Δικαίωμα πρόσβασης γονέα σε δεδομένα ανήλικου τέκνου που αποκαλύπτουν και πληροφορίες για τη μητέρα του – πρώην σύζυγο
Πρόστιμο ύψους 8.000 ευρώ επέβαλε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων προσωπικού Χαρακτήρα σε Κέντρο Λόγου και Ειδικής Αγωγής για μη ικανοποίηση δικαιώματος πρόσβασης και μη συμμόρφωση με εντολή της Αρχής.
Η υπόθεση αφορούσε σε πρόσβαση γονέα σε δεδομένα ανήλικου τέκνου που αποκαλύπτουν και πληροφορίες για τρίτους.
Ειδικότερα, ο Α προσέφυγε στην Αρχή καταγέλλοντας την άρνηση του Κέντρου να ικανοποιήσει το δικαίωμα πρόσβασης και συγκεκριμένα να του χορηγήσει τα δεδομένα που αιτήθηκε και αφορούν στο ανήλικο τέκνο του, Β.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα καταγγελλόμενα, το 2018 ο προσφεύγων ζήτησε με ηλεκτρονικό μήνυμα προς το Κέντρο να του χορηγήσει τον αριθμό των συνεδριών «ανά είδος συνεδρίας και μήνα κατά το Φθινόπωρο του 2018», στις οποίες είχε υποβληθεί το ως άνω ανήλικο τέκνο του.
Το αίτημά του αυτό, το οποίο επανέλαβε τo 2019, αρνήθηκε το Κέντρο να ικανοποιήσει λόγω σχετικής άρνησης της πρώην συζύγου του προσφεύγοντος, Γ.
Το Κέντρο δεν ικανοποίησε για τους ίδιους λόγους και μεταγενέστερο αίτημα του προσφεύγοντος, με το οποίο ζητούσε επιπλέον και τα φορολογικά παραστατικά που εκδόθηκαν για τις ως άνω συνεδρίες.
Μάλιστα, το Κέντρο σε απαντητικό του έγγραφο προς την Αρχή, στο πλαίσιο της εξέτασης της εν θέματι προσφυγής, διευκρίνισε ότι η μη ικανοποίηση του ως άνω αιτήματος του προσφεύγοντος οφειλόταν στο γεγονός ότι η μητέρα του ανήλικου και πρώην σύζυγος του προσφεύγοντος ήταν αυτή που είχε την γονική επιμέλεια και, συνεπώς, μόνο αυτή εδύνατο να επιτρέψει στο Κέντρο να προβεί στην αιτούμενη χορήγηση.
Η δε χορήγηση των φορολογικών παραστατικών, κατά τους ισχυρισμούς του Κέντρου, θα μπορούσε να ζητηθεί από τον προσφεύγοντα «σε επιγενόμενο δικαστήριο» μεταξύ των δύο πρώην συζύγων «με την διαδικασία επιδείξεως εγγράφων»
Κατόπιν τούτων, η Αρχή απέστειλε έγγραφο, με το οποίο ζήτησε από το Κέντρο να ικανοποιήσει άμεσα το ως άνω δικαίωμα του προσφεύγοντος σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 1 και 3 ΓΚΠΔ και να ενημερώσει σχετικά την Αρχή. Πιο αναλυτικά, η Αρχή επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι το ζήτημα του δικαιώματος πρόσβασης του γονέα, ο οποίος ασκεί τη γονική μέριμνα και δεν έχει την επιμέλεια, στα δεδομένα του ανήλικου τέκνου του, έχει ήδη επιλυθεί από την Αρχή.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πάγια νομολογία της Αρχής, ο ασκών την γονική μέριμνα γονέας έχει καταρχήν το δικαίωμα πρόσβασης του άρθρου 15 ΓΚΠΔ, σε συνδυασμό με τα άρθρα 128 και 1510 ΑΚ, στα στοιχεία που αναφέρονται στο ανήλικο τέκνο του, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από δικαστική απόφαση, π.χ. απόφαση που ορίζει ως ασκούντα τη γονική μέριμνα τον άλλο γονέα, απόφαση απαγόρευσης επικοινωνίας με το παιδί κλπ. Ο δε υπεύθυνος επεξεργασίας υποχρεούται άμεσα να ικανοποιήσει το δικαίωμα αυτό.
