Αγωγή διάρρηξης της καταδολιευτικής απαλλοτρίωσης
Στοιχεία του ορισμένου της αγωγής διάρρηξης απαλλοτρίωσης (παυλιανής αγωγής) είναι
- η ύπαρξη απαίτησης του δανειστή κατά του οφειλέτη, γεννημένης όταν γίνεται η μεταβίβαση, και
- η μεταβίβαση από τον οφειλέτη περιουσιακών του στοιχείων, και
- η αφερεγγυότητα του οφειλέτη (και) κατά τον χρόνο άσκησης της αγωγής εξαιτίας της ανωτέρω μεταβίβασηςΑΠ 765/2014ΑΠ 1910/2009, και
- η πρόθεση του οφειλέτη κατά τον χρόνο της μεταβίβασης για βλάβη των δανειστών, και
- γνώση του αποκτώντος ότι ο μεταβιβάζων ενεργεί προς βλάβη των δανειστών, και
- το ποσό της απαίτησης κατά τον χρόνο της άσκησης της αγωγής2957/2008 Εφ.Θεσσαλονίκης, και
- η αξία των απαλλοτριωθέντων κατά την άσκηση της αγωγής2957/2005 Εφ.Θεσσαλονίκης97/2008 Εφ.Δωδεκανήσου.
Ύπαρξη απαίτησης του δανειστή
Είναι αδιάφορο αν η απαίτηση του δανειστή τελεί υπό αναβλητική αίρεση ή προθεσμία, ή το αν αυτή έχει βεβαιωθεί δικαστικά, και το αν έχει εξοπλιστεί με εκτελεστό τίτλοΑΠ 765/2014. Αρκεί η απαίτηση να έχει γεννηθεί κατά τον χρόνο της απαλλοτρίωσης και να είναι ληξιπρόθεσμη κατά τη συζήτηση της σχετικής αγωγήςΑΠ 765/2014.
Μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων
Ως απαλλοτριωτική δικαιοπραξία θεωρείται και η εγγραφή προσημείωσης υποθήκης σε ακίνητα του οφειλέτη, όταν αυτή αποσκοπεί στη μεταβολή της σειράς κατάταξης των δανειστών από μελλοντικά επαπειλούμενο πλειστηριασμό των ακινήτων του οφειλέτηΑΠ 1301/2011.
Αφερεγγυότητα του οφειλέτη
Αφερεγγυότητα αποτελεί η ανεπάρκεια της (εμφανούς) περιουσίας του οφειλέτη προς ικανοποίηση του δανειστήΑΠ 765/2014.
Πρόθεση βλάβης των δανειστών
Πρόθεση βλάβης του δανειστή θεωρείται ότι υπάρχει όταν ο οφειλέτης γνωρίζει ότι με την απαλλοτρίωση του περιουσιακού του στοιχείου θα περιέλθει σε τέτοια οικονομική κατάσταση, ώστε η περιουσία που του απομένει να μην επαρκεί για την ικανοποίηση του δανειστήΑΠ 1815/2012. Η πρόθεση βλάβης εκ μέρους του οφειλέτη είναι αυτοτελής και δεν καλύπτεται από το γεγονός ότι άλλος εις ολόκληρον οφειλέτης έχει επαρκή περιουσία για την κάλυψη των απαιτήσεων507/2009 Εφ.Αθηνών.
Γνώση ενέργειας προς βλάβη των δανειστών
Η γνώση δεν απαιτείται αν η απαλλοτρίωση έγινε από χαριστική αιτίαΑΠ 339/2016. Η γνώση συγκεκριμένων ατόμων τεκμαίρεται εκ του νόμου, ωστόσο το τεκμήριο είναι μαχητόΑΠ 1910/2009730/2009 Εφ.Αθηνών. Στη γονική παροχή δεν τίθεται θέμα ανατροπής του τεκμηρίου αυτού επειδή πρόκειται για χαριστική δικαιοπραξία157/2007 Εφ.Αθηνών. Για να ισχύσει το τεκμήριο γνώσης του τρίτου, πρέπει η αγωγή να επιδοθεί στον τρίτο εντός έτους από την απαλλοτρίωσηΑΠ 339/2016άρ.941 εδ.3 ΑΚ. Ο τρίτος πρέπει να γνωρίζει θετικά την καταδολιευτική πρόθεση του οφειλέτη και δεν αρκεί η υπαίτια άγνοιά του, έστω και οφειλόμενη σε βαριά αμέλειά τουΑΠ 765/2014. Αν στην αγωγή δεν περιλαμβάνεται αναφορά σε γνώση του τρίτου περί απαλλοτρίωσης προς βλάβη των δανειστών, και δεν ισχύει το τεκμήριο περί γνώσης, η αγωγή είναι νομικά αόριστη και μη νόμιμηΑΠ 339/2016.
