Έναρξη τοκοφορίας
Αν υπάρχει χρηματική οφειλή, και ο οφειλέτης είναι υπερήμερος, ο δανειστής έχει δικαίωμα να ζητήσει τόκο υπερημερίας, χωρίς να χρειάζεται να αποδείξει ζημίαάρ.345 εδ.1 ΑΚ. Αν υπάρχει χρηματική οφειλή, και ο οφειλέτης είναι υπερήμερος, και ο δανειστής αποδείξει θετική ζημία, και δεν ορίζεται διαφορετικά στον νόμο, ο δανειστής έχει δικαίωμα να απαιτήσει και τη θετική ζημίαάρ.345 εδ.2 ΑΚ. Ο δανειστής δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει ως ζημία το διαφυγόν κέρδοςΑΠ 344/2014. Η υπερημερία του οφειλέτη επέρχεται και με την όχληση από τον δανειστήΑΠ 303/2016. Ο οφειλέτης ληξιπρόθεσμης χρηματικής απαίτησης γίνεται υπερήμερος με την όχλησή του από τον δανειστήΑΠ 524/2003άρ.345 εδ.1 ΑΚάρ.340 ΑΚ.
Όχληση
Η όχληση μπορεί να γίνει και με επίδοση στον οφειλέτη καταψηφιστικής αγωγήςΑΠ 303/2016ΑΠ 524/2003. Αν η καταψηφιστική αγωγή απορριφθεί για μη ουσιαστικούς λόγους (δηλαδή λόγω έλλειψης δικονομικών προϋποθέσεων ή ως απαράδεκτη), η όχληση έχει ισχύ, και αποτελεί χρονικό σημείο έναρξης της τοκοφορίαςΑΠ 524/2003. Αν η αγωγή απορριφθεί για μη ουσιαστικούς λόγους, δεν ανατρέπεται το αποτέλεσμα της όχλησης, η οποία έγινε μέσω της επίδοσης αγωγήςΑΠ 303/2016. Αν η αγωγή απορριφθεί ως αόριστη, ο λόγος αυτός απόρριψης είναι μη ουσιαστικόςΑΠ 303/2016. Αν η καταψηφιστική αγωγή απορριφθεί για ουσιαστικούς λόγους (δηλαδή για λόγους που πλήττουν το υποστατό της αξίωσης, το νόμω ή ουσία αβάσιμο), η όχληση δεν έχει ισχύ, και δεν αποτελεί χρονικό σημείο έναρξης της τοκοφορίαςΑΠ 524/2003. Η επίδοση αγωγής στον εναγόμενο για επιδίκαση χρηματικής απαίτησης δεν είναι μόνο διαδικαστική πράξη, αλλά έχει και χαρακτήρα οιονεί δικαιοπραξίας όχλησης, που εμπεριέχει πρόσκληση του δανειστή απευθυντέα προς τον οφειλέτη για την εκπλήρωση της παροχής, ανεξάρτήτως του διαδικαστικού χαρακτήρα της ως στοιχείου άσκησης της αγωγής και μέσου έναρξης της δίκηςΑΠ 873/2017 σκέψ.IVάρ.340 ΑΚάρ.345 ΑΚάρ.346 ΑΚάρ.215 παρ.1 εδ.1 ΚΠολΔάρ.221 παρ.1 ΚΠολΔ. Η επίδοση αγωγής στον εναγόμενο για επιδίκαση χρηματικής απαίτησης, ως όχληση, συνεπάγεται την τοκογονία του ληξιπρόθεσμου χρέους, χωρίς την υπερημερία του εναγόμενου οφειλέτηΑΠ 873/2017 σκέψ.IVάρ.346 ΑΚ. Η επίδοση αγωγής στον εναγόμενο για επιδίκαση χρηματικής απαίτησης, ως όχληση, καθιστά τον οφειλέτη υπερήμερο, υπό την επιφύλαξη της ένστασης του άρ.342 ΑΚ, και υπόχρεο να πληρώσει τον νόμιμο τόκο υπερημερίαςΑΠ 873/2017 σκέψ.IV. Η επίδοση αγωγής στον εναγόμενο, χωρίς να περιλαμβάνει όχληση, δεν έχει ως άμεσο αποτέλεσμα το να καθιστά τον οφειλέτη υπερήμεροΑΠ 873/2017 σκέψ.IV. Αν η όχληση ασκείται με την αγωγή, η όχληση δεν αποβάλλει την νομική της φύση ούτε την αυτοτέλειά της έναντι της αγωγήςΑΠ 873/2017 σκέψ.IV.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά του Δημοσίου
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά του Δημοσίου κατά τον ν.4607/2019
Από 24-04-2019, η τοκοφορία των οφειλών του Δημοσίου αρχίζει μόνο από την επίδοση του δικογράφου του ενδίκου βοηθήματος από τον διάδικο
- στον Υπουργό Οικονομικώνάρ.45 παρ.2 εδ.1 ν.4607/2019άρ.79 ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α 65/24-04-2019), ή
- στο αρμόδιο όργανο του Δημοσίου ή της Αρχής που προβλέπεται από τον νόμο σε ειδικές κατηγορίες υποθέσεωνάρ.45 παρ.2 εδ.1 ν.4607/2019άρ.79 ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α 65/24-04-2019).
