Το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, συνεχίζοντας και επικαιροποιώντας την ενημέρωσή του προς κάθε εργαζόμενο, όσον αφορά την πανδημία COVID-19 και τις επιπτώσεις της στον κόσμο της εργασίας, επιχειρεί μια πρώτη παρουσίαση των μέτρων που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και στην Ελλάδα για την προστασία των εργαζομένων και του εισοδήματός τους κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης σε συνδυασμό και με την διαφύλαξη των θέσεων εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΣυνομοσπονδίαΕυρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ) έχει αρχίσει τη δημοσιοποίηση μιας σειράς σύντομων ενημερωτικών δελτίων (briefingnotes) τα οποία αναφέρονται στις εξελίξεις σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. με στόχο την προστασία των μισθών και της εργασίας από τις επιπτώσεις της πανδημίας του COVID-19.
Ως προς το περιεχόμενο των μέτρων που λαμβάνονται για την κρίση του COVID-19, τα περισσότερα αφορούν στο επίπεδο των μισθών ή στην αποζημίωση των εργαζομένων λόγω της αναστολής ή του περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας εξαιτίας της κρίσης, σε σχήματα μείωσης εργάσιμου χρόνου (μερική απασχόληση, εκ περιτροπής εργασίας κλπ), σε προστασία από τις απολύσεις, στη διασφάλιση των θέσεων εργασίας, στην κάλυψη της κοινωνικής ασφάλισης εργαζομένων κοκ.
Γίνεται μια προσπάθεια κωδικοποιημένης παρουσίασης των μέτρων που λήφθηκαν ανά κράτος-μέλος, έως τις 24 Μαρτίου 2020, όπως καταγράφηκαν από τα ενημερωτικά δελτία της ΣΕΣ (ETUC), προκειμένου να υπάρξει μια συγκριτική εικόνα για τα τεκταινόμενα στις αγορές εργασίας των κρατών-μελών της Ε.Ε. κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19.
Τέλος, παρουσιάζονται, κωδικοποιημένα καθώς και αναλυτικά, συνολικά τα μέτρα που έχουν ληφθεί στην χώρα μας για τους εργαζόμενους, ανέργους και ελεύθερους επαγγελματίας στην Ελλάδα.
| Ελλάδα: Μέτρα στήριξης στην αγορά εργασίας λόγω των οικονομικών επιπτώσεων από τον COVID 19 Πίνακας 1Μέτρα στήριξης εργαζομένων | ||
| ΜΕΤΡΟ | ΡΥΘΜΙΣΗ | ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ |
| Καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 800€ | Καταβάλλεται σε:α) εργαζομένους σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής,β) εργαζομένους σε επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊούCOVID-19, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολήγ) εργαζομένους σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής ή σε επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊούCOVID-19, βάσει ΚΑΔ κύριας ή δευτερεύουσας δραστηριότητας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, και των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί εντός του χρονικού διαστήματος από 01.03.2020 έως και 20.03.2020 είτε με οικειοθελή αποχώρηση είτε με καταγγελία. | Εξαιρούνται:α) όσοι εργάζονται εξ αποστάσεως, β) όσοι διατελούν σε πάσης φύσεως νόμιμη άδεια, γ) όσοι εργάζονται ως προσωπικό ασφαλείας και δ) οι εργαζόμενοι των οποίων η σχέση εξαρτημένης εργασίας δεν αναστέλλεται λόγω της απαγόρευσης λειτουργίας των επιχειρήσεων. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή. |
| Αναστολή συμβάσεων εργασίας | Αναστέλλονται οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας για: α)εργαζομένους σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής. Αφορά συμβάσεις αορίστου αλλά και ορισμένου χρόνου, που λήγουν όμως μετά την απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων, β) εργαζομένους με ενεργή σύμβαση εργασίας στις 21.03.2020 σε επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊούCOVID-19, βάσει ΚΑΔ κύριας ή δευτερεύουσας δραστηριότητας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, και για συνεχόμενο ανέκκλητο χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών. γ) Οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου που δεν έχουν λήξει μέχρι τις21.03.2020 μπορούν να τίθενται σε αναστολή. | Στην περίπτωση αναστολής των εργασιακών σχέσεων απαγορεύεται η καταγγελία των συμβάσεων εργασίας και στην περίπτωση πραγματοποίησής της είναι άκυρης.Μετά τη λήξη της αναστολής των εργασιακών σχέσεων οι επιχειρήσεις/εργοδότες οφείλουν να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό της αναστολής. |
