Με την διατύπωση που υπάρχει στο νομοσχέδιο καταργείται επί της ουσίας ο επανυπολογισμός των επικουρικών με δυο βασικά αποτελέσματα για τους παλαιούς συνταξιούχους
Αναδρομικές αυξήσεις από 1η Οκτωβρίου 2019 έως 48% για 250.000 – 300.000 δικαιούχους επικουρικών συντάξεων φέρνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Η μεσοσταθμική αύξηση θα είναι 99,57 ευρώ το μήνα και σε απόλυτους αριθμούς θα κυμαίνεται από 5 ευρώ έως 196 ευρώ. Τις αυξήσεις μαζί με τα αναδρομικά από 1η Οκτωβρίου 2019 θα λάβουν μετά από την ψήφιση του νομοσχεδίου και τους απαραίτητους επανυπολογισμούς, όσοι είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ το καλοκαίρι του 2016 και είδαν τις επικουρικές τους τότε να μειώνονται.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο 44 του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που αφορά τις παροχές επικουρικής ασφάλισης «οι ήδη καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις έως 30 Σεπτεμβρίου 2019, που αφορούν αιτήσεις που είχαν υποβληθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2014, συνεχίζουν να καταβάλλονται από 1η Οκτωβρίου 2019 στο ύψος του ποσού που είχαν διαμορφωθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις στις 31-12-2014. Ειδικά, ο υπολογισμός της κράτησης υπέρ υγειονομικής περίθαλψης διενεργείται, σύμφωνα με τις διατάξεις του 2015. Το καταβαλλόμενο προ φόρου ποσόν δεν μπορεί να υπολείπεται του προ φόρου καταβαλλόμενου ποσού στις 30 Σεπτεμβρίου 2019. Το προηγούμενο εδάφιο έχει αναλογική εφαρμογή και στις εκκρεμείς αιτήσεις που είχαν υποβληθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2014».
Όπως αναφέρουν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, οι επικουρικές που κόπηκαν το καλοκαίρι του 2016 ήταν συντάξεις με αίτηση έως 31/12/2014, καθώς από 1/1/2015 ισχύει ο νέος τρόπος υπολογισμού ο οποίος δεν αλλάζει. Με την διατύπωση που υπάρχει στο νομοσχέδιο καταργείται επί της ουσίας ο επανυπολογισμός των επικουρικών με δυο βασικά αποτελέσματα για τους παλαιούς συνταξιούχους:
- Όσοι είχαν περικοπές το καλοκαίρι του 2016 θα λάβουν πίσω αναδρομικά από 1η Οκτωβρίου του 2019 στην τσέπη τα ποσά που έχασαν. Τα ποσά επιστρέφουν ως σύνταξη και όχι ως «προσωπική διαφορά».
- Πάνω από 700.000 συνταξιούχοι που διατηρούν προσωπική διαφορά επειδή είχαν άθροισμα κάτω από 1.300 ευρώ κύριας και επικουρικής το καλοκαίρι του 2016 θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το ίδιο ποσό αλλά ολόκληρο ως σύνταξη.
Το κόστος των περικοπών που τώρα ακυρώνονται φτάνει στα 25 εκατομμύρια ευρώ το μήνα, δηλαδή 300 εκ. ευρώ το χρόνο. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις προκύπτουν για τους συνταξιούχους που είχαν τις υψηλότερες μειώσεις το καλοκαίρι του 2016.
Αναλυτικά οι αυξήσεις έρχονται με 4 ταχύτητες:
- Πάνω από 40% μείωση το 2016 είχαν περισσότεροι από 156.000 συνταξιούχοι. Πρόκειται για τους συνταξιούχους που έχασαν τα περισσότερα συγκριτικά με το ύψος της σύνταξής τους το 2016 και αναμένεται τώρα να δουν αισθητές αυξήσεις. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και η πολυπληθέστερη ομάδα συνταξιούχων με υψηλή περικοπή που ήταν οι μισθωτοί του πρ. ΙΚΑ – ΕΤΕΑΜ. Ειδικότερα 113.809 συνταξιούχοι πρώην μισθωτοί ΙΚΑ είδαν μεσοσταθμική μείωση 44,92% της σύνταξής τους. Άλλοι 25.246 πρώην μισθωτοί ΙΚΑ που ανήκουν σε ειδικότερη κατηγορία θα πρέπει να δουν αύξηση κοντά στο 46,23% της σύνταξής τους. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν επίσης 1.009 συνταξιούχοι πρώην τραπεζοϋπάλληλοι της Τράπεζας Πίστεως που είχαν μέση περικοπή 48,24% και 7.341 δικηγόροι (ΤΕΑΔ) με περικοπή το 2016 (αύξηση τώρα) 41,35%. Την πρώτη κλείνουν οι εμπορουπάλληλοι (ΤΕΑΥΕΚ) που έχασαν το 41,21% της σύνταξής τους και τώρα θα πρέπει να λάβουν αντίστοιχο ποσό πίσω.
