Δ. Κατσαγάνη
Τις αλλαγές που φέρνει ο νέος ασφαλιστικός νόμος Βρούτση στο χρόνο ασφάλισης και στον συμψηφισμό οφειλών στο επικουρικό διευκρινίζει εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται πως το οφειλόμενο ποσό το οποίο μπορεί να συμψηφισθεί ή να παρακρατηθεί από την επικουρική σύνταξη, σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 3000 ευρώ.
Αναλυτικά, η εγκύκλιος προβλέπει τα ακόλουθα:
1. Χρόνος ασφάλισης
Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης
Πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης
Προστίθενται διατάξεις, οι οποίες ήδη εφαρμόζονται αναλογικά στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης
Εξόφληση οφειλόμενου ποσού αναγνώρισης και εξαγοράς χρόνου ασφάλισης
Στην περίπτωση θεμελίωσης δικαιώματος σε επικουρική σύνταξη με αναγνώριση, κατόπιν εξαγοράς, χρόνων ασφάλισης των ανωτέρω διατάξεων, το οφειλόμενο ποσό εξαγοράς, εφόσον δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ, συμψηφίζεται ή παρακρατείται από το σύνολο των δικαιούμενων ποσών επικουρικής σύνταξης.
Εφόσον το οφειλόμενο ποσό εξαγοράς υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ, κατά το μέρος που υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ εξοφλείται εφάπαξ πριν την έκδοση της απόφασης συνταξιοδότησης, κατά δε το υπόλοιπο μέρος συμψηφίζεται ή παρακρατείται από το σύνολο των δικαιούμενων ποσών επικουρικής σύνταξη.
Με τις παραπάνω διατάξεις, που ισχύουν από τη δημοσίευση του νόμου Βρούτση δηλαδή από 28.2.2020 ρυθμίζεται ενιαία ο τρόπος εξόφλησης της οφειλής για όλους τους χρόνους ασφάλισης, περιλαμβανομένου του χρόνου προϋπηρεσίας, οι οποίοι μπορούν να συνυπολογιστούν στην επικουρική σύνταξη, με εξαγορά.
Οι διατάξεις αυτές, ως μεταγενέστερες, κατισχύουν οποιασδήποτε άλλης προγενέστερης διάταξης που προβλέπει διαφορετικό τρόπο εξόφλησης του ποσού εξαγοράς χρόνου ασφάλισης και εφαρμόζονται αποκλειστικά και μόνο αυτές επί αιτήσεων απονομής επικουρικής σύνταξης ή αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης, περιλαμβανομένου του χρόνου προϋπηρεσίας, που υποβάλλονται από 28.2.2020 και μετά.
Παράδειγμα
Ασφαλισμένος, συνταξιοδοτούμενος με καθεστώς Δημοσίου, υποβάλλει στις 18.3.2020 αίτηση απονομής επικουρικής σύνταξης, με αναγνώριση προϋπηρεσίας που συμπίπτει με συντάξιμο χρόνο του Δημοσίου, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3232/2004. Εάν το ποσό εξαγοράς δεν υπερβαίνει τις 3.000 €, εκδίδεται απόφαση συνταξιοδότησης και το οφειλόμενο ποσό συμψηφίζεται με το σύνολο των δικαιουμένων αναδρομικών ποσών σύνταξης. Σε περίπτωση που αυτά δεν επαρκούν για την εξόφληση, παρακρατείται το σύνολο της μηνιαίας δικαιούμενης σύνταξης μέχρι την ολοσχερή εξόφληση της οφειλής. Εάν το ποσό εξαγοράς υπερβαίνει τις 3.000 €, ο ασφαλισμένος εξοφλεί εφάπαξ, χωρίς καμία έκπτωση, το οφειλόμενο ποσό κατά το μέρος που υπερβαίνει τις 3.000 € και το υπόλοιπο ποσό συμψηφίζεται ή παρακρατείται, ως ανωτέρω, από το σύνολο των δικαιούμενων ποσών επικουρικής σύνταξης.