| Θέσπιση δυνατότητας μονομερούς επιβολής τηλεργασίας από τον εργοδότη | Κάθε εργοδότης δύναται μονομερώς να καθορίζει ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας. | Οι επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊούCOVID-19, βάσει ΚΑΔ κύριας ή δευτερεύουσας δραστηριότητας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018,δύνανται να συμφωνήσουν παροχή εργασίας με τηλεργασία από εργαζομένους των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, μόνο για πρόσκαιρες ανάγκες των επιχειρήσεων, στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας τους.To ανώτατο ποσοστό στο οποίο μια πληττόμενη επιχείρηση μπορεί να θέσει σε τηλεργασία εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις είναι σε αναστολή και είναι δικαιούχοι της έκτακτης αποζημίωσης, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του συνόλου των μισθωτών που είναι σε αναστολή |
| Θέσπιση μέτρων για προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας και εκ περιτροπής εργασία για έξιμήνες | Η ρύθμιση επιτρέπει στον εργοδότη να θέσει τους εργαζομένους σε εκ περιτροπής εργασία για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες, αρχής γενομένης από 28.03.2020 ως εξής: α) Κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστονδύο (2) εβδομάδες, με περίοδο αναφοράς τομήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα, με αντίστοιχη μείωση αποδοχών.β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης. | Απαγορεύεται η καταγγελία των συμβάσεων εργασίας και στην περίπτωση πραγματοποίησής της είναι άκυρη.Μετά τη λήξη της αναστολής των εργασιακών σχέσεων οι επιχειρήσεις/εργοδότες οφείλουν να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό της αναστολής. |
| Δυνατότητα μονομερούς μεταφορά προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ίδιου ομίλου | Οεργοδότης του οποίου η επιχειρηματική δραστηριότητα πλήττεται σημαντικά ή τελεί υπό απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του με κρατική εντολή δύναται να μεταφέρει προσωπικό από επιχείρηση του ομίλου σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου κατόπιν σχετικής συμφωνίας μεταξύ των επιχειρήσεων. | |
| Ασφαλιστική κάλυψη εργαζομένων | Παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη υπολογιζόμενη επί των ονομαστικών μισθών τους.Αφορά εργαζομένους σε: α) επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής και β) επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊούCOVID-19, βάσει ΚΑΔ. | Καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. |
| Απαγόρευση απόλυσης | Ρητή απαγόρευση απόλυσης εργαζομένου σε επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί η λειτουργία τους κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής, ενώ σε περίπτωση που αυτή λάβει χώρα θα θεωρείται άκυρη. | Ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας σε όλες τις επιχειρήσεις που δεν ανεστάλη η λειτουργία τους ως προϋπόθεση για την αναστολή καταβολής ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων και τη χρήση έκτακτων χρηματοδοτικών εργαλείων στήριξης |
| Θέσπιση άδειας ειδικού σκοπούγια εργαζόμενους γονείς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα | Η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται για το χρονικό διάστημα από 11.03.2020 έως 24.04.2020 και για όσο διαρκεί η εφαρμογή των έκτακτων και προσωρινών μέτρων. Για κάθε τρεις (3) ημέρες υποχρεωτικά χορηγείται και μία (1) ημέρα κανονικής άδειας. | Από τις ημέρες της άδειαςειδικού σκοπού τα 2/3 καλύπτονται από τον εργοδότη και το 1/3 από τον τακτικό προϋπολογισμό. |
| Ειδικές ρυθμίσεις για την καταβολή του δώρου Πάσχα στις πληττόμενες επιχειρήσεις | Α) Στους εργαζομένους των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει τεθεί σε αναστολή και η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, έως την αναστολή της, δεν καλύπτει ολόκληρη τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου του τρέχοντος έτους το επίδομα εορτών Πάσχα καταβάλλεται μειωμένο από τον εργοδότη λαμβάνοντας υπόψη για τον υπολογισμό του το χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης έως την αναστολή αυτής.Β) Οι πληττόμενες επιχειρήσεις μπορούν να το καταβάλουν έως 30.6.2020. | Το ποσό εκ του επιδόματος εορτών Πάσχα που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα αναστολής της εργασιακής σχέσης καταβάλλεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. |