- Αύξηση 30% – 40% θα δουν πέντε κατηγορίες δικαιούχων επικουρικών. Στην ταχύτητα αυτή ανήκουν 3.215 συνταξιούχοι ναυτιλιακοί και τουριστικοί πράκτορες που είχαν μείωση το 2016 31,29% όπως επίσης και 1.758 πρώην εργαζόμενοι σε εταιρείες Οινοπνευματοποιίας και Ζυθοποιίας που θα πρέπει να αναμένουν αύξηση κοντά στο 31,95%. Στην ίδια ταχύτητα εντάσσονται και 21.618 ναυτικοί που είδαν μέσο ποσοστό μείωσης 36,54% και τώρα θα πρέπει να δουν αντίστοιχη αύξηση. Επίσης 2.813 πρώην εργαζόμενοι σε Γεωργικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις θα έχουν αύξηση κοντά στο 39,56% που έχασαν το 2016. Τέλος 538 πρώην πρατηριούχοι υγρών καυσίμων είχαν περικοπή 38,37% το 2016 και τώρα θα δουν αντίστοιχη αύξηση.
- Αύξηση 20% έως 30% θα πρέπει να αναμένουν άλλες τέσσερις κατηγορίες επικουρικών συνταξιούχων που είχαν αντίστοιχες μειώσεις το 2016. Αναλυτικά πρόκειται για 16.265 δημοτικούς υπαλλήλους που είδαν μείωση 28,81% κατά μέσο όρο και τώρα θα πρέπει να δουν αντίστοιχη αύξηση. Επίσης 1.114 συμβολαιογράφοι είχαν μείωση 23,28% το 2016 και άλλοι 605 τραπεζουπάλληλοι της πρ. ΕΤΒΑ 25,23%. Και οι δυο κατηγορίες θα έχουν από το 2020 αντίστοιχη αύξηση (η αύξηση μετράει από 4/10/2019). Τέλος 3.887 πρώην εμποροϋπάλληλοι της Εμπορικής θα έχουν μεσοσταθμική αύξηση 29,49%.
- Στην μικρότερη ταχύτητα αυξήσεων που δικαιούνται αναπροσαρμογές έως 20% ανήκουν 2.997 πρώην εργαζόμενοι σε ασφαλιστικά Ταμεία που είχαν μείωση 1,12%, όπως επίσης και 1.110 πρώην ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί που είχαν μέση μείωση 15,89%. Στην ίδια ταχύτητα εντάσσονται 32.958 δημόσιοι υπάλληλοι που έχασαν το 7,34% της επικουρικής τους σύνταξης και τώρα θα την ανακτήσουν, όπως και 5.282 πρώην εργαζόμενοι του ΟΤΕ που πρέπει να περιμένουν αύξηση 2.63%. Αντιστοίχως 667 τεχνικοί τύπου κερδίζουν 17,37% αύξηση και 217 μηχανικοί 12,29%.
Όσον αφορά τις νέες επικουρικές που υπολογίστηκαν με τον νόμο Κατρούγκαλου, δηλαδή τις αιτήσεις από 1/1/2015 και μετά ο νέος νόμος διατηρεί το ίδιο σύστημα και τον ίδιο τρόπο υπολογισμού διορθώνοντας και συμπληρώνοντας ορισμένες επιμέρους τεχνικές λεπτομέρειες. Ο μηχανισμός που παραπέμπει σε αξιοποίηση της περιουσίας σε περίπτωση ελλειμμάτων διατηρείται όπως νομοθετήθηκε το 2016. Διατηρείται επίσης το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης, όπως και η εξίσωση που οδηγεί σε αναπλήρωση 0,45% κατ έτος. Το νέο κείμενο προσδιορίζει πιο συγκεκριμένα αυτούς που εντάσσονται στον νέο διπλό τρόπο υπολογισμού των νέων επικουρικών, διευκρινίζοντας πως αφορά όσους ήταν ήδη ασφαλισμένοι στις 31/12/2013 και καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015 και εφεξής και «συγχρόνως η καταβολή της σύνταξης αρχίζει από 1.1.2015 και εφεξής». Γι αυτούς λοιπόν, το ποσό της επικουρικής σύνταξης αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:
- Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί έως και 31.12.2014 υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης, το οποίο για κάθε έτος ασφάλισης αντιστοιχεί σε ποσοστό 0,45% επί των συντάξιμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης. Στο σημείο αυτό προσδιορίζονται επακριβώς οι συντάξιμες αποδοχές που μπαίνουν στον υπολογισμό και οι οποίες είναι οι αποδοχές από το 2002 έως και το 2014. Προσδιορίζεται επίσης ο τρόπος με τον οποίο «μετράνε» τα πλασματικά έτη.
- Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2015 και εφεξής υπολογίζεται, σύμφωνα με τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία στηρίζονται σε εγκεκριμένους πίνακες θνησιμότητας και το πλασματικό ποσοστό επιστροφής που θα εφαρμόζεται στις συνολικά καταβληθείσες εισφορές και το οποίο θα προκύπτει από την ποσοστιαία μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων.