Αξία των απαλλοτριωθέντων
Η αντικειμενική αξία των ακινήτων κατά την άσκηση της αγωγής αρκεί για το ορισμένο της37899/2008 Πολ.Πρ.Θεσσαλονίκης. Η ονομαστική αξία των μετοχών αρκεί για το ορισμένο της αγωγήςΑΠ 1701/2008. Ο ισχυρισμός ότι η αξία των απαλλοτριωθέντων είναι ανώτερη αυτής που αναγράφεται στην αγωγή αποτελεί άρνηση της αγωγήςΑΠ 1174/2007.
Παραγραφή αγωγής διάρρηξης απαλλοτρίωσης
Η αγωγή διάρρηξης απαλλοτρίωσης παραγράφεται πέντε έτη από την απαλλοτρίωσηάρ.946 ΑΚ. Χρόνος έναρξης της παραγραφής είναι ο χρόνος που έλαβε χώρα η απαλλοτριωτική δικαιοπραξίαΑΠ 1695/1998. Η προθεσμία αυτή αποτελεί παραγραφή και όχι αποσβεστική προθεσμία, άρα κρίνεται ημερολογιακά στα πέντε έτη και όχι κατά το τέλος του αντίστοιχου πέμπτου έτουςΑΠ 1885/2009. Η παραγραφή της αγωγής διάρρηξης είναι ανεξάρτητη της παραγραφής της κύριας απαίτησηςΑΠ 1695/1998. Θα συμβουλευτείτε τον ΑΚ;
Συζήτηση αγωγής διάρρηξης απαλλοτρίωσης
Αν η αγωγή διάρρηξης απαλλοτρίωσης ακινήτων δεν εγγραφεί, εντός 30 ημερών από την κατάθεσή τους, στα βιβλία διεκδικήσεων του υποθηκοφυλακείου της περιφέρειας όπου βρίσκεται το ακίνητο, απορρίπτεται και αυτεπαγγέλτως ως απαράδεκτηάρ.220 παρ.1 ΚΠολΔ. Μεταξύ περισσότερων εναγομένων ιδρύεται αναγκαστική ομοδικίαΑΠ 552/2011. Κατά μια άποψη, αν το μεταβιβασθέν ακίνητο έχει υπέρογκες υποθήκες και ο αιτών τη διάρρηξη είναι απλός εγχειρόγραφος δανειστής, είναι στην κρίση του δικαστή αν θα υπάρχει όφελος για τον δανειστή, και άρα έννομο συμφέρον του προς διάρρηξη158/2010 Πολ.Πρ.Κορίνθου. [Ο δανειστής βέβαια, μπορεί εύλογα να προσδοκά από τη διάρρηξη τη μείωση των χρεών του μεταβιβάσαντος με την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό, ώστε να αποσβέσει την απαίτησή του σε δεύτερο χρόνο.] Αν απαλλοτριώθηκαν περισσότερα αντικείμενα, το δικαστήριο οφείλει να διατάξει τη διάρρηξη για το ποσό που καλύπτει την απαίτηση του δανειστήΑΠ 1963/2009. Αν απαλλοτριώθηκε ένα αντικείμενο, το δικαστήριο οφείλει να διατάξει τη διάρρηξη για το ποσοστό ιδιοκτησίας επί του αντικειμένου που αντιστοιχεί στην απαίτηση του δανειστήΑΠ 1963/2009. Και στις δύο περιπτώσεις το δικαστήριο θα πρέπει να εκτιμήσει για την έκταση της διάρρηξης το κεφάλαιο της απαίτησης, τους τόκους της, τα έξοδα της επικείμενης αναγκαστικής εκτέλεσης και το γεγονός ότι ο πλειστηριασμός είναι πιθανόν να μην αποδώσει την αγοραία αξία του αντικειμένουΑΠ 1963/2009. Η διάρρηξη ενεργεί μόνο για τον δανειστή που την πέτυχε. Αυτός κατάσχει το μεταβιβασθέν, μέχρι του ποσοστού της διάρρηξης, σαν να μην είχε μεταβιβαστεί ποτέ, στρέφοντας την κατάσχεση μόνο κατά του οφειλέτη, και όχι του τρίτου639/2009 Εφ.Πατρών.