Εκκρεμείς αιτήσεις
Προβλέπεται ότι ο παραπάνω τρόπος εξόφλησης του οφειλόμενου ποσού εξαγοράς εφαρμόζεται και επί αιτήσεων συνταξιοδότησης ή αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης, περιλαμβανομένου του χρόνου προϋπηρεσίας, οι οποίες είναι εκκρεμείς ως την έναρξη ισχύος του παρόντος”, δηλαδή έως και 27.2.2020. Στις εκκρεμείς αιτήσεις δεν περιλαμβάνονται οι περιπτώσεις στις οποίες έχει ήδη, προ του νόμου Βρούτση εκδοθεί απόφαση συνταξιοδότησης, με παρακράτηση του ποσού εξαγοράς, σε δόσεις ή σε ποσοστό, κάθε μήνα από τη σύνταξη, χωρίς να έχει ακόμη εξοφληθεί. Αντιθέτως, σε όσες περιπτώσεις δεν έχει εκδοθεί μέχρι και τις 27.2.2020 απόφαση συνταξιοδότησης, ακόμη και αν έχει εκδοθεί απόφαση αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης με εξαγορά, η οποία δεν έχει εξοφληθεί, ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει την αποπληρωμή της οφειλής είτε με βάση τα οριζόμενα στην απόφαση αναγνώρισης είτε με βάση την περίπτωση γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4052/2012, όπως ισχύει.
Παράδειγμα
Ασφαλισμένος, συνταξιοδοτούμενος με καθεστώς Δημοσίου, υπέβαλε στις 24.5.2019 αίτηση απονομής επικουρικής σύνταξης, με αναγνώριση προϋπηρεσίας που συμπίπτει με συντάξιμο χρόνο του Δημοσίου, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3232/2004. Το Ταμείο εξέδωσε τον 12ο /2019 απόφαση αναγνώρισης, με το οφειλόμενο ποσό εξαγοράς να ανέρχεται στις 3.500 €, καταβλητέο εφάπαξ, με έκπτωση 10%, πριν τη συνταξιοδότηση (σύμφωνα με το τέταρτο και πέμπτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3232/2004). Ο ασφαλισμένος μπορεί, κατ’ επιλογή, να εξοφλήσει την οφειλή του είτε με βάση την ανωτέρω απόφαση αναγνώρισης, προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί είτε με βάση την περίπτωση γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4052/2012, καταβάλλοντας δηλαδή εφάπαξ (χωρίς έκπτωση) το ποσό των 500€, που υπερβαίνει τις 3000€, οπότε εκδίδεται η απόφαση συνταξιοδότησης, με το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό να συμψηφίζεται ή παρακρατείται από το σύνολο των δικαιούμενων ποσών επικουρικής σύνταξης.
Κλάδος Εφάπαξ Παροχών
Οι ασφαλισμένοι στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του τ.ΕΤΕΑΕΠ και ήδη e-ΕΦΚΑ, προσώπων που έχουν καταβάλει εισφορές για εύλογο χρόνο και επιθυμούν να συνεχίσουν την ασφάλισή τους, ενώ δεν είχαν την υποχρέωση ασφάλισης. δύνανται να επιλέξουν την συνέχιση της ασφάλισης, υποβάλλοντας σχετική αίτηση εντός αποκλειστικής προθεσμίας 6 μηνών από την διαπίστωση της μη υποχρέωσης υπαγωγής τους ή από την διακοπή της ασφάλισής τους ή την δημοσίευση του νόμου Βρούτση (28.2.2020) και να καταβάλουν οι ίδιοι τις εισφορές. Σε περίπτωση που δεν επιθυμούν την συνέχιση της ασφάλισής τους, δύνανται να υποβάλουν αίτηση διαγραφής και επιστροφής των εισφορών, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί παραγραφής.