Ειδικές διατάξεις νόμου, που προβλέπουν ρητά διαφορετικό χρόνο έναρξης της τοκοφορίας, εξακολουθούν να ισχύουνάρ.45 παρ.2 εδ.2 ν.4607/2019.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά του Δημοσίου κατά το κδ.26-06/10-07-1944
Έως και 23-04-2019, η τοκοφορία του νόμιμου τόκου και του τόκου υπερημερίας επί οφειλών του Δημοσίου αρχίζει από την επίδοση της αγωγήςκδ.26-06/10-07-1944 άρ.21 εδ.2. Αν το αίτημα της αγωγής κατά του Δημοσίου μετατράπηκε από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, οφείλονται τόκοι από την επίδοση της αγωγήςΑΕΔ 7/2011 (ΦΕΚ ΑΕΔ 2/2011)κδ.26-06/10-07-1944 άρ.21 εδ.2. Η τοκοφορία για οφειλές του Δημοσίου αρχίζει από την επίδοση της αγωγής, είτε αυτή είναι καταψηφιστική είτε είναι αναγνωριστική, είτε μετατράπηκε σε αναγνωριστικήΑΠ 248/2012κδ.26-06/10-07-1944 άρ.21 εδ.2. Η έναρξη της τοκοφορίας μόνο μετά την επίδοση της αγωγής δεν αντίκειται στο άρ.4 παρ.1 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.20 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.6 παρ.1 της ΕΣΔΑ, ούτε στο άρ.1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Η έναρξη της τοκοφορίας μόνο μετά την επίδοση της αγωγής είναι σύμφωνη με το ΣύνταγμαΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Η εξώδικη όχληση ή η πάροδος της δήλης ημέρας δεν έχουν ως αποτέλεσμα την έναρξη τοκοφορίας επί οφειλής του ΔημοσίουΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Το προνόμιο του Δημοσίου περί έναρξης της τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγής είναι ουσιαστικού περιεχομένου προνόμιοΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014.
Ειδικές διατάξεις περί έναρξης τοκοφορίας απαίτησης κατά του Δημοσίου
Στις οφειλές ανάμεσα σε επαγγελματία και Δημόσια Αρχή, από συμφωνία παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας αγαθών που συνάπτεται από την 16-03-2013, η τοκοφορία για τη Δημόσια Αρχή ξεκινά από την μη εμπρόθεσμη καταβολή του ποσού, και όχι από την επίδοση της αγωγήςν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.5. Η διάταξη αυτή ισχύει, ως ειδική, και μετά την 24-04-2019άρ.45 παρ.2 εδ.2 ν.4607/2019άρ.79 ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α 65/24-04-2019). Αν οι κοινές διατάξεις είναι ευνοϊκότερες του πδ.166/2003 για τον δανειστή, εφαρμόζονται οι κοινές διατάξειςάρ.8 πδ.166/2003. Η υποχρέωση καταβολής τόκων για καθυστέρηση πληρωμής λογαριασμού περί κατασκευής δημοσίων έργων αρχίζει ένα μήνα από τη λήξη της μηνιαίας προθεσμίας ελέγχου και διόρθωσης του λογαριασμού από τη διευθύνουσα υπηρεσίαΣτΕ 7μελούς 3526/2015άρ.5 παρ.10 ν.1418/1984ν.3669/2008 άρ.πρώτο άρ.53 παρ.9.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά ΟΤΑ
Οι ΟΤΑ δεν απολαμβάνουν το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί έναρξης της τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςΑΠ 716/2006άρ.56 παρ.1 περ.α νδ.496/1974άρ.15 ν.369/1976. Τα Νομικά Πρόσωπα και Ιδρύματα που εξαρτώνται από ΟΤΑ δεν απολαμβάνουν το παραπάνω προνόμιο των ΝΠΔΔάρ.56 παρ.1 περ.α νδ.496/1974άρ.15 ν.369/1976. Κατ’ άλλη άποψη, αν ασκηθεί αγωγή κατά ΟΤΑ, και απορριφθεί ως αόριστη, και ασκηθεί καινούρια αγωγή με την ίδια ιστορική και νομική αιτία και το ίδιο αίτημα συμπληρώνοντας την αοριστία, η τοκοφορία της απαίτησης κατά του ΟΤΑ αρχίζει από την επίδοση της δεύτερης αγωγήςΑΠ 303/2016άρ.7 παρ.2 νδ.496/1974.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά ΝΠΔΔ
Η τοκοφορία του νόμιμου τόκου και του τόκου υπερημερίας επί οφειλών ΝΠΔΔ αρχίζει από την επίδοση της αγωγήςνδ.496/1974 άρ.7 παρ.2ΣτΕ 1454/2014. Η τοκοφορία για οφειλές ΝΠΔΔ αρχίζει από την επίδοση της αγωγής, είτε αυτή είναι καταψηφιστική είτε είναι αναγνωριστική, είτε μετατράπηκε σε αναγνωριστικήΑΠ 1057/2013νδ.496/1974 άρ.7 παρ.2. Αν ασκηθεί αγωγή κατά ΝΠΔΔ, και απορριφθεί ως αόριστη, και ασκηθεί καινούρια αγωγή με την ίδια ιστορική και νομική αιτία και το ίδιο αίτημα συμπληρώνοντας την αοριστία, η τοκοφορία της απαίτησης κατά του ΝΠΔΔ αρχίζει από την επίδοση της δεύτερης αγωγήςΑΠ 303/2016άρ.7 παρ.2 νδ.496/1974.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά φορέων δημοσίων έργων
