Σκληρή και δύσκολη για την Ελλάδα προβλέπεται η διαπραγμάτευση όσον αφορά το νέο ευρωπαϊκό σύστημα μετανάστευσης και ασύλου, που αναμένεται να ξεκινήσει και επισήμως τις επόμενες εβδομάδες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταθέσει κοντά στο Πάσχα και επίσημα την πρότασή της όπως ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επίτροπος υπεύθυνος για την προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Ο κ. Σχοινάς έχει αναφερθεί σε μια ολιστική πρόταση που θα αντιμετωπίζει το θέμα, αλλά εκτός από την αλληλεγγύη θα εστιάζει και στην ασφάλεια. Το θέμα αν η Τουρκία αποτελεί «τρίτη» χώρα όσον αφορά την προστασία των προσφύγων σχεδιάζει, μεταξύ άλλων, να εισάγει η ελληνική πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σε μια προσπάθεια να τεθεί σε νέα βάση το σύνολο του μεταναστευτικού. «Υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν από άλλη οπτική γωνία αναφέρει στέλεχος του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει υπογράψει τη συνθήκη της Γενεύης όπως και η Ελλάδα». Η νέα αυτή οπτική οπωσδήποτε θα συναντήσει μεγάλες αντιστάσεις παραδέχεται το συγκεκριμένο στέλεχος, ωστόσο είναι ένας τρόπος η Ελλάδα να σταματήσει να είναι όμηρος των τουρκικών διαθέσεων όσον αφορά το μεταναστευτικό/προσφυγικό, επισημαίνει.
Την ίδια στιγμή και η ομοσπονδιακή γερμανική κυβέρνηση έχει καταλήξει σε σχέδιο που αφορά το νέο ευρωπαϊκό σύστημα μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο μάλιστα δημοσιοποίησε. Η γερμανική πρόταση όπως και η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει ένα ξεκαθάρισμα των αιτήσεων ασύλου με συνοπτικές διαδικασίες στα σύνορα εισόδου και την παραπομπή προς περαιτέρω εξέταση των αιτήσεων που αφορούν σε άτομα που έχουν προσφυγικό προφίλ, όμως παρουσιάζει σημαντικές διαφορές σε σχέση με την πρόταση της Επιτροπής, γεγονός που όπως εκτιμάται είναι μια στρατηγική κίνηση ενόψει των διαπραγματεύσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Σχοινάς διευκρίνισε ότι η Κομισιόν θα καταθέσει τις προτάσεις της το επόμενο χρονικό διάστημα, μόνο εφόσον κρίνει ότι υπάρχει έδαφος για να γίνουν αποδεκτές.
Δεδομένου ότι στην πράξη είναι πλέον φανερό ότι το Δουβλίνο πέθανε, όπως άλλωστε δήλωσε ο κ. Σχοινάς στην ομιλία του στο ελληνικό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειάζεται ένα νέο σύστημα μετανάστευσης και ασύλου. Η Κομισιόν σε μια προσπάθεια προφανώς να ξεπεράσει την αντίδραση των χωρών του Βίσεγκραντ που αρνούνται κάθε πιθανότητα να υποδεχθούν αιτούντες άσυλο, στο πλαίσιο ενός διαμοιρασμού των βαρών μεταξύ των κρατών-μελών, έχει προτείνει να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για το πώς κάθε κράτος-μέλος θα συνεισφέρει στον κοινό μηχανισμό. «Κάποιος θα μπορούσε να φιλοξενεί ανθρώπους και κάποιος άλλος να προσφέρει τεχνική βοήθεια για παράδειγμα», αναφέρουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Η πρόταση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Γερμανίας από την άλλη αναφέρεται σαφώς σε αναλογικότητα όσον αφορά τον διαμοιρασμό της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Αυτό πρακτικά σημαίνει όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξετάζουν αιτήματα ασύλου και να φιλοξενούν αιτούντες, χωρίς να προσφέρεται εναλλακτική λύση για τις απρόθυμες χώρες.
Από την πλευρά της Ελλάδας, το κλίμα είναι αισιόδοξο, ωστόσο όταν το νέο ευρωπαϊκό σύστημα μετανάστευσης και ασύλου περάσει από τις προθέσεις και τις διακηρύξεις στο διά ταύτα, εκτιμάται ότι οι προσδοκίες για αναλογικότητα και αλληλεγγύη θα συναντήσουν… τείχος.
Η τάση
Η καταψήφιση από το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Γερμανίας της πρότασης των Πρασίνων να δεχθούν τη μετεγκατάσταση 5.000 αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα, την προηγούμενη εβδομάδα, δείχνει την τάση. «Η Ελλάδα σφραγίζοντας τα σύνορά της κέρδισε ένα πολιτικό κεφάλαιο, το οποίο ασφαλώς θα προσπαθήσει να εξαργυρώσει. Ομως οι χώρες του Βίσεγκραντ που τώρα εξαιτίας της σκληρής στάσης μας, μας “αποθεώνουν”, όταν καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, δεν θα αλλάξουν στάση», τονίζει ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης, εκτελεστικός διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
«Δύσκολα θα δούμε αλλαγή κατεύθυνσης προς τα εκεί που εμείς θα θέλαμε», τονίζει ο κ. Φίλης. Οπως εκτιμά οι χώρες του Βίσεγκραντ θα χρησιμοποιήσουν ως επιχείρημα την πιθανότητα οποιαδήποτε στιγμή να περάσουν στην Ελλάδα πληθυσμοί. «Ας μην ξεχνάμε ότι τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί αυτή τη στιγμή, όπως η αναστολή κατάθεσης αιτημάτων ασύλου, δεν μπορούν να έχουν μόνιμη ισχύ», επισημαίνει.