2. Συμψηφισμός οφειλών προς το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.
– Ρυθμίζεται με ενιαίο τρόπο για όλους τους ασφαλισμένους και υποψήφιους συνταξιούχους των Κλάδων Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών του πρώην ΕΤΕΑΕΠ και ήδη e-ΕΦΚΑ, η δυνατότητα συμψηφισμού οφειλών προς τους εν λόγω Κλάδους, με παρακράτηση ποσού από τη δικαιούμενη επικουρική σύνταξη και εφάπαξ παροχή.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι οφειλές προς το πρώην ΕΤΕΑΕΠ και ήδη e-ΕΦΚΑ αποσβένονται με συμψηφισμό με τις δικαιούμενες επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ παροχή. Επισημαίνεται ότι με την κοινοποιούμενη διάταξη συμψηφίζονται μόνο οφειλές προς το πρώην ΕΤΕΑΕΠ, ήτοι προς τους Κλάδους Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ.
Για τις οφειλές προς τρίτους (Δημόσιο, κ.λπ.) εξακολουθούν να ισχύουν οι κείμενες διατάξεις.
– Σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, οφειλές του αποβιώσαντος προς τους Κλάδους Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών “συμψηφίζονται με τυχόν οφειλόμενες σε αυτόν και στους νόμιμους κληρονόμους του αναδρομικές παροχές, προς απομείωση του χρέους, ενώ το υπόλοιπο ποσό αναζητείται από αυτούς κατά την κληρονομική τους μερίδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ.
Σε περίπτωση που μεταξύ των κληρονόμων υπάρχουν πρόσωπα, τα οποία έλκουν δικαίωμα σε σύνταξη ή εφάπαξ παροχή από τον οφειλέτη, το ανεξόφλητο ποσό της οφειλής παρακρατείται από το σύνολο των συντάξεων και της εφάπαξ παροχής που τους μεταβιβάζονται ή τους καταβάλλονται, κατά το ποσοστό της σύνταξης ή του εφάπαξ που δικαιούνται από το ΕΤΕΑΕΠ.
Η προσθήκη των κληρονόμων ήταν αναγκαία, προκειμένου να συμπεριληφθούν περιπτώσεις, στις οποίες δικαιούχοι των παροχών δύνανται να είναι κληρονόμοι, οι οποίοι δεν είναι μέλη της οικογένειας. Ο προβλεπόμενος, δε, συμψηφισμός των οφειλών προς τους Κλάδους Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών του πρώην ΕΤΕΑΕΠ και ήδη e-ΕΦΚΑ, τόσο με την επικουρική σύνταξη όσο και την εφάπαξ παροχή, δεν αντίκειται στην αυτοτέλεια των κλάδων, διότι γίνεται λογιστικά.
3. Κατάρτιση ενιαίου οργανισμού
Παρέχεται εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση, εντός ετών από τη δημοσίευση του νόμου, προεδρικού διατάγματος για τον Ενιαίο Κανονισμού κάθε κλάδου του e-ΕΦΚΑ, μετά από γνώμη του ΔΣ του.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται εντός δύο ετών από τη έναρξη ισχύος του παρόντος, μετά από πρόταση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κατόπιν γνώμης του Δ.Σ. του e-Ε.Φ.Κ.Α., καταρτίζεται Ενιαίος Κανονισμός ανά κλάδο για την Κύρια ασφάλιση, για την Επικουρική Ασφάλιση και για την Εφάπαξ Παροχή του e-Ε.Φ.Κ.Α., στους οποίους καθορίζονται θέματα υπαγωγής στην ασφάλιση, υπολογισμού και διαδικασίας χορήγησης των παροχών, προϋποθέσεις υπαγωγής στην ασφάλιση για παροχές ασθενείας σε είδος και σε χρήμα, η έκταση, το ύψος, οι δικαιούχοι, η διαδικασία χορήγησης των παροχών σε χρήμα, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο ζήτημα.