Οι φορείς δημοσίων έργων, αν γι’ αυτούς ισχύουν ευνοϊκότερες διατάξεις, δεν απολαμβάνουν το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί έναρξης της τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςν.1418/1984 άρ.5 παρ.10ν.2229/1994 άρ.2 παρ.6ν.2940/2001 άρ.1.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά του ΙΚΑ
Το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) απολαμβάνει το προνόμιο του Δημοσίου περί έναρξης τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςάρ.19 παρ.1 αν.1846/1951. Το ΙΚΑ απολαμβάνει όλων ανεξαιρέτως των ατελειών, καθώς και των δικαστικών, διοικητικών και οικονομικών προνομίων του Δημοσίουάρ.19 παρ.1 αν.1846/1951. Tο ΙΚΑ έχει όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του Δημοσίουάρ.21 παρ.9 ν.1902/1990. Το ΙΚΑ δεν απολαμβάνει το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί έναρξης της τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςάρ.7 παρ.2 νδ.496/1974πδ.305/1985πδ.192/1986πδ.437/1977άρ.56 παρ.2 νδ.496/1974άρ.2 ν.578/1977.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά του ΟΓΑ
Ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) απολαμβάνει το προνόμιο του Δημοσίου περί έναρξης τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004άρ.77 παρ.1 Συντάγματοςάρ.77 παρ.2 Συντάγματος. Ο ΟΓΑ απολαμβάνει όλων ανεξαιρέτως των ατελειών, καθώς και των δικαστικών, διοικητικών και δικονομικών προνομίων του Δημοσίουάρ.18 παρ.1 ν.4169/1961. Η έννοια της διάταξης του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961 είναι ότι ο ΟΓΑ απολαύει ανεξαιρέτως όλων των ατελειών και ουσιαστικών προνομίων του Δημοσίουάρ.29 παρ.4 ν.3232/2004. Η διάταξη του άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004 είναι γνήσια ερμηνευτική (και όχι ψευδοερμηνευτική), και καλύπτει αναδρομικά και την ερμηνευόμενη διάταξη του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961Πλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014Ολομ. ΣτΕ 482/2018. Η διάταξη του άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004 έχει αναδρομική ισχύ, και καλύπτει το εξ υπαρχής περιεχόμενο της ερμηνευόμενης (ασαφούς) διάταξης του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961Πλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014Ολομ. ΣτΕ 482/2018άρ.77 παρ.1 Συντάγματοςάρ.77 παρ.2 Συντάγματος. Στην έννοια των δικαστικών προνομίων της ατελούς διάταξης του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961 περιλαμβάνονται και τα ουσιαστικά προνόμια του ΔημοσίουΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Ο ΟΓΑ απολαμβάνει και των ουσιαστικών προνομίων του Δημοσίου, αναδρομικά από την ισχύ του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961Πλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004άρ.77 παρ.1 Συντάγματοςάρ.77 παρ.2 Συντάγματος. Το προνόμιο του Δημοσίου περί έναρξης τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγής αποτελεί ουσιαστικού περιεχομένου προνόμιοΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Ο ΟΓΑ έχει όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του ΔημοσίουΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014άρ.21 παρ.9 ν.1902/1990. Οι οργανισμοί αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχουν όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του Δημοσίουάρ.21 παρ.9 ν.1902/1990. Ο ΟΓΑ περιλαμβάνεται προφανώς στους οργανισμούς αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών ΑσφαλίσεωνΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Για τις οφειλές επιδομάτων του ν.1892/1990, ο ΟΓΑ απολαμβάνει το προνόμιο του Δημοσίου περί έναρξης τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςΟλομ. ΣτΕ 482/2018άρ.1 παρ.1 ΚΥΑ.