωμάτης πρεσβευτής Ντέβιντ Σάτερφιλντ εκλήθη στο υπουργείο Εξωτερικών.
Τα επόμενα βήματα
Το ψήφισμα που αναγνωρίζει τις μαζικές σφαγές των Αρμενίων ως γενοκτονία αποτελεί μια απόφαση με συμβολικό, αλλά ιστορικό χαρακτήρα, η οποία θεωρείτο βέβαιο ότι θα αναζωπυρώσει την ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Άγκυρα.
Ήδη από χθες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε ανάρτησή του στο Twitter υποστήριξε ότι η Τουρκία απέτρεψε ένα «μεγάλο παιγνίδι» με την εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία — χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις — ενώ έκρινε πως η ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων είχε στόχο να παρθεί «εκδίκηση» για αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση.
Η συνέχεια αναμένεται να δοθεί στη Γερουσία, όπου έχει κατατεθεί ένα σχεδόν πανομοιότυπο ψήφισμα (S. Res. 150). Τη στήριξη του στην αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων είχε εκφράσει ο γερουσιαστής Τεντ Κρουζ λίγο πριν την προγραμματισμένη ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής. «Καλώ τους συναδέλφους μου στη Γερουσία να εξετάσουν αμέσως και να υποστηρίξουν ένα ψήφισμα που παρουσίασα με τον Γερουσιαστή Μενεντέζ για να αναγνωρίσουμε επίσημα την Αρμενική Γενοκτονία και να απορρίψουμε όλες τις μορφές άρνησης», είχε επισημάνει χαρακτηριστικά.
Εκτός από την αρμενική διασπορά, για το συγκεκριμένο ψήφισμα είχαν ενεργοποιηθεί και οι ελληνικές, εβραϊκές και χριστιανικές οργανώσεις. Αντιθέτως, η τουρκική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον, οι τουρκοαμερικανικές οργανώσεις και οι εταιρείες λόμπι, που εργάζονται για την Άγκυρα, είχαν προσπαθήσει χωρίς αποτέλεσμα να μπλοκάρουν το ψήφισμα πριν κατατεθεί προς έγκριση στην Ολομέλεια της Βουλής.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής Άνταμ Σιφ, ο οποίος μαζί με τον Ρεπουμπλικάνο Γκας Μπιλιράκη εισήγαγε το δικομματικό ψήφισμα, είχε τονίσει ότι «αυτή είναι μια στιγμή που έχει προετοιμαστεί εδώ και πολλά χρόνια. Είμαι ευγνώμων για την ακούραστη υπεράσπιση πολλών που επέμειναν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει ποτέ να είναι μέρος της άρνησης της Αρμενικής Γενοκτονίας».
Στο ίδιο μήκος κύματος είχε κινηθεί και η πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής, Νάνσι Πελόσι, η οποία είχε δηλώσει ότι «η βαρβαρότητα που διαπράχθηκε εναντίον του λαού της Αρμενίας ήταν γενοκτονία. Πρέπει να την αναγνωρίσουμε».
Η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε, ανέφερε ότι η απόφαση αυτή αντιβαίνει στη συμμαχία της Τουρκίας και των ΗΠΑ, συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.
Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ επισημαίνει επίσης ότι το ψήφισμα αυτό αντίκειται στη διμερή συμφωνία της Ουάσινγκτον και της Άγκυρας τη 17η Οκτωβρίου για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός, η οποία ανέστειλε την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση. Ακόμη, καλεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να λάβει μέτρα για να αποφευχθούν κινήσεις οι οποίες θα βλάψουν περαιτέρω τους διμερείς δεσμούς.
Η γενοκτονία των Αρμενίων αναγνωρίζεται επίσημα από περίπου τριάντα χώρες αλλά και από μεγάλο μέρος της κοινότητας των ιστορικών. Κατά εκτιμήσεις, από 1,2 ως 1,5 εκατ. Αρμένιοι σφαγιάστηκαν εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που είχε συμμαχήσει τότε με τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία.
Η Τουρκία αρνείται τη χρήση του όρου «γενοκτονία», διατείνεται πως διαπράττονταν σφαγές εκατέρωθεν εν μέσω εμφυλίου πολέμου και λιμού με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και στα δύο στρατόπεδα.
Τον Απρίλιο του 2017, λίγο καιρό αφότου έγινε ο ένοικος του Λευκού Οίκου, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε χαρακτηρίσει τη σφαγή των Αρμενίων το 2015 «μια από τις χειρότερες μαζικές φρικαλεότητες του 20ού αιώνα», αποφεύγοντας όμως επιμελώς να χρησιμοποιήσει τον όρο «γενοκτονία». Η τοποθέτησή του είχε προκαλέσει την οργή της Άγκυρας, που είχε καταγγείλει την «παραπληροφόρηση» που διέσπειρε κατ’ αυτήν ο αμερικανός πρόεδρος.
Πριν εκλεγεί πρόεδρος το 2008, ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα είχε δεσμευθεί ότι θα αναγνώριζε τη γενοκτονία των Αρμενίων, όρο όμως τον οποίο δεν πρόφερε ποτέ στη διάρκεια της θητείας του.
