Τα ελληνικά νοικοκυρία αφεριώνουν, όπως είναι μάλλον αναμενόμενο, το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους σε διατροφή και στέγαση. Ωστόσο ένα αξιοσημείωτο ποσοστό του οικογενειακού προϋπολογισμού καλύπτουν και οι δαπάνες για δύο βασικά αγαθά, που υποτίθεται ότι είναι δωρεάν στη χώρα μας. Ο λόγος για την υγεία και την εκπαίδευση- τομείς στους οποίους κατευθύνεται το 11% των δαπανών ενός μέσου νοικοκυριού στην Ελλάδα, την ώρα που στην Ευρωπαϊκή Ένωση το αντίστοιχο ποσοστό είναι περίπου 5%.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2018 η μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών στη χώρα αυξήθηκε 1,9% σκαρφαλώνοντας τα 1.441,03 ευρώ. Εξ αυτών το 7,5% δηλαδή ποσό 107,99 ευρώ μηνιαίως αφορά δαπάνες για την υγεία. Η αξία τους είναι αυξημένη κατά 4,5% σε σχέση με τα επίπεδα του 2018, όταν η μέση οικογένεια δαπανούσε 103,33 ευρώ. Για την εκπαίδευση οι δαπάνες είναι σαφώς χαμηλότερες, αλλά σίγουρα όχι αμελητέες. Ανέρχονται στα 46,34 ευρώ ή στο 3,2% του οικογενειακού προϋπολογισμού.
Αθροιστικά λοιπόν για τις υπηρεσίες αυτές τα νοικοκυριά δαπανούν κάθε μήνα περίπου 154 ευρώ, τα οποία έρχονται να προστεθούν στα 291,33 ευρώ για τα είδη διατροφής (20,2%) και 203,14 ευρώ (14,1%) για την στέγαση. Αρκετά τσουχτερό είναι και το κόστος των μεταφορών, το οποίο ανέρχεται στα 187,35 ευρώ ή στο 13% του οικογενειακού προϋπολογισμού.
Εάν επιχειρήσουμε μία σύγκριση με την υπόλοιπη Ε.Ε. θα δούμε πως η «δωρεάν» υγεία και παιδεία μας στοιχίζει αρκετά ακριβά. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, που αφορούν το 2017, η υγεία απορροφούσε περίπου το 4% των συνολικών μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών και η εκπαίδευση μόλις το 1,1%.
Το μεγαλύτερο μέρος (σχεδόν το 1/4) του οικογενειακού προϋπολογισμού των Ευρωπαίων αφιερώνεται στην στέγαση (στην οποία συνυπολογίζεται το κόστος ηλεκτρικού, φυσικού αερίου, νερού κτλ). Οι μεταφορές είναι στη δεύτερη θέση με ποσοστό 13% των δαπανών και τα είδη διατροφής ακολουθούν στην τρίτη με ποσοστό μόλις 12%.
Στον πολιτισμό και την αναψυχή οι Ευρωπαίοι αφιερώνουν το 8,5% του οικογενειακού προϋπολογισμού, σε ένδυση και υπόδηση το 4,9% και σε έπιπλα- οικιακό εξοπλισμό το 5,5%. Ένα όχι ευκαταφρόνητο μερίδιο, το 3,8% των δαπανών κατευθύνεται σε αλκοόλ και καπνό. Η εικόνα είνα παρόμοια και στην Ελλάδα, με το 3,7% των συνολικών δαπανών ή ποσό 53,21 ευρώ μηνιαίως να διατίθεται για οινοπνευματώδη και τσιγάρα.