Γ1α/440/1991 (ΦΕΚ Β 90/1991)άρ.1 παρ.2 εδ.1 ΚΥΑ.Γ1α/440/1991άρ.18 παρ.9 ν.2008/1992άρ.63 παρ.7 ν.1892/1990άρ.51 παρ.4 πδ.78/1998. Το προνόμιο αυτό του ΟΓΑ δεν αντίκειται στο άρ.4 παρ.1 του Συντάγματος, ούτε στην ισότητα ενώπιον του νόμου, κατ’ άρ.26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, ούτε στο άρ.4 παρ.5 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.25 παρ.1 εδ.4 του Συντάγματος, ούτε στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας και δίκαιης δίκης, κατ’ άρ.20 παρ.1 του Συντάγματος, και άρ.6 παρ.1 της ΕΣΔΑ, και άρ.2 παρ.3 περ.α του ΔΣΑΠΔ, και άρ.2 παρ.3 περ.β του ΔΣΑΠΔ, και άρ.14 παρ.1 του ΔΣΑΠΔ, ούτε στο άρ.17 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, ούτε παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότηταςΟλομ. ΣτΕ 482/2018. Ο ΟΓΑ δεν απολαμβάνει το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί έναρξης της τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςάρ.7 παρ.2 νδ.496/1974πδ.305/1985πδ.192/1986πδ.437/1977άρ.56 παρ.2 νδ.496/1974άρ.2 ν.578/1977.
Έναρξη τοκοφορίας απαίτησης κατά κοινωφελών ιδρυμάτων
Τα κοινωφελή ιδρύματα και οι κοινωφελείς περιουσίες που διέπονται από τον αν.2039/1939 δεν απολαμβάνουν το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί έναρξης της τοκοφορίας από την επίδοση της αγωγήςνδ.496/1974 άρ.56 παρ.1 περ.βν.369/1976 άρ.15.
Επιτόκιο
Επιτόκιο οφειλής επαγγελματικής αμοιβής
Στις οφειλές ανάμεσα σε επαγγελματία και επαγγελματία, από συμφωνία παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας αγαθών που συνάπτεται από την 16-03-2013, αν δεν υπάρχει συμφωνία ή ο συμφωνημένος όρος είναι καταχρηστικός, ο τόκος υπερημέρίας είναι 8% + το επιτόκιο Euribor την αρχή του εξαμήνουν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.4 παρ.1ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.3 αριθμ.6 και αριθμ.7ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.15. Στις οφειλές ανάμεσα σε επαγγελματία και επαγγελματία, από συμφωνία παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας αγαθών που συνάπτεται από την 16-03-2013, ο υπερήμερος οφειλέτης οφείλει επιπλέον 40€ από την έναρξη τοκοφορίαςν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.4ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.7ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.5ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.15. Για συμβάσεις που συνάφθηκαν από 05-06-2003 και μετά και υπογράφηκαν έως και 15-03-2013, στις πληρωμές που έχουν χαρακτήρα αμοιβής από κάθε συναλλαγή μεταξύ επιχειρήσεων και επιχείρησης, και η συναλλαγή συνεπάγεται την παράδοση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών έναντι αμοιβής, και ο δανειστής έχει εκπληρώσει τις συμβατικές και νόμιμες υποχρεώσεις του, και δεν έχει εισπράξει εγκαίρως το οφειλόμενο ποσό, και υπάρχει ευθύνη του οφειλέτη για την καθυστέρηση, ο δανειστής δικαιούται τόκουςάρ.2 πδ.166/2003άρ.4 παρ.3 πδ.166/2003άρ.9 πδ.166/2003 (ΦΕΚ Α 138/05-06-2003)ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.14ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.15. Το ύψος του τόκου υπερημερίας υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην πιο πρόσφατη κύρια πράξη αναχρηματοδότησης, η οποία πραγματοποιείται πριν από την πρώτη ημερολογιακή ημέρα του οικείου εξαμήνου, προσαυξημένο κατά 7 εκατοστιαίες μονάδες, αν δεν ορίζεται διαφορετικά στη σύμβασηάρ.4 παρ.4 εδ.1 πδ.166/2003. Ως επιχείρηση νοείται κάθε οργάνωση, η οποία ενεργεί στα πλαίσια ανεξάρτητης οικονομικής ή επαγγελματικής της δραστηριότητας, ακόμη και αν η δραστηριότητα αυτή ασκείται από ένα και μόνο πρόσωποάρ.3 πδ.166/2003. Αν οι κοινές διατάξεις είναι ευνοϊκότερες του πδ.166/2003 για τον δανειστή, εφαρμόζονται οι κοινές διατάξειςάρ.8 πδ.166/2003.
