Κατά την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων, υποχρεωτικές αργίες για τον ιδιωτικό τομέα, είναι δύο: η 25η Δεκεμβρίου και η 26η Δεκεμβρίου (παρ. 1 του άρθρου 4 του Β.Δ. 748/1966 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει)
Τις ημέρες αυτές, απαγορεύεται η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των εργαζομένων, εκτός κι αν ανήκουν στην κατηγορία που επιτρέπεται νόμιμα η λειτουργία τους κατά τις Κυριακές και αργίες, όπως π.χ. τα ανθοπωλεία, τα ξενοδοχεία, οι μονάδες υγείας, οι ταβέρνες, γενικά τα επισιτιστικά καταστήματα κλπ.
Τι ισχύει την για την ημέρα των Χριστουγέννων και την επόμενη ημέρα.
Αν η επιχείρηση, λειτουργεί νόμιμα τις αργίες των Χριστουγέννων και παραμείνει ανοικτή, οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο που θα εργαστούν, θα πάρουν το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, επί του νόμιμου ημερομισθίου, ή για όσες ώρες απασχοληθούν, ενώ οι αμειβόμενοι με μισθό θα λάβουν μόνο την προσαύξηση του 75% επί του νόμιμου ωρομισθίου, για όσες ώρες απασχοληθούν.
Αν η επιχείρηση, μπορεί να λειτουργήσει νόμιμα τις αργίες των Χριστουγέννων και παραμείνει ανοικτή, αλλά ο εργαζόμενος δεν προσήλθε αδικαιολόγητα, δεν δικαιούται αμοιβή για την ημέρα αυτή.
Αν η επιχείρηση, μπορεί να λειτουργήσει νόμιμα αλλά παραμείνει κλειστή με εντολή του εργοδότη, οι εργαζόμενοι δικαιούνται την αμοιβή τους, σαν να εργαζόταν, χωρία καμιά προσαύξηση.
Αν η επιχείρηση ανήκει στη κατηγορία για τις οποίες απαγορεύεται να λειτουργούν ημέρες υποχρεωτικών αργιών, αλλά παραμείνει ανοικτή (παράνομα) τις αργίες των Χριστουγέννων, οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν θα λάβουν ένα ημερομίσθιο για κάθε ημέρα (ή αναλογικά αμοιβή για όσες ώρες απασχοληθούν) με προσαύξηση 75%. Υπενθυμίζεται ότι η αμοιβή των εργαζομένων, είναι ανεξάρτητη από τις τυχόν διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται για την παράβαση της εργασίας κατά ημέρες υποχρεωτικών αργιών και Κυριακών.
Προαιρετικές αργίες
Με το άρθρο 16 του Ν.4177/2013 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, δίδεται η δυνατότητα προαιρετικής λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων (15 Δεκεμβρίου και 22 Δεκεμβρίου για το 2019) καθώς και την τελευταία Κυριακή κάθε έτους. (29 Δεκεμβρίου για το 2019)
Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 16 του Ν.4177/2013, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 25 του Ν. 4208/2013 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 252), κατά τις παραπάνω Κυριακές, επιτρέπεται, η απασχόληση των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα .
Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις αυτές είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές (75% υπολογιζόμενο στις νόμιμες αποδοχές, σύμφωνα με τις Κοινές Αποφάσεις αριθμ. 8900/46 και 25825/51 των Υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών).
Περαιτέρω, οι εργαζόμενοι των εμπορικών καταστημάτων που θα απασχοληθούν κατά τις ως άνω Κυριακές πάνω από 5 ώρες, δικαιούνται αναπληρωματική ανάπαυση 24 συνεχών ωρών. Η αναπληρωματική αυτή ανάπαυση για όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις θα πρέπει να δοθεί, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10 του Β.Δ. 748/1966 (Φ.Ε.Κ. Α΄57), σε εργάσιμη ημέρα εντός της εβδομάδας που ακολουθεί τις Κυριακές αυτές.
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν λιγότερες από 5 ώρες τις Κυριακές, δεν θεμελιώνουν δικαίωμα ισόχρονης αναπληρωματικής ανάπαυσης, μπορούν ωστόσο να την αξιώσουν.
Οι εργαζόμενοι λοιπόν που θα απασχοληθούν τις παραπάνω Κυριακές, (προαιρετικές αργίες Χριστουγέννων) έως πέντε ώρες κάθε Κυριακή, χωρίς να λάβουν ισόχρονη αναπληρωματική ανάπαυση, δικαιούνται αμοιβή για όσες ώρες απασχοληθούν και προσαύξηση 75% επί των νομίμων αποδοχών αναλογικά για τις ώρες που θα εργαστούν. Εφόσον απαιτήσουν ισόχρονη με τις ώρες απασχόλησής τους, αναπληρωματική ανάπαυση, θα λάβουν μόνο της προσαύξηση του 75%, ως παραπάνω.
Κατ’ έθιμον αργίες
Τέτοιες αργίες είναι η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνεια (6 Ιανουαρίου).
Οι ημέρες αυτές δεν θεωρούνται εξαιρέσιμες αργίες (εκτός κι αν έχουν καθορισθεί με ειδικά διατάγματα, ΣΣΕ, κανονισμό εργασίας κλπ), συνεπώς δεν απαγορεύεται η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των εργαζομένων.
Περιπτώσεις:
1. Αν η επιχείρηση δεν λειτουργούσε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά φέτος ο εργοδότης αποφάσισε να λειτουργήσει, όσοι εργαστούν και αμείβονται με ημερομίσθιο θα λάβουν το κανονικό ημερομίσθιο τους.
Όσοι αμείβονται με μισθό και εργαστούν, δικαιούνται κανονικά να λάβουν επί πλέον, αμοιβή για την ημέρα αυτή, επειδή στο μισθό του μήνα συμπεριλαμβανόταν και η ημέρα αυτή, η οποία ήταν αργία για τον μισθωτό.
- Αν η επιχείρηση λειτουργεί συνήθως κατά τις ημέρες αυτές αλλά φέτος ο εργοδότης αποφάσισε μονομερώς να μη λειτουργήσει, στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, οφείλετε το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιο.
Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα λάβουν κανονικά το μισθό τους χωρίς καμιά άλλη αμοιβή.
Οι εργοδότες οι οποίοι θα απασχολήσουν τους εργαζόμενους τους, κατά τις παραπάνω Κυριακές, πρέπει οπωσδήποτε να υποβάλλουν στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, σχετικό συμπληρωματικό πίνακα με το πρόγραμμα εργασίας, το αργότερο ως την ημέρα της τροποποίησης του προγράμματός εργασίας και πάντως πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους, ενώ για απασχόληση πέραν του κανονικού ωραρίου (όπως συνήθως συμβαίνει τις ημέρες των εορτών), να υποβάλλεται το έντυπο Ε8 – Αναγγελία υπερεργασίας και υπερωριών.
Η παράλειψη υποβολής Ε4 ή Ε8 στις παραπάνω περιπτώσεις αποτελούν παραβάσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως “πολύ υψηλής” σπουδαιότητας και επισύρουν υψηλά πρόστιμα, ενώ αν οι παραβάσεις αφορούν μερικώς απασχολούμενους τα πρόστιμα υπερδιπλασιάζονται.
Μανώλης Αμαργιωτάκης
Σύμβουλος εργασιακών σχέσεων
