Το σκεπτικό του ανώτατου δικαστηρίου
Δεκτή εν μέρει, έκανε ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) την αίτηση για έκδοση προσωρινής διαταγής, την οποία είχαν καταθέσει προ ημερών τρεις Αφγανές, μητέρες οχτώ συνολικά παιδιών, ζητώντας να «παγώσει» η από 2 Μαρτίου 2020 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ). Σε εφαρμογή της συγκεκριμένης ΠΝΠ, οι τρεις Αφγανές στερούνται του δικαιώματός να καταθέσουν στην χώρα μας αίτημα διεθνούς προστασίας ως μετανάστες-πρόσφυγες και έτσι προσέφυγαν στο ΣτΕ και ζήτησαν να εκδοθεί προσωρινή διαταγή.
Να σημειωθεί ότι η επίμαχη ΠΝΠ παγώνει για διάστημα ενός μήνα και συγκεκριμένα από 2 Μαρτίου του 2020 την υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται παράνομα στη χώρα μας. Τα άτομα αυτά, σύμφωνα με την ΠΝΠ, μετά την είσοδο στη χώρα θα επιστρέφονται, χωρίς καταγραφή, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής τους.
Ενώπιον του ΣτΕ οι τρεις γυναίκες από το Αφγανιστάν – όλες είναι μητέρες παιδιών ηλικίας από ολίγων μηνών έως και 15 ετών ενώ μια εξ αυτών είναι έγκυος – υποστήριξαν μεταξύ άλλων πως η απαγόρευση υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου που επιβλήθηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση, παραβιάζει τόσο τους διεθνείς και Ευρωπαϊκούς νομικούς κανόνες, όσο και το Σύνταγμα, που προστατεύουν τους πρόσφυγες και μετανάστες.
Μάλιστα, οι τρεις προσφεύγουσες έχουν καταθέσει στο ΣτΕ και αίτηση ακύρωσης της επίμαχης ΠΝΠ, η οποία έχει προσδιοριστεί να συζητηθεί στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου στις 18 Σεπτεμβρίου 2020.
Τι έκρινε το ΣτΕ
Εξετάζοντας την αίτηση των τριών γυναικών από το Αφγανιστάν ο πρόεδρος του ΣτΕ την έκανε εν μέρει δεκτή. Συγκεκριμένα, δεκτές έγιναν οι δυο από τις τρεις αιτήσεις.
Πιο αναλυτικά ο κ. Ράντος απέρριψε το αίτημα αναστολής εκτελέσεως της από 2-3-2020 ΠΝΠ, «κατόπιν σταθμίσεως των επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος που υπαγόρευσαν την έκδοσή της, αλλά και διότι η πράξη αυτή, κυρωθείσα ήδη με τυπικό νόμο (ν. 4681/2020) και δεν είναι πλέον, από τη φύση της, δεκτική αναστολής εκτελέσεως».
Ακόμη, ο πρόεδρος του ΣτΕ, απέρριψε το αίτημα των Αφγανών γυναικών κατά το σκέλος εκείνο με το οποίο ζητούσαν «να υποχρεωθεί η Διοίκηση να παραλάβει/καταγράψει τα αιτήματα ασύλου». Και αυτό: 1) γιατί η σχετική βλάβη την οποία επικαλούνται οι προσφεύγουσες στο ΣτΕ, απορρέει ευθέως από το νόμο και 2) γιατί η άρνηση παραλαβής, «ως αρνητική πράξη, δεν είναι δεκτική αναστολής εκτελέσεως»
Αντίθετα, ο κ. Ράντος διέταξε -ως κατάλληλο προσωρινό μέτρο- να επέχει η διοίκηση από την αναγκαστική επιστροφή στην χώρα από την οποία προήλθαν, τόσο της εγκυμονούσα Αφγανή, όσο και δεύτερη η οποία είναι σε κατάσταση λοχείας, μαζί με τα παιδιά τους, καθώς οι δύο αυτές γυναίκες «αποδεδειγμένα εμπίπτουν στην κατηγορία των κατά νόμο ευάλωτων προσώπων».
Ολόκληρο το κείμενο της προσωρινή διαταγής που εξέδωσε ο πρόεδρος του ΣτΕ ως εξής:
«Δέχεται εν μέρει. Απορρίπτει το αίτημα αναστολής εκτελέσεως της από 2-3-2020 πράξης νομοθετικού περιεχομένου, κατόπιν σταθμίσεως των επιτακτικών λόγων δημοσίου συμφέροντος που υπαγόρευσαν την έκδοσή της, αλλά και διότι η πράξη αυτή, κυρωθείσα ήδη με τυπικό νόμο (ν. 4681/2020), δεν είναι πλέον, από τη φύση της, δεκτική αναστολής εκτελέσεως. Άλλωστε, οι προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως δεν παρίστανται, πάντως, ως προδήλως βάσιμοι. Απορρίπτει το αίτημα να υποχρεωθεί η Διοίκηση να παραλάβει/καταγράψει τα αιτήματα ασύλου, διότι η σχετική βλάβη απορρέει ευθέως από το νόμο, αλλά και διότι η άρνηση παραλαβής, ως αρνητική πράξη, δεν είναι δεκτική αναστολής εκτελέσεως. Διατάσσει, ως κατάλληλο προσωρινό μέτρο, να απόσχει η Διοίκηση από την εξαναγκασμένη επιστροφή των 2ης και 3ης εκ των αιτουσών που αποδεδειγμένα εμπίπτουν στην κατηγορία των κατά νόμο ευάλωτων προσώπων (εγκυμονούσα, τελούσα σε κατάσταση λοχείας). Απορρίπτει την αίτηση κατά τα λοιπά».