Επιτόκιο απαίτησης κατά του Δημοσίου
Επιτόκιο απαίτησης κατά του Δημοσίου κατά τον ν.4607/2019
Από 24-04-2019, το ύψος του νόμιμου επιτοκίου και του επιτοκίου υπερημερίας επί οφειλών του Δημοσίου ισούται ετησίως με 3% συν ποσοστιαίου επιτοκίου μεταβλητού βάσει του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ (MRO)άρ.45 παρ.1 εδ.1 ν.4607/2019άρ.79 ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α 65/24-04-2019). Το παραπάνω μεταβλητό επιτόκιο ισούνταν στις 24-04-2019 με 0%απόφ.ΔΣ.ΕΚΤ/10-04-2019απόφ.ΔΣ.ΕΚΤ/10-03-2016. Το μεταβλητό αυτό επιτόκιο μεταβάλλεται και εξισώνεται με το MRO, μόνο αν κατά την τροποποίηση του MRO αυτό διαφέρει κατά τουλάχιστον 1% από την τρέχουσα τιμή του επιτοκίουάρ.45 παρ.1 εδ.2 ν.4607/2019άρ.45 παρ.3 ν.4607/2019άρ.79 ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α 65/24-04-2019). Αν η υπόθεση ήταν εκκρεμής στις 24-04-2019, σε οποιοδήποτε στάδιο και βαθμό, ο παραπάνω τρόπος υπολογισμού ισχύει για τους τόκους από 01-05-2019άρ.45 παρ.3 ν.4607/2019άρ.79 ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α 65/24-04-2019). Οι παραπάνω διατάξεις δεν έχουν εφαρμογή για
- τις απαιτήσεις των φορολογουμένων του άρ.53 παρ.2 ν.4174/2013άρ.45 παρ.1 εδ.3 ν.4607/2019, και
- τις περιπτώσεις όπου σε σύμβαση, στην οποία συμβάλλεται νόμιμα το Δημόσιο, έχει περιληφθεί ειδική πρόβλεψη σχετικά με το εφαρμοζόμενο επιτόκιοάρ.45 παρ.1 εδ.3 ν.4607/2019, και
- τις αξιώσεις ιδιωτών που στηρίζονται σε ειδικές και ευθέως εφαρμοζόμενες διατάξεις του ενωσιακού δικαίου, με τις οποίες έχει καθοριστεί, ρητά και ειδικά, ύψος επιτοκίουάρ.45 παρ.1 εδ.3 ν.4607/2019.
Επιτόκιο απαίτησης κατά του Δημοσίου κατά το κδ.26-06/10-07-1944
Ο νόμιμος τόκος και ο τόκος υπερημερίας επί οφειλών του Δημοσίου ορίζονται σε 6% ετησίως επί του κεφαλαίου, εκτός αν υπάρχει αντίθετη σύμβαση ή ειδικός νόμοςκδ.26-06/10-07-1944 άρ.21 εδ.1. Το προνόμιο αυτό του Δημοσίου δεν αντίκειται στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας, κατ’ άρ.20 παρ.1 του Συντάγματος, ούτε στην αρχή της ισότητας, κατ’ άρ.4 παρ.1 του Συντάγματος, ούτε στην αρχή της αναλογικότητας, κατ’ άρ.25 παρ.1 εδ.4 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.4 παρ.5 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.17 του ΣυντάγματοςΑΕΔ 25/2012 (ΦΕΚ ΑΕΔ 1/2013). Το προνόμιο αυτό του Δημοσίου είναι σύμφωνο με το ΣύνταγμαΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Το προνόμιο αυτό του Δημοσίου αποτελεί ουσιαστικού περιεχομένου προνόμιοΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Ο προσδιορισμός του νόμιμου τόκου και του τόκου υπερημερίας σε ποσοστό 6% ετησίως δεν αντίκειται στο δικαίωμα της περιουσίας, κατ’ άρ.1 του Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, καθώς ο προσδιορισμός, από τον νόμο, του μεγαλύτερου επιτοκίου για τους κοινούς οφειλέτες δεν ιδρύει περιουσία του δανειστή πριν από τη γέννηση της απαίτησής τουΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014.
