«Σκούρα» τα βρήκε και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, πατέρας στον οποίο οι αρμόδιες αρχές της χώρας του, του έκλεισαν προσωρινά τα σύνορα, αρνούμενες να του ανανεώσουν το διαβατήρίο του, γιατί δεν κατέβαλε συστηματικά τη διατροφή των παιδιών του. Ο προσφεύγων πατέρας υπήκοος Ιταλίας ήθελε να ζήσει εκτός Ευρώπης, με τη νέα του σύντροφο και το νεογέννητο μωρό τους, ωστόσο πίσω του υπήρχαν τα άλλα δύο ανήλικα παιδιά του, τα οποία στερούνταν από την ασυνέπεια του βασικά αγαθά. Στο Στρασβούργο που προσέφυγε διαμαρτυρόμενος για τη μη προσωρινή ανανέωση του διαβατηρίου του, οι δικαστές απέρριψαν ως απαράδεκτη τη προσφυγή του κρίνοντας ότι «δεν παραβιάστηκε το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης του, λόγω εξυπηρέτησης υπέρτερου συμφέροντος» υπενθυμίζοντας του ότι αυτό «αποσκοπούσε στην καταβολή διατροφής των παιδιών του».
Παραμελούσε τα παιδιά του
Πιο συγκεκριμένα, ο 35χρονος Ιταλός προσφεύγων, κάτοικος Χονγκ Κονγκ αφότου χώρισε με την σύζυγο του, θέλησε να ταξιδέψει για επαγγελματικούς και προσωπικούς λόγους στην Κίνα. Οι εγχώριες αρχές αρνήθηκαν την ανανέωση του διαβατηρίου του γιατί όφειλε διατροφές για τα ανήλικα παιδιά του, τα οποία λόγω της δικής του παραμέλησης είχαν υποστεί στερήσεις. Μόνο ένα δικαστήριο έκανε δεκτό το αίτημα του προκειμένου να ταξιδέψει στην Κίνα για την αναγνώριση του εκεί νεογέννητου παιδιού του, ωστόσο και αυτή η απόφαση ακυρώθηκε μετά από έφεση που άσκησε η πρώην σύζυγος του.
Δικαιολογημένος περιορισμός
Το Στρασβούργο διαπίστωσε ότι η άρνηση έκδοσης του διαβατηρίου του προσφεύγοντα ισοδυναμεί με παρέμβαση στο δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησής του, ωστόσο βασίστηκε σε νόμο, και αποσκοπούσε στην εξασφάλιση των συμφερόντων των παιδιών του, δηλαδή της καταβολής διατροφής αυτών. Επίσης παρατήρησε ότι το επίδικο μέτρο εξετάζονταν περιοδικά για τυχόν αλλαγή στις συνθήκες καταβολής της διατροφής και κατέληξε ότι ο προσωρινός περιορισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας του προσφεύγοντα ήταν δικαιολογημένος και ανάλογος με τις περιστάσεις της υπόθεσης. Έκρινε την προσφυγή του απαράδεκτη.
Τα πραγματικά περιστατικά
Ο προσφεύγων Ιταλός υπήκοος ζει στο Tsuen Wan του Χονγκ Κονγκ και πριν από εννιά χρόνια παντρεύτηκε στην πατρίδα του την Ρωσίδα Μ.Τ. με την οποία απέκτησε δύο κόρες. Σε απροσδιόριστη ημερομηνία χώρισαν και τον Σεπτέμβριο του 2015 ο αρχηγός αστυνομίας του Ascoli Piceno ανακάλεσε το διαβατήριο του λόγω της άρνησης της συζύγου του να δώσει τη συγκατάθεσή της για την ανανέωσή του. Με απόφαση της 5 Νοεμβρίου 2015 ο δικαστής έκρινε ότι η άρνηση της μητέρας των παιδιών του ήταν δικαιολογημένη καθώς είχε αποδειχθεί ότι ο πατέρας των παιδιών της απέφευγε τις ευθύνες του απέναντι στις ανήλικες κόρες του, εμπόδισε τη σύζυγό του να επιστρέψει στην οικογένειά της στη Ρωσία και δεν έδωσε τη συγκατάθεσή του για την έκδοση έγκυρων ταξιδιωτικών εγγράφων για τις κόρες του, προκειμένου να εμποδίσει τη μητέρα τους να τις πάρει μαζί της. Ο δικαστής έκρινε ότι η ουσιαστικά μόνιμη μετακόμιση του πατέρα στην Κίνα ήταν ασυμβίβαστη με τα συμφέροντα των μικρότερων κοριτσιών του καθώς η καταβολή διατροφής εκτός Ευρώπης ήταν πολύ δύσκολη στην πράξη. Στις 24 Μαΐου 2016 ο προσφεύγων ζήτησε να του χορηγηθεί διαβατήριο για να ταξιδέψει στην Κίνα, για δουλειά αλλά και για να συνοδεύσει την Κινέζα φίλη του, η οποία επρόκειτο να φέρει στο κόσμο το πρώτο τους