Ερμηνεία του άρθρου 572§1 του νέου Κώικα Ποινικής Δικονομίας (Ν. 4620/2019) για τα αντίγραφα ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης
Με εγκύκλιό της η Εισαγγελία Αρείου Πάγου παρέχει διευκρινίσεις αναφορικά με τη χορήγηση αντιγράφου ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης για διορισμό υπαλλήλου σε Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).
Αναλυτικά η εγκύκλιος:
Επί του ερωτήματος του Δήμου Χανίων, που μας διαβιβάσατε με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 64148 οικ./19-9-2019 έγγραφο σας, αναφορικά με τον τύπο αντιγράφου ποινικού μητρώου (δικαστικής ή γενικής χρήσης), που πρέπει να αναζητείται από τους ΟΤΑ και να εκδίδεται από τις αρμόδιες Εισαγγελίες Πρωτοδικών, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού υπαλλήλου, η κατά το άρθρο 25§2 Ν. 1756/1988 (Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών) γνώμη μας είναι η ακόλουθη:
Σύμφωνα με το άρθρο 572§1 ΚΠΔ (Ν. 4620/2019), «Αντίγραφο ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης χορηγείται μόνο:
α) στον εισαγγελέα, τον τακτικό ανακριτή ή τον επίτροπο του στρατοδικείου, για δικαστική αποκλειστικά χρήση,
β) στους διευθυντές φυλακών και άλλων σωφρονιστικών ή θεραπευτικών καταστημάτων για κρατούμενο που με αμετάκλητη απόφαση εκτίει ποινή στερητική της ελευθερίας ή υποβάλλεται σε μέτρο ασφάλειας,
γ) στις αλλοδαπές αρχές που ασκούν ποινική δικαιοδοσία, εφόσον υπάρχει υποχρέωση δικαστικής συνδρομής,
δ) στις δημόσιες υπηρεσίες, πολιτικές, στρατιωτικές, στις εκκλησιαστικές αρχές, σε Ν.Π.Δ.Δ., σε οργανισμούς, σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ή σε τράπεζες, μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία,
ε) στις αλλοδαπές πρεσβείες ή προξενεία που έχουν διαπιστευθεί στην Ελλάδα για όσους πρόκειται να μεταναστεύσουν,
στ) για το διορισμό δικαστικών λειτουργών, εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, οργάνων των Σωμάτων Ασφαλείας και των υποψηφίων για την εισαγωγή στις παραγωγικές σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, το οποίο αποστέλλεται απευθείας στο αρμόδιο όργανο».
Από την προεκτεθείσα διάταξη προκύπτει ότι (και) ο σύγχρονος νομοθέτης του ΚΠΔ προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης αντιγράφου ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης στις υπό στοιχεία α-στ του άρθρου 572 ΚΠΔ περιπτώσεις και συνάμα θέτει ως προϋπόθεση για τη χορήγηση τέτοιου τύπου αντιγράφου προς τις δημόσιες υπηρεσίες, ΝΠΔΔ, οργανισμούς κλπ να προβλέπεται τούτο από την κείμενη νομοθεσία (βλ. Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 13/2007 [Φ. Μακρή] αναφορικά με τη ΔΕΗ, και Σοφίας Γιοβάνογλου, Ποινικό Μητρώο: Το ιστορικό συνεχές ενός ανεκπλήρωτου εκσυγχρονισμού, Ποιν. Δικ. 2010, σελ. 1212 επ., 1214).
Η χορήγηση αντιγράφου ποινικού μητρώου ως δικαιολογητικού για το διορισμό υπαλλήλου αποβλέπει στην απόδειξη ανυπαρξίας κωλύματος που θεσπίζεται με διάταξη του Υπαλληλικού Κώδικα ή του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, δηλαδή στην πιστοποίηση της ελλείψεως καταδίκης για συγκεκριμένα κακουργήματα ή πλημμελήματα.
Για να εκπληρωθεί ο σκοπός των κειμένων διατάξεων που καθιερώνουν τα κωλύματα ανυπαρξίας ποινικής καταδίκης, είναι αναγκαία η πλήρης εικόνα της δικαστικώς αξιολογηθείσας αξιόποινης συμπεριφοράς ενός προσώπου.
Η επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με τη χορήγηση αντιγράφου ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης, το οποίο περιέχει όλες τις ισχύουσες καταχωρήσεις του δελτίου ποινικού μητρώου (άρθρ. 571 §2 ΚΠΔ).
Αντίθετα, σύμφωνα με το άρθρο 571 §3 ΚΠΔ, στο αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης διαγράφονται ορισμένες καταδίκες μετά πάροδο ορισμένου χρόνου, οπότε θα ήταν δυνατόν, για λόγους αδυναμίας τεκμηριώσεως, να περιορισθεί κατά χρόνον η λειτουργία του κωλύματος, χωρίς τούτο να επιτρέπεται από την ουσιαστική διάταξη που το προβλέπει (βλ. Γνωμοδ. ΝΣΚ 179/2008).
Συνακόλουθα, όταν η κείμενη νομοθεσία (Υπαλληλικός Κώδικας, Κώδικας Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων κλπ) θεσπίζει κωλύματα για το διορισμό υπαλλήλου με οποιαδήποτε σχέση εργασίας στο Δημόσιο και στους ΟΤΑ, αφορώντα στην ανυπαρξία ποινικής καταδίκης για συγκεκριμένα εγκλήματα, τούτο σημαίνει ότι ο νομοθέτης επιτρέπει τη χορήγηση αντιγράφου ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης στις καθ’ ύλην αρμόδιες Υπηρεσίες του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ, οι οποίες προβαίνουν στην αυτεπάγγελτη αναζήτηση αυτού, σύμφωνα με τις ΚΥΑ 92605/2005 και 22863/2006, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο διορισμός με την έκδοση της τελικής διοικητικής πράξης, τα δε αρμόδια Τμήματα Ποινικού Μητρώου των Εισαγγελιών Πρωτοδικών της Χώρας και της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης οφείλουν να ικανοποιούν τα αντίστοιχα αιτήματα.
Δείτε την εγκύκλιο 7/2019 στο eisap.gr