Ειδικές διατάξεις περί επιτοκίου απαίτησης κατά του Δημοσίου
Στις οφειλές ανάμεσα σε επαγγελματία και Δημόσια Αρχή, από συμφωνία παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας αγαθών που συνάπτεται από την 16-03-2013, ο τόκος υπερημερίας δεν μπορεί να είναι κάτω από 8% + το επιτόκιο Euribor την αρχή του εξαμήνουν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.5 παρ.1ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.3 αριθμ.6 και αριθμ.7ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.15. Στις οφειλές ανάμεσα σε επαγγελματία και Δημόσια Αρχή, από συμφωνία παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας αγαθών που συνάπτεται από την 16-03-2013, ο υπερήμερος οφειλέτης οφείλει επιπλέον 40€ από την έναρξη τοκοφορίαςν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.7ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.5ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.15. Για συμβάσεις που συνάφθηκαν από 05-06-2003 και μετά και υπογράφηκαν έως και 15-03-2013, στις πληρωμές που έχουν χαρακτήρα αμοιβής από κάθε συναλλαγή μεταξύ επιχείρησης και δημόσιας αρχής, και η συναλλαγή συνεπάγεται την παράδοση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών έναντι αμοιβής, και ο δανειστής έχει εκπληρώσει τις συμβατικές και νόμιμες υποχρεώσεις του, και δεν έχει εισπράξει εγκαίρως το οφειλόμενο ποσό, και υπάρχει ευθύνη του οφειλέτη για την καθυστέρηση, ο δανειστής δικαιούται τόκουςάρ.2 πδ.166/2003άρ.4 παρ.3 πδ.166/2003άρ.9 πδ.166/2003 (ΦΕΚ Α 138/05-06-2003)ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.14ν.4152/2013 άρ.πρώτο παρ.Ζ υποπαρ.Ζ.15. Το ύψος του τόκου υπερημερίας υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην πιο πρόσφατη κύρια πράξη αναχρηματοδότησης, η οποία πραγματοποιείται πριν από την πρώτη ημερολογιακή ημέρα του οικείου εξαμήνου, προσαυξημένο κατά 7 εκατοστιαίες μονάδες, αν δεν ορίζεται διαφορετικά στη σύμβασηάρ.4 παρ.4 εδ.1 πδ.166/2003. Ως επιχείρηση νοείται κάθε οργάνωση, η οποία ενεργεί στα πλαίσια ανεξάρτητης οικονομικής ή επαγγελματικής της δραστηριότητας, ακόμη και αν η δραστηριότητα αυτή ασκείται από ένα και μόνο πρόσωποάρ.3 πδ.166/2003. Αν οι κοινές διατάξεις είναι ευνοϊκότερες του πδ.166/2003 για τον δανειστή, εφαρμόζονται οι κοινές διατάξειςάρ.8 πδ.166/2003. Κατά μια άποψη, η διάταξη του άρ.5 παρ.10 εδ.4 ν.1418/1984, περί περιορισμού, επί συμβάσεων κατασκευής δημοσίων έργου, του επιτοκίου στο 85% του επιτοκίου των εξαμηνιαίων γραμματίων του Δημοσίου, είναι αντίθετη στο άρ.4 παρ.1 του Συντάγματος και το άρ.20 παρ.1 του Συντάγματος, αντισυνταγματική και μη εφαρμοστέα1117/2011 Διοικ.Εφ.Αθηνών. Στις συμβάσεις σχεδίασης και εκτέλεσης δημοσίων έργων περιλαμβάνονται και οι διοικητικές συμβάσεις εκτέλεσης έργων ΟΤΑΣτΕ 7μελούς 3526/2015.
Επιτόκιο απαίτησης κατά ΟΤΑ
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) απολαμβάνουν το προνόμιο του Δημοσίου περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςν.3463/2006 άρ.πρώτο άρ.276 παρ.3. Και υπό την ισχύ παλαιότερων διατάξεων, οι ΟΤΑ απολάμβαναν το σχετικό προνόμιο του Δημοσίουνδ.31/1968 άρ.3. Κατά παλαιότερη άποψη, οι ΟΤΑ δεν απολάμβαναν το προνόμιο του Δημοσίου περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίας222/2012 Μον.Πρ.Θηβών6082/2010 Εφ.Αθηνών1117/2011 Διοικ.Εφ.Αθηνών. Η ισχύς του προνομίου αυτού κατά το ν.3463/2006 αρχίζει από 01-01-2007ν.3463/2006 άρ.τέταρτο. Οι ΟΤΑ δεν απολαμβάνουν το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςάρ.56 παρ.1 περ.α νδ.496/1974άρ.15 ν.369/1976. Τα Νομικά Πρόσωπα και Ιδρύματα που εξαρτώνται από ΟΤΑ δεν απολαμβάνουν το παραπάνω προνόμιο των ΝΠΔΔάρ.56 παρ.1 περ.α νδ.496/1974άρ.15 ν.369/1976.