Παράνομη ενέργεια, αλλά όχι αδικοπραξία
Η καταδολιευτική απολλοτρίωση αποτελεί παράνομη συμπεριφοράάρ.397 ΠΚ, αλλά δεν αποτελεί αδικοπραξία κατά την έννοια του άρ.914 ΑΚΟλομ. ΑΠ 12/2008. Αποζημίωση σε περίπτωση καταδολιευτικής απαλλοτρίωσης μπορεί να επιδικαστεί αν συντρέχουν περισσότερα ή βαρύτερα στοιχεία από τα απαιτούμενα κατά τον Αστικό Κώδικα (πχ. συμπαιγνία οφειλέτη και τρίτου, απάτη)Ολομ. ΑΠ 12/2008. Η συμπαιγνία στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνει τον δόλο του οφειλέτη και τη γνώση του τρίτου, όπως απαιτεί ο Αστικός Κώδικας, αλλά περιλαμβάνει και την κατάστρωση σχεδίου προς αποξένωση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτηΟλομ. ΑΠ 12/2008.
Ποινική ευθύνη από καταδολιευτική απαλλοτρίωση
Η καταδολιευτική απαλλοτρίωση αποτελεί ποινικό αδίκημαάρ.397 ΠΚ. Το αδίκημα της καταδολιευτικής απαλλοτρίωσης διώκεται ύστερα από έγκλησηάρ.397 παρ.3 ΠΚ, εντός της τρίμηνης προθεσμία περί έγκλησηςάρ.117 παρ.1 ΠΚ. Στην ποινική δίκη δεν ισχύουν τα τεκμήρια περί γνώσης του οφειλέτη ή δόλου του που ορίζει ο ΑΚ.
Αγωγή αναδοχής χρέους
Προϋποθέσεις της αγωγής αναδοχής χρέους είναι
- η μεταβίβαση ολόκληρης της περιουσίας του οφειλέτηΑΠ 161/2010, ή
- η μεταβίβαση επιχείρησης711/2011 Εφ.Αθηνών.
Αν μεταβιβάζονται μεμονωμένα αντικείμενα, αυτά πρέπει να αποτελούν το σημαντικότερο μέρος της περιουσίας ΑΠ 161/2010. Στη μεταβίβαση επιχείρησης, ως περιουσία λαμβάνεται υπόψη και ο εξοπλισμός, η φήμη, η πελατεία 8257/2005 Εφ.Αθηνών. Χρέος που ανήκει στην περιουσία αποτελεί οποιαδήποτε αξίωση του δανειστή κατά του μεταβιβάσαντοςΑΠ 161/2010. Χρέος που ανήκει στην επιχείρηση είναι τα χρέη της επιχείρησηςΑΠ 161/2010. Ο μεταβιβάζων οφειλέτης δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η διάρρηξη των απαλλοτριώσεων και η κατάσχεση δεν θα του αποδώσει όφελος, γιατί αυτό αποτελεί μελλοντικό και άρα αβέβαιο γεγονός2957/2005 Εφ.Θεσσαλονίκης. Ο δανειστής μπορεί να στραφεί αυτοτελώς κατά κάθε δανειστή ή και του μεταβιβάσαντος3425/2009 Εφ.Αθηνών. Η ενοχή του κάθε αποκτώντος περιορίζεται στο ποσοστό της περιουσίας που τους μεταβιβάστηκε3425/2009 Εφ.Αθηνών128/2009 Εφ.Λάρισας. Η μειωμένη, κατά ποσοστό, ευθύνη του αποκτώντος προβάλλεται με ένστασηΑΠ 318/2008. Η μεταβίβαση της περιουσίας δεν συνιστά λόγο διακοπής της παραγραφής της κύριας απαίτησηςΑΠ 1695/1998. Αν η παραγραφή επιμηκύνθηκε σε εικοσαετή μέχρι και τη σύναψη της σύμβασης για τη μεταβίβαση της περιουσίας, η παραγραφή μπορεί να προβληθεί παραδεκτά από τον αποκτώνταΑΠ 1695/1998. Αν η παραγραφή επιμηκύνθηκε σε εικοσαετή μετά τη σύναψη της σύμβασης για τη μεταβίβαση της περιουσίας, η παραγραφή δεν μπορεί να προβληθεί παραδεκτά από τον αποκτώνταΑΠ 1695/1998.