Η απόφαση της Αρχής
Αναφορικά με την άρνηση χορήγησης των φορολογικών παραστατικών το Κέντρο τόνισε ότι πρόκειται για δεδομένα της μητέρας και «η έκδοση στο όνομα των ανηλίκων εξυπηρετεί καθαρά σκοπό δημοσίου συμφέροντος και δη την απόδοση του εκάστοτε ποσού από τον ασφαλιστικό φορέα στην έχουσα την επιμέλεια».
Άρα, κατ’ ουσίαν, το Κέντρο ισχυρίστηκε ότι τα οικονομικά παραστατικά αφορούν στο πρόσωπό της μητέρας, παρά το αναγραφόμενο σε αυτά ανήλικο τέκνο, χωρίς, ωστόσο, να αρνείται σαφώς ότι πρόκειται για προσωπικά δεδομένα του ανήλικου.
Σύμφωνα με την ΑΠΔΠΧ, ο ισχυρισμός αυτός του Κέντρου είναι αίολος, για το λόγο ότι ακόμη κι αν γίνει δεκτό ότι τα παραστατικά περιέχουν πληροφορίες που εμμέσως αφορούν στην μητέρα (π.χ. την καταβολή συγκεκριμένου ποσού εκ μέρους της για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου), αυτό δεν συνεπάγεται ότι δεν περιέχουν και πληροφορίες του ανήλικου τέκνου, μιας και αναγράφεται σε αυτά το ονοματεπώνυμό του και άρα συνιστούν, με την στενή έννοια του όρου, και προσωπικά δεδομένα του ανηλίκου.
Ακόμη κι αν γίνει δεκτό ότι τα εν λόγω φορολογικά παραστατικά συνιστούν και προσωπικά δεδομένα της μητέρας, ως καταβάλλουσας το σχετικό αναγραφόμενο επ’ αυτών ποσό, το δικαίωμα πρόσβασης του πατέρα ασκούντος τη γονική μέριμνα στα δεδομένα του τέκνου του μπορεί να περιορισθεί και, συνεπώς, να απαγορευθεί, μόνο εάν επηρεάζονται δυσμενώς τα δικαιώματα και οι ελευθερίες άλλων, δηλαδή της μητέρας, σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 4 ΓΚΠΔ.
Η απλή άρνηση και εναντίωση της μητέρας για χορήγηση από το Κέντρο των αιτούμενων εγγράφων σε συνδυασμό με την έλλειψη επίκλησης δυσμενούς επίδρασης στα δικαιώματα και τις ελευθερίες της μητέρας, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει πρόσκομμα στην ικανοποίηση του δικαιώματος πρόσβασης.
Εξάλλου, το Κέντρο στο πλαίσιο της αρχής της λογοδοσίας, όφειλε να εξετάσει, εάν τίθεται ζήτημα δυσμενούς επίδρασης στα δικαιώματα και τις ελευθερίες της μητέρας, προκειμένου αιτιολογημένα να μην ικανοποιήσει το υπό κρίση δικαίωμα πρόσβασης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω παραμέτρους, η ΑΠΔΠΧ έδωσε εντολή στο Κέντρο να χορηγήσει τα έγγραφα που αναφέρονται στο ιστορικό της παρούσας στον Α, συμπεριλαμβανομένων και των φορολογικών παραστατικών και επέβαλε στο Κέντρο:
1. Διοικητικό πρόστιμο τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ για μη ικανοποίηση του δικαιώματος πρόσβασης
2. Διοικητικό πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ για μη συμμόρφωση με εντολή της Αρχής.
Δείτε αναλυτικά την απόφαση στο dpa.gr