Επιτόκιο απαίτησης κατά ΝΠΔΔ
Ο νόμιμος τόκος και ο τόκος υπερημερίας επί οφειλών ΝΠΔΔ ορίζονται σε ποσοστό 6% ετησίως επί του κεφαλαίου, εκτός αν υπάρχει αντίθετη σύμβαση ή ειδικός νόμοςάρ.7 παρ.2 νδ.496/1974. Η διάταξη αυτή ισχύει από 01-01-1977άρ.62 νδ.496/1974ν.250/1976. Οι ασφαλιστικοί οργανισμοί που υπάγονταν στην εποπτεία του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, πλην ΙΚΑ και ΟΓΑ, απολαμβάνουν το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςπδ.305/1985πδ.192/1986πδ.437/1977άρ.56 παρ.2 νδ.496/1974άρ.2 ν.578/1977. Κατά κατηργημένες διατάξεις, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί που υπάγονταν στην εποπτεία του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών εξαιρούνταν από την εφαρμογή του νδ.496/1974πδ.305/1985πδ.192/1986πδ.437/1977άρ.56 παρ.2 νδ.496/1974άρ.2 ν.578/1977.
Επιτόκιο απαίτησης κατά του ΙΚΑ
Το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) απολαμβάνει το προνόμιο του Δημοσίου περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςάρ.19 παρ.1 αν.1846/1951. Το ΙΚΑ απολαμβάνει όλων ανεξαιρέτως των ατελειών, καθώς και των δικαστικών, διοικητικών και οικονομικών προνομίων του Δημοσίουάρ.19 παρ.1 αν.1846/1951. Tο ΙΚΑ έχει όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του Δημοσίουάρ.21 παρ.9 ν.1902/1990. Το ΙΚΑ δεν απολαμβάνει το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςάρ.7 παρ.2 νδ.496/1974πδ.305/1985πδ.192/1986πδ.437/1977άρ.56 παρ.2 νδ.496/1974άρ.2 ν.578/1977.
Επιτόκιο απαίτησης κατά του ΟΓΑ
Ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) απολαμβάνει το προνόμιο του Δημοσίου περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004άρ.77 παρ.1 Συντάγματοςάρ.77 παρ.2 Συντάγματος. Ο ΟΓΑ απολαμβάνει όλων ανεξαιρέτως των ατελειών, καθώς και των δικαστικών, διοικητικών και δικονομικών προνομίων του Δημοσίουάρ.18 παρ.1 ν.4169/1961. Η έννοια της διάταξης του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961 είναι ότι ο ΟΓΑ απολαύει ανεξαιρέτως όλων των ατελειών και ουσιαστικών προνομίων του Δημοσίουάρ.29 παρ.4 ν.3232/2004. Η διάταξη του άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004 είναι γνήσια ερμηνευτική (και όχι ψευδοερμηνευτική), και καλύπτει αναδρομικά και την ερμηνευόμενη διάταξη του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961Πλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014Ολομ. ΣτΕ 482/2018. Η διάταξη του άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004 έχει αναδρομική ισχύ, και καλύπτει το εξ υπαρχής περιεχόμενο της ερμηνευόμενης (ασαφούς) διάταξης του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961Πλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014Ολομ. ΣτΕ 482/2018άρ.77 παρ.1 Συντάγματοςάρ.77 παρ.2 Συντάγματος. Στην έννοια των δικαστικών προνομίων της ατελούς διάταξης του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961 περιλαμβάνονται και τα ουσιαστικά προνόμια του ΔημοσίουΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Ο ΟΓΑ απολαμβάνει και των ουσιαστικών προνομίων του Δημοσίου, αναδρομικά από την ισχύ του άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961Πλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014άρ.18 παρ.1 ν.4169/1961άρ.29 παρ.4 ν.3232/2004άρ.77 παρ.1 Συντάγματοςάρ.77 παρ.2 Συντάγματος. Το προνόμιο του Δημοσίου περί επιτοκίου ύψους 6% του νόμιμου τόκου και του τόκου υπερημερίας, αν δεν υπάρχει αντίθετη σύμβαση ή ειδικός νόμος, αποτελεί ουσιαστικού περιεχομένου προνόμιοΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Ο ΟΓΑ έχει όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του ΔημοσίουΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014άρ.21 παρ.9 ν.1902/1990. Οι οργανισμοί αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχουν όλα τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια του Δημοσίουάρ.21 παρ.9 ν.1902/1990. Ο ΟΓΑ περιλαμβάνεται προφανώς στους οργανισμούς αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών ΑσφαλίσεωνΠλ.Ολομ. ΑΠ 1/2014Πλ.Ολομ. ΑΠ 2/2014. Για τις οφειλές επιδομάτων του ν.1892/1990, ο ΟΓΑ απολαμβάνει το προνόμιο του Δημοσίου περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςΟλομ. ΣτΕ 482/2018άρ.1 παρ.2 ΚΥΑ.Γ1α/440/1991 (ΦΕΚ Β 90/1991)πδ.78/1998 άρ.51 παρ.4. Το προνόμιο αυτό του ΟΓΑ δεν αντίκειται στο άρ.4 παρ.1 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, ούτε στο άρ.4 παρ.5 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.25 παρ.1 εδ.4 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.20 παρ.1 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.6 παρ.1 της ΕΣΔΑ, ούτε στο άρ.2 παρ.3 περ.α του ΔΣΑΠΔ, ούτε στο άρ.2 παρ.3 περ.β του ΔΣΑΠΔ, ούτε στο άρ.14 παρ.1 του ΔΣΑΠΔ, ούτε στο άρ.17 του Συντάγματος, ούτε στο άρ.1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, ούτε παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότηταςΟλομ. ΣτΕ 482/2018άρ.πρώτο ν.2462/1997. Ο ΟΓΑ δεν απολαμβάνει το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςάρ.7 παρ.2 νδ.496/1974πδ.305/1985πδ.192/1986πδ.437/1977άρ.56 παρ.2 νδ.496/1974άρ.2 ν.578/1977.
