Μεταρρυθμίσεις – τομή στον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει προαναγγείλει για το 2020 το υπουργείο Εσωτερικών. Οι αλλαγές που δρομολογούνται απαντούν σε ένα πάγιο αίτημα των αυτοδιοικητικών στελεχών και δεν είναι άλλο από το «ξεσκαρτάρισμα» των αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικού κράτους (υπουργείων και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων) και ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού. Η Αυτοδιοίκηση ζητά ενισχυμένο ρόλο και πρόσθετες αρμοδιότητες, μαζί με τους απαραίτητους πόρους και το απαραίτητο προσωπικό, ένα αίτημα που βρίσκει σύμφωνο το υπουργείο Εσωτερικών, η πολιτική ηγεσία του οποίου έχει αποσαφηνίσει ότι όποιες αλλαγές έρθουν, θα επεξεργαστούν από κοινού με τα συλλογικά αυτοδιοικητικά όργανα. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του αρμόδιου υπουργού, Τάκη Θεοδωρικάκου, στην εκδήλωση για τα «7α Βραβεία Αυτοδιοίκησης», που οργάνωσε προ ημερών η Ένωση Δημάρχων Αττικής και η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Αττικής. Σύμφωνα με τον υπουργό, το μοντέλο που ακολουθήθηκε στην ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού πρόκειται να ακολουθηθεί και στη σύνταξη του νομοσχεδίου που θα αφορά το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ κράτους, Δήμων και Περιφερειών. Ο κ. Θεοδωρικάκος είπε ότι θα ζητήσει τις απόψεις των φορέων και των κομμάτων πριν από τη σύνταξη του νομοσχεδίου, επιδιώκοντας την ευρύτερη συναίνεση που μπορεί να υπάρξει. «Πρέπει λοιπόν όλοι μαζί να αξιοποιήσουμε όλη τη γνώση και όλη την εμπειρία που έχουμε. Να ακούσουμε τον κόσμο της αυτοδιοίκησης, να ακούσουμε, κυρίως, ανθρώπους που έχουν διατελέσει για πολλές τετραετίες στελέχη αυτού του θεσμού και τους οποίους εκτιμούμε πάρα πολύ για το έργο τους, ώστε το τελικό αποτέλεσμα σε τέσσερις μήνες, να είναι ουσιαστικό και να αποδώσει περαιτέρω όφελος στους πολίτες», είπε μεταξύ άλλων ο υπουργός.
Σύντομα πρόκειται να τεθεί στο «μικροσκόπιο» του υπουργείου Εσωτερικών ο «χάρτης» των αρμοδιοτήτων που σχηματίζεται ανάμεσα σε δομές του κράτους, των περιφερειών και των δήμων. Η κατεύθυνση είναι αρχικά να μεταφερθούν αρμοδιότητες από τα υπουργεία στις περιφέρειες, μαζί με τους απαραίτητους πόρους, αναφέρουν πηγές με γνώση των ενδοκυβερνητικών συζητήσεων, ενώ βέβαια θα εξεταστεί και ποιες από τις αρμοδιότητες του κράτους ή των περιφερειών μπορούν να «κατέβουν» στο εγγύτερο στον πολίτη επίπεδο διοίκησης, δηλαδή στους Δήμους. Άλλωστε, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι για τις περιφέρειες επιφυλάσσει αναπτυξιακό μέλλον και στους δήμους ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την διαχείριση ζητημάτων κρίσιμων για την καθημερινότητα του πολίτη.
Στόχος των παρεμβάσεων θα είναι το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ κράτους και ΟΤΑ και η αντιμετώπιση τυχόν αλληλοεπικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων. Η επεξεργασία του σχετικού νομοσχεδίου αναμένεται να ξεκινήσει προσεχώς.
«Η πολιτική προτεραιότητα αυτής της κυβέρνησης είναι να ενισχύσει τις αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης περαιτέρω. Ενισχύοντας την αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες, προφανώς θα την ενισχύσει και με νέους πόρους και με νέο προσωπικό, καθώς θα μεταφερθεί προσωπικό που σήμερα βρίσκεται σε υπηρεσίες που σήμερα ασκούν κρατικές αρμοδιότητες. Καθαρές αρμοδιότητες, αυτή είναι η βασική μας αρχή», έχει τονίσει ο υπουργός Εσωτερικών.
Ποιες θα μείνουν στο Κράτος
Πάντως, ήδη έχουν εντοπιστεί από πλευράς υπουργείου Εσωτερικών συγκεκριμένες αρμοδιότητες που είτε δεν δύνανται να μεταφερθούν στους ΟΤΑ, καθώς προσκρούουν στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, είτε ενδεχόμενη μεταφορά τους θα προκαλέσει περισσότερες επιπτώσεις παρά θα λύσει προβλήματα. Πρόκειται για τις εξής τέσσερις αρμοδιότητες:
- Απόδοση ιθαγένειας
- Διαχείριση υδάτων
- Δασικές Αρμοδιότητες
- Χωροταξικά Θέματα
Πρόκειται για αρμοδιότητες που θα παραμείνουν στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, για τις οποίες το υπουργείο Εσωτερικών απορρίπτει σενάρια κατάργησής τους.
Πότε θα ανακοινωθεί η νομοθετική πρόταση
Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2020. Στο πρώτο πεδίο θα εισαχθεί το οριστικό ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων μεταξύ του Κράτους, των Περιφερειών και των Δήμων, προκειμένου να είναι σαφές για ποια ζητήματα είναι υπεύθυνη η κάθε βαθμίδα Διοίκησης, και λογοδοτεί έναντι του πολίτη. Στόχος είναι το νομοσχέδιο να έχει ολοκληρωθεί το ταχύτερο, ώστε στη συνέχεια να ακολουθήσει νέο νομοσχέδιο, που θα αφορά τον Κώδικα Δήμων και Περιφερειών.
Η επικαιροποίηση και ο εξορθολογισμός του σημερινού -και απαρχαιωμένου- Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (αναφορά που ανήκει στην προ-Καλλικρατική περίοδο) χαρακτηρίζεται ως αναγκαία από την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών. Θεωρείται δεδομένο ότι θα προχωρήσει η κατάρτιση του νέου Κώδικα Δήμων και Περιφερειών, ωστόσο απαιτείται πρώτα να ολοκληρωθεί το «ξεσκαρτάρισμα» αρμοδιοτήτων ώστε να «συγχρονιστεί» ο Κώδικας και με τις επικείμενες αλλαγές.
