Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε μια νέα μορφή απασχόλησης στο εργασιακό σύστημα με ελαστικότητα και ευελιξία στο ωράριο εργασίας. Ως αποτέλεσμα αυτού προέκυψαν η part time εργασία και η εργασία σε βάρδιες, που άρχισαν πολύ γρήγορα να γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλείς.
Εργασία με βάρδιες θεωρείται κάθε εργασία κατά την οποία οι εργαζόμενοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον στις ίδιες θέσεις εργασίας με ορισμένο ρυθμό, περιλαμβανομένου του ρυθμού περιτροπής και η οποία μπορεί να είναι συνεχής ή όxι, πράγμα το οποίο υποχρεώνει τους εργαζόμενους να επιτελούν μια εργασία σε διαφορετικές ώρες, σε μια δεδομένη περίοδο ημερών ή εβδομάδων.
Για κάθε εργαζόμενο που απασχολείται με σύστημα βαρδιών θα πρέπει από τη λήξη της μιας βάρδιας μέχρι την έναρξη της επόμενης, να μεσολαβεί ημερήσια ανάπαυση 11 συνεχών ωρών, χωρίς να περιορίζεται από την περίοδο των 24 ωρών που έχει ως έναρξη την 00.01’ και λήξη την 24.00’ ώρα.
Για τις επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας προβλέπεται δυνατότητα υπέρβασης του ημερήσιου 8ώρου και του εβδομαδιαίου 48ώρου έως 56 ώρες ανά εβδομάδα, υπό τον όρο ότι ο μέσος όρος του εβδομαδιαίου χρόνου απασχόλησης, σε περίοδο 8 εβδομάδων, δεν υπερβαίνει τις 40 ώρες ανά εβδομάδα.
Ειδικότερα στις επιχειρήσεις που από τη φύση τους είναι συνεχούς λειτουργίας (αλλιώς επιχειρήσεις διαρκούς πυρός), το προσωπικό εναλλάσσεται σε κυλιόμενες βάρδιες, ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής λειτουργία της επιχείρησης σε όλο τον χρόνο του επταήμερου ή του εξαήμερου κάθε εβδομάδας. Είναι δυνατή η υπέρβαση των ορίων αυτών, εφόσον οι ώρες εργασίας δεν υπερβαίνουν τις 56 ανά εβδομάδα, υπό τον όρο ότι ο μέσος όρος του εβδομαδιαίου χρόνου απασχόλησης, σε περίοδο 8 εβδομάδων, δεν υπερβαίνει επίσης τις 40 ώρες ανά εβδομάδα.
Επίσης ο εργοδότης υποχρεούται να υπάρχει ανά εβδομάδα εναλλαγή του προσωπικού, ώστε η ομάδα που εργάζεται τη μία εβδομάδα τη νύχτα να εργάζεται την επομένη εβδομάδα την ημέρα. Επίσης, όταν μία ομάδα εργάζεται την Κυριακή, πρέπει να αναπαυθεί σε άλλη ημέρα της εβδομάδας.
Έτσι εφόσον ένας εργαζόμενος απασχοληθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω χρονικά πλαίσια, δηλαδή οι ώρες εργασίας του δεν υπερβούν τις 56 ανά εβδομάδα και τις 40 κατά μέσο όρο σε διάστημα 8 εβδομάδων, δεν θα λάβει πρόσθετη αμοιβή. Εάν όμως τα όρια αυτά δεν τηρηθούν, τότε ο εργαζόμενος θα λάβει κανονικά τις προσαυξήσεις από την παροχή εργασίας πέραν του νομίμου ωραρίου.
Δηλαδή, επιτρέπεται στην περίπτωση των επιχειρήσεων διαρκούς πυρός συμψηφισμό των ωρών εργασίας μίας εβδομάδας με τον αριθμό ωρών εργασίας μίας επόμενης εβδομάδας, στην οποία οι εργαζόμενοι απασχολούνται λιγότερες ώρες εργασίας. Επομένως, στις επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, ως υπερωρία νοείται η υπέρβαση του μέσου όρου εργασίας σε διάρκεια 8 εβδομάδων.
Για τις επιχειρήσεις μη συνεχούς λειτουργίας απαιτείται οργάνωση εργασίας με τέτοιον τρόπο, ώστε οι εργαζόμενοι να διαδέχονται ο ένας τον άλλον στις ίδιες θέσεις εργασίας με ορισμένο ρυθμό. Έτσι, οι εργαζόμενοι επιτελούν μία εργασία σε διαφορετικές ώρες, σε μία δεδομένη περίοδο αναφοράς ημερών ή εβδομάδων.
Προβλέπεται δυνατότητα υπέρβασης του ημερήσιου 8ώρου και του εβδομαδιαίου 48ώρου, υπό τον όρο ότι ο μέσος όρος των ωρών εργασίας, υπολογιζόμενος επί περιόδου 3 τουλάχιστον εβδομάδων, δεν θα υπερβαίνει τις 8 ώρες ημερησίως και τις 48 ώρες ανά εβδομάδα.
Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης του χρόνου λειτουργίας των μη συνεχούς λειτουργίας επιχειρήσεων μέσω 4ης βάρδιας, η οποία προϋποθέτει ατομική συγκατάθεση των εργαζόμενων. Παράλληλα μπορεί να γίνει και μέσω πρόσληψης πρόσθετου προσωπικού. Το προσωπικό απασχολείται σε δύο ομάδες επί 12 ώρες την ημέρα.
Η συνολική αμοιβή για εργασία 24 ωρών ισούται με την εργασία 40 ωρών ή τυχόν λιγότερων ωρών, σε περίπτωση που εφαρμόζεται βραχύτερο ωράριο εβδομαδιαίας εργασίας.
Η αμοιβή των εργαζομένων που απασχολούνται σε δύο εναλλασσόμενες βάρδιες επί 12 ώρες την ημέρα, συμπεριλαμβανομένης της υπερωρίας, της νυκτερινής εργασίας, της εργασίας Κυριακής, αργίας, δεν μπορεί να είναι μικρότερη από την αμοιβή της απασχόλησης για 40 ώρες, επίσης η ασφάλιση γίνεται για 6 ημέρες την εβδομάδα.
Αν η εταιρία απασχολήσει μία ομάδα απασχόλησης (δηλαδή μία δέσμη βαρδιών) την Κυριακή, τότε θα πρέπει να χορηγήσει ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδας που ακολουθεί.
Αν η ομάδα εργασίας απασχοληθεί νύχτα τότε θα πρέπει την επόμενη να εργαστεί πρωί ή απόγευμα (να μην είναι 2 συνεχόμενα βραδινά). Ο μέσος όρος της εβδομαδιαίας εργασίας στην χρονική περίοδο θα πρέπει να είναι 40 ώρες.