| Μέτρα διευκόλυνσης ευπαθών ομάδων | Οεργοδότης που απασχολεί εργαζομένους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες υποχρεούται να αποδεχθεί την αποχή τους από τα εργασιακά τους καθήκοντα άμεσα από τηστιγμή που θα έρθει σε γνώση του το γεγονός. | |
| Μείωση ενοικίου κύριας κατοικίας εργαζομένων σε πληττόμενες επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία με απόφαση της δημόσιας αρχής | Οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσειςπου έχει ανασταλεί η λειτουργία τους κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής και των οποίων εργαζομένων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολήαπαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος κύριας κατοικίας τους για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. | Η μερική μη καταβολή του μισθώματος δεν γεννά δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης εις βάρος του μισθωτή ούτε οποιαδήποτε άλλη αστική αξίωση. |
| Παράταση προθεσμιών καταβολής οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία για εργαζομένους σε πληττόμενες επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία με απόφαση της δημόσιας αρχής | H προθεσμία καταβολής των οφειλών των εργαζομένων στις πληττόμενες επιχειρήσεις παρατείνεται για τρεις (3) μήνες, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις. | |
| Ρυθμίσεις δανειακών υποχρεώσεων για εργαζομένους σε πληττόμενες επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία με απόφαση της δημόσιας αρχής | Αναστολή των δόσεων των ενήμερων δανειακών υποχρεώσεών των εργαζομένων στις πληττόμενες επιχειρήσεις για χρονικό διάστημα τριών (3) ή και περισσότερων μηνών. | |
| Αναστολή είσπραξης βεβαιωμένων οφειλών και παράταση προθεσμίας καταβολής δόσεων για εργαζομένους σε πληττόμενες επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία με απόφαση της δημόσιας αρχής | Α)Παρατείνονται μέχρι και τις 31.08.2020 οι προθεσμίες καταβολής των βεβαιωμένων στις ΔΟΥ οφειλών που λήγουν ή έληξαν από 01.04.2020 έως και τις30.04.2020 για τους μισθωτούς πληττόμενων επιχειρήσεων με ενεργό, κύριο κωδικό δραστηριότητας στις 20/03/2020 που περιλαμβάνεται στην ειδική λίστα ΚΑΔ του υπουργείου Οικονομικών και των οποίων εργαζομένων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, είτε λόγω απαγόρευσης της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής είτε λόγω της εφαρμογής του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων από τις πληττόμενες βάσει ΚΑΔ επιχειρήσεις.gjyjjukuykyukjtyjhmj, Β) Επιπλέον εκπίπτει ποσοστό 25% των δόσεων των βεβαιωμένων στη φορολογική διοίκηση οφειλών τους με ημερομηνία καταβολής από τις 30 Μαρτίου 2020 έως και τις 30 Απριλίου 2020, εφόσον αυτές καταβάλλονται εμπρόθεσμα. | |
| Παράταση-αναστολή προθεσμιών του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας | Ηκοινοποίηση πράξεων προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή προστίμου και οριστικών πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή προστίμου που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας(Ν. 4174/2013 ΦΕΚ Α΄ 170) αναστέλλεται έως τις 30 Απριλίου 2020. | |
| Αναστολή καταβολής οφειλών Ν. 3869/2020 (νόμος Κατσέλη) και προστασία πρώτης κατοικίας | Αναστέλλονται για 3 μήνες οι προθεσμίες που αφορούν διαδικασίες μετά την υποβολή της αίτησης, καθώς και πληρωμές δόσεων συμφωνημένης ρύθμισης οφειλών, στο πλαίσιο της προστασίας 1ης κατοικίας (Ν. 4605/2019) και του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων. |
Πίνακας 2 Μέτρα στήριξης ανέργων
| ΜΕΤΡΟ | ΡΥΘΜΙΣΗ | ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ |
| Παράταση τακτικής επιδότησης ανεργίας επιδόματος μακροχρονίως ανέργων και βοηθήματος ανεργίας | Η διάρκεια της τακτικής επιδότησης ανεργίας, καθώς και του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων και του βοηθήματος ανεργίας σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους, για όσους δικαιούχους έληξε ή θα λήξει εντός του πρώτου τριμήνου του έτους 2020 παρατείνεται για δύο (2) ακόμη μήνες από την ημερομηνία λήξης τους. | Oι