Οι κρατικές αρχές δεν επιτρέπεται να ζητήσουν πρόσβαση στα δεδομένα γεωεντοπισμού χωρίς ένταλμα. Την ίδια στιγμή όμως, ελάχιστα πράγματα εμποδίζουν τις εταιρείες από το να παρακολουθούν με ακρίβεια τις κινήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων Αμερικανών και να πωλούν αντίγραφα των δεδομένων αυτών σε όποιον πληρώνει.
Υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο στιβαρό νομικό καθεστώς που διέπει παραδοσιακού τύπου παραβιάσεις της προσωπικής ζωής και στην ένδεια ρυθμιστικού πλαισίου γύρω από σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους πολύ πιο διεισδυτικής παρακολούθησης. Πηγές που ανησύχησαν για την ισχύ που έχει αποκτήσει η βιομηχανία της παρακολούθησης έδωσαν στους New York Times στοιχεία για 50 δισεκατομμύρια σήματα γεωεντοπισμού από τα τηλέφωνα 12 εκατομμυρίων Αμερικανών σε πολλές μεγάλες πόλεις. Πρόκειται για το μεγαλύτερο τέτοιου είδους αρχείο που έχει εξεταστεί ποτέ από δημοσιογράφους.
Αναλύοντας τα στοιχεία αυτά, μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε τις κινήσεις της υπηρεσίας ασφαλείας του Αμερικανού προέδρου, καθώς και υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Πενταγώνου. Μπορέσαμε να ακολουθήσουμε διαδηλωτές ώς τα σπίτια τους και να παρακολουθήσουμε μαθήτριες γυμνασίου καθώς μετακινούνταν στο Λος Αντζελες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ήταν πολύ απλό για τους δημοσιογράφους να συνδυάσουν δεδομένα, που υποτίθεται ότι είναι ανώνυμα, με ονόματα και διευθύνσεις, αποκαλύπτοντας πραγματικούς ανθρώπους.
Τα κινητά σας τηλέφωνα μεταδίδουν την ακριβή σας θέση χιλιάδες φορές την ημέρα, μέσα από εκατοντάδες εφαρμογές, ταυτόχρονα σε δεκάδες διαφορετικές εταιρείες. Κάθε μία από αυτές τις εταιρείες έχει τη δυνατότητα να ακολουθεί συγκεκριμένα κινητά τηλέφωνα όπου πάνε, σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Δεν πρόκειται για κάποιο λάθος του συστήματος· αυτό είναι το σύστημα.
Αν το κράτος ζητούσε από τους Αμερικανούς να παρέχουν αδιάκοπα τόσο ακριβείς πληροφορίες για τους εαυτούς τους σε πραγματικό χρόνο, θα γινόταν επανάσταση. Οι βουλευτές θα διαγκωνίζονταν μπροστά στις κάμερες για το ποιος θα επικαλεστεί πρώτος τους πατέρες του αμερικανικού έθνους επιμένοντας στο δικαίωμά μας να ζούμε χωρίς τέτοιου είδους επιτήρηση.
Κι όμως, ως κοινωνία, χωρίς ποτέ να συζητήσουμε αυτή την κομβική επιλογή, συμφωνήσαμε σιωπηρά να παραδίδουμε οικειοθελώς τα δεδομένα μας, παρότι δεν ξέρουμε ούτε σε ποιους τα παραδίδουμε ούτε τι τα κάνουν. Καθώς το 2019 πλησιάζει στο τέλος του, ας πούμε ότι τελειώνει η δεκαετία που μας έπεισε να παρακολουθούμαστε μόνοι μας.
Ενα πράγμα είναι σαφές: δεν υπάρχει τρόπος να εξαιρεθεί κανείς από την παρακολούθηση μέσω κινητού τηλεφώνου. Οι χρήστες κινητών τηλεφώνων μπορούν να πάρουν κάποια μέτρα για να περιορίσουν τις πληροφορίες που συλλέγουν τα τηλέφωνα για τη συμπεριφορά τους. Οταν όμως κάποιος χρησιμοποιεί μια μηχανή παρακολούθησης, όπως είναι τα έξυπνα κινητά, η προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι μια ψευδαίσθηση.
Οι καταναλωτές και η κοινωνία γενικότερα απολαμβάνουν οφέλη από την παράδοση τέτοιου όγκου πληροφοριών, όπως καλύτερους χάρτες για τα μποτιλιαρίσματα, πιο στοχευμένες διαφημίσεις και κριτικές για τα πλησιέστερα εστιατόρια. Στο μέλλον, τα δεδομένα γεωεντοπισμού μπορούν ίσως να βοηθήσουν στην τεχνητή νοημοσύνη, στην κατασκευή πιο ασφαλών αυτοκινήτων χωρίς οδηγό και στη βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης. Δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος να συλλέγονται δεδομένα εν αγνοία των χρηστών, να φυλάσσονται αιωνίως με τρόπο που θέτει σε κίνδυνο την ιδιωτικότητα και να επιτρέπεται να πωλούνται σε όποιον πληρώνει περισσότερα.
Τα δεδομένα που ήρθαν στην κατοχή των New York Times ήταν μια ελάχιστη ματιά στο πιο εκτεταμένο σύστημα εταιρικής παρακολούθησης που έχει δημιουργηθεί ποτέ. Πολύ πιο πλούσια και πιο λεπτομερή σύνολα δεδομένων είναι διαθέσιμα επ’ αμοιβή – και όλα αυτά είναι απολύτως νόμιμα.
Οι κίνδυνοι
Οπως έδειξαν οι διαδηλωτές στο Χονγκ Κονγκ, οι οποίοι γκρέμισαν κολόνες με κάμερες για να αποφύγουν την απειλή της αναγνώρισης προσώπου, είναι πολύ πιο δύσκολο να ξεριζώσεις μια τεχνολογία από ό,τι να τη ρυθμίσεις πριν την καθολική της υιοθέτηση. Το Κογκρέσο πρέπει να δημιουργήσει μηχανισμούς αυστηρής επιτήρησης της συλλογής δεδομένων με ποινές για όσους παραπλανούν τους καταναλωτές. Πρέπει επίσης να επιβληθούν περισσότεροι περιορισμοί για το πώς συλλέγονται τα δεδομένα ανηλίκων και μετατρέπονται σε πηγές κέρδους. Το τίμημα της συμμετοχής μας στη σύγχρονη κοινωνία δεν μπορεί να είναι να μετατρέψουμε τις ζωές μας σε ανοικτά βιβλία, σε ημερολόγια όλων των μετακινήσεων και των σχέσεων και των επιθυμιών μας, που αναλύονται και διακινούνται μεταξύ εταιρειών – εταιρειών οι οποίες δεν δίνουν οι ίδιες λογαριασμό, ούτε επιτηρούνται με κάποιο τρόπο. Οι Αμερικανοί πρέπει να ξέρουν ποιοι συγκεντρώνουν τις πληροφορίες τους και αν τις χρησιμοποιούν για να τους χειραγωγούν. Πρέπει να έχουν την ελευθερία να διαλέξουν μια ζωή χωρίς παρακολούθηση.
