Τον κίνδυνο να χρεωθούν με υπέρογκες φορολογικές επιβαρύνσεις αντιμετωπίζουν εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που θα αποκτήσουν εντός του 2020 πολύ χαμηλά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση (άνεργοι, νοικοκυρές, φοιτητές, συμμετέχοντες σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας κ.λπ.).
Ο λόγος είναι ότι με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του νέου φορολογικού νομοσχεδίου προβλέπεται η κατάργηση μιας ευνοϊκής γι’ αυτούς διάταξης, σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση προσδιορισμού του εισοδήματός τους με βάση τα τεκμήρια, τόσο το δηλωθέν εισόδημά τους όσο και η πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που προκύπτει από τα τεκμήρια δεν φορολογούνται με την κλίμακα φόρου των αυτοαπασχολουμένων αλλά με την πιο ευνοϊκή κλίμακα που ισχύει για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους και προβλέπει αφορολόγητο όριο 8.636 ευρώ.
Ουσιαστικά, αν ψηφιστεί ως έχει από την κυβέρνηση η παράγραφος 1 του άρθρου 6 του νομοσχεδίου, τότε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα προερχόμενα από περιστασιακή απασχόληση θα χάσουν το αφορολόγητο όριο εισοδήματος. Αυτό θα έχει ως συνέπεια το πενιχρό πραγματικό εισόδημα κάθε φορολογούμενου αυτής της περίπτωσης και η προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος, η οποία θα προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, να φορολογηθούν στο σύνολό τους ως εισόδημα από επιχειρηματικές δραστηριότητες με συντελεστή 9% από το πρώτο ευρώ. Σε όλες δε αυτές τις περιπτώσεις ο φόρος που θα προκύψει με βάση τον συντελεστή 9% θα διπλασιαστεί αυτόματα καθώς επί του φόρου αυτού θα επιβληθεί και προκαταβολή έναντι του επόμενου έτους, με συντελεστή 100%.
Πιο αναλυτικά, όσοι φορολογούμενοι θα αποκτήσουν το 2020 και θα εμφανίσουν στις φορολογικές δηλώσεις του 2021 πενιχρά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση θα πιαστούν στις παγίδες των τεκμηρίων διαβίωσης και θα υπερφορολογηθούν επί εξωπραγματικών τεκμαρτών εισοδημάτων, με συντελεστή 9% και με προκαταβολή φόρου 100% επί του κύριου φόρου, σαν να έχουν κερδοφόρες επιχειρήσεις. Θα κληθούν, δηλαδή, να καταβάλουν φόρους που θα έχουν υπολογιστεί με τελικό φορολογικό συντελεστή 18% επί ανύπαρκτων εισοδημάτων.
Τι ισχύει με το νέο φορολογικό
Το υπουργείο Οικονομικών με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση καταργεί μια άκρως ευνοϊκή ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο άρθρο 15 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και προβλέπει ότι:
* Οταν το ετήσιο δηλωθέν εισόδημα των φορολογουμένων δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή εφόσον δεν ασκείται ατομική αγροτική δραστηριότητα, τότε το δηλωθέν εισόδημα, εξαιρουμένου του εισοδήματος από τόκους ή ακίνητα ή από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογούνται με την κλίμακα φόρου εισοδήματος των μισθωτών – συνταξιούχων, στην οποία ισχύει αφορολόγητο όριο κλιμακούμενο ύψους τουλάχιστον 8.636 ευρώ.
* Εάν το δηλωθέν εισόδημα της προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δηλαδή με 9%.
Το δόκανο
Η κατάργηση της παραπάνω διάταξης θα έχει ως αποτέλεσμα φορολογούμενοι που αποκτούν πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα (κάτω από 6.000 ευρώ) από περιστασιακές απασχολήσεις και βαρύνονται με τεκμήρια διαβίωσης συνολικού ύψους μέχρι 9.500 ευρώ να φορολογηθούν το 2021 -τόσο για το πραγματικό τους εισόδημα όσο και για την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων- όχι με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων στην οποία ισχύει αφορολόγητο όριο ύψους τουλάχιστον 8.636 ευρώ αλλά με την κλίμακα των αυτοαπασχολουμένων, στην οποία δεν προβλέπεται αφορολόγητο όριο αλλά φόρος 9% από το πρώτο ευρώ.
Φόρος 734 ευρώ για εισόδημα 321 ευρώ
Αποκαλυπτικό για τον τρόπο με τον οποίο θα φορολογούνται για τα εισοδήματα του 2020 οι περιστασιακά απασχολούμενοι είναι το ακόλουθο παράδειγμα:
Σε φορολογούμενο άγαμο με ετήσιο εισόδημα 321 ευρώ από περιστασιακή μισθωτή απασχόληση για όλο το έτος 2020 και με κύρια κατοικία 27 τετραγωνικών μέτρων θα βεβαιωθεί το 2021 συνολικό ποσό φόρου προς πληρωμή ύψους 734,40 ευρώ (367,20 ευρώ φόρος εισοδήματος + 367,20 ευρώ προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους). Το ποσό της οφειλής αυτής θα προκύψει επειδή:
* το εισόδημα που θα ληφθεί υπόψη για τη φορολόγηση του συγκεκριμένου φυσικού προσώπου δεν θα είναι το πραγματικό πενιχρό εισόδημα των 321 ευρώ αλλά ένα πολύ πιο υψηλό ποσό τεκμαρτού εισοδήματος, ύψους 4.080 ευρώ, που θα προσδιοριστεί γι’ αυτόν λόγω της εφαρμογής του ελάχιστου τεκμηρίου διαβίωσης των 3.000 ευρώ και της προσθήκης στο ποσό αυτό του τεκμηρίου διαβίωσης της κατοικίας, το οποίο ανέρχεται σε 1.080 ευρώ. Το τεκμαρτό εισόδημα των 4.080 ευρώ θα θεωρηθεί ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, βάσει της παραγράφου του άρθρου του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, και, ως εκ τούτου, θα φορολογηθεί με συντελεστή 9% από το πρώτο ευρώ. Από τη φορολόγηση του ποσού των 4.080 ευρώ με 9% θα προκύψει ποσό φόρου εισοδήματος προς πληρωμής ύψους 367,20 ευρώ.
* επί του φόρου εισοδήματος των 367,20 ευρώ θα υπολογιστεί και θα επιβληθεί επιπλέον και προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους με συντελεστή 100%. Ετσι θα προκύψει και ένα επιπλέον ποσό οφειλής ύψους άλλων 367,20 ευρώ.