παιδί, το οποίο θέλησε να αναγνωρίσει ως δικό του. Λαμβάνοντας υπόψη το δικαίωμα του μωρού να αναγνωριστεί από τον πατέρα του, ο δικαστής ενέκρινε την έκδοση του διαβατηρίου στις 25 Μαΐου 2016. Η M.T. προσπάθησε να ακυρώσει την απόφαση. Στις 17 Μαΐου 2017 ο δικαστής έκανε δεκτό το αίτημά της, παρατηρώντας ότι ο πατέρας είχε καταβάλλει μόνο ένα μικρό ποσοστό των οφειλόμενων διατροφών στις θυγατέρες του και ότι αυτές και η μητέρα τους έπρεπε να εγκαταλείψουν το διαμέρισμά τους επειδή δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να ζουν πλέον εκεί. Στις 30 Νοεμβρίου 2017 οι διάδικοι κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τα οικονομικά ζητήματα και το ζήτημα του διαβατηρίου. Έδωσαν την έγκριση που απαιτείται για την έκδοση των εγγράφων και αποσύρθηκαν από τις διαδικασίες ενώπιον του δικαστή. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Fermo εξέδωσε συναινετικό διαζύγιό στις 13 Δεκεμβρίου 2017.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου αριθ. 4
Το Δικαστήριο αναφέρθηκε στην απόφασή του Battista κατά Ιταλίας για μια διεξοδική επανεξέταση των περιορισμών στην ελευθερία εξόδου από τη χώρα και τη σχετική νομολογία στον τομέα αυτό.
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το άρθρο 2 § 2 του Πρωτοκόλλου αριθ. 4 εγγυάται σε κάθε άτομο το δικαίωμα να φύγει από οποιαδήποτε χώρα για οποιαδήποτε άλλη χώρα της επιλογής του προσώπου, στην οποία μπορεί να γίνει δεκτός. Η άρνηση έκδοσης του διαβατηρίου του κ. Torresi ισοδυναμεί με παρέμβαση στο δικαίωμα αυτό. Όσον αφορά τη νομιμότητα του μέτρου, το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η παρέμβαση βασίστηκε σε νόμο, δεδομένου ότι ο προσφεύγων παρέλειψε να καταβάλει όλες τις μηνιαίες διατροφές που υποχρεούνταν να καταβάλει για τα παιδιά του. Το μέτρο αποσκοπούσε στην εξασφάλιση των συμφερόντων των παιδιών και επιδίωκε τον θεμιτό σκοπό της προστασίας των δικαιωμάτων των άλλων, δηλαδή της καταβολής διατροφής των παιδιών.
Όσον αφορά την αναλογικότητα του μέτρου, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων δεν μπόρεσε να εγκαταλείψει τη χώρα για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Στην απόφασή του της 5ης Νοεμβρίου 2015 ο δικαστής είχε τονίσει ότι η είσπραξη διατροφής εκτός Ευρώπης ήταν πολύ δύσκολη. Επιπλέον, η απόφαση του δικαστή είχε επανεξεταστεί από το οικογενειακό δικαστήριο, το οποίο είχε επικυρώσει την απόφαση. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι στις 24 Μαΐου 2016 ο δικαστής είχε αναγνωρίσει το δικαίωμα στον προσφεύγοντα να ταξιδέψει στην Κίνα για να αναγνωρίσει το παιδί του, το οποίο επρόκειτο να γεννηθεί. Κατόπιν έφεσης της M.T., η εν λόγω απόφαση ακυρώθηκε δεδομένου ότι ο προσφεύγων είχε αποτύχει σχεδόν εξ ολοκλήρου να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του προς τις κόρες του.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι τα εθνικά δικαστήρια είχαν επανεξετάσει τις προσωπικές συνθήκες και περιστάσεις του προσφεύγοντος, καθώς και την ικανότητά του να καταβάλλει τα οφειλόμενα ποσά. Είχαν λάβει υπόψη όλες τις σχετικές πληροφορίες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο προσωρινός περιορισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας του προσφεύγοντος ήταν δικαιολογημένος και ανάλογος με τις περιστάσεις της υπόθεσης.Τέλος, το επίδικο μέτρο επανεξετάζονταν τακτικά, διασφαλίζοντας έτσι ότι δεν εφαρμόζονταν αυτομάτως.
(Επιμέλεια: echrcaselaw.com)