Επιτόκιο απαίτησης κατά ΝΠΙΔ
Τα ΝΠΙΔ, όπως η ΕΡΤ ΑΕ, δεν απολαμβάνουν το προνόμιο του Δημοσίου περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςΑΠ 12/2013.
Επιτόκιο απαίτησης κατά κοινωφελών ιδρυμάτων
Τα κοινωφελή ιδρύματα και οι κοινωφελείς περιουσίες που διέπονται από τον αν.2039/1939 δεν απολαμβάνουν το προνόμιο των ΝΠΔΔ περί του ύψους του επιτοκίου για τον νόμιμο τόκο και τον τόκο υπερημερίαςνδ.496/1974 άρ.56 παρ.1 περ.βν.369/1976 άρ.15.
Περίοδος επιτοκίου
Περίοδος επιτοκίου οφειλής πιστωτικής κάρτας
Οι τόκοι των οφειλών του κατόχου πιστωτικής κάρτας προς την τράπεζα υπολογίζονται με έτος διάρκειας 365 ημερών1778/2010 Εφ.Αθηνών. Οι τόκοι των οφειλών του οφειλέτη τράπεζας προς κάποιες τράπεζες υπολογίζονται με έτος διάρκειας 360 ημερών1159/2012 Εφ.Αθηνών1778/2010 Εφ.Αθηνών. Ο Γενικός Όρος Συναλλαγών σε δανειακή σύμβαση με τράπεζα για υπολογισμό των τόκων βάσει έτους 360 ημερών είναι καταχρηστικόςΑΠ 430/2005.
Παραγραφή τόκων
Αν η απαίτηση των τόκων δεν έχει βεβαιωθεί με τελεσίδικη απόφαση, οι τόκοι εμπίπτουν σε πενταετή παραγραφήΑΠ 592/2009άρ.250 αριθ.15 ΑΚάρ.268 ΑΚ. Αν η απαίτηση των τόκων έχει βεβαιωθεί με τελεσίδικη απόφαση, οι τόκοι που αφορούν στο διάστημα μέχρι και την τελεσιδικία της απόφασης εμπίπτουν σε εικοσαετή παραγραφήΑΠ 592/2009άρ.250 αριθ.15 ΑΚάρ.268 εδ.1 ΑΚ. Αν η απαίτηση των τόκων έχει βεβαιωθεί με τελεσίδικη απόφαση, οι τόκοι που αφορούν στο διάστημα μετά την τελεσιδικία της απόφασης εμπίπτουν σε πενταετή παραγραφήΑΠ 592/2009άρ.250 αριθ.15 ΑΚάρ.268 εδ.2 ΑΚ. Για να εμπίπτουν οι τόκοι σε εικοσαετή παραγραφή απαιτείται η βεβαίωση δια τελεσίδικης απόφασης ειδικώς της αξίωσης από τόκους, μη αρκούσης της βεβαίωσης μόνο της αξίωσης από το κεφάλαιοΑΠ 592/2009. Η πενταετία ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από εκείνο στο οποίο έχουν παραχθεί οι τόκοι και στο οποίο ο δικαιούχος μπορούσε να εγείρει αγωγή και να τους διεκδικήσειΑΠ 592/2009άρ.250 αριθ.15 ΑΚάρ.253 ΑΚάρ.251 ΑΚ, δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους από όταν η απαίτηση περί των τόκων έγινε απαιτητήΑΠ 592/2009ΑΠ 1355/1998άρ.253 ΑΚ. Η απόφαση ή η διαταγή πληρωμής αποτελεί εκτελεστό τίτλο για τόκους επί τόκων (ανατοκισθέντες τόκους) μόνο αν επιδικάζει αυτούς ρητάΑΠ 623/2011. Θα συμβουλευτείτε τον ΑΚ;
https://greeklaw.github.io/gr/%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CE%B9.html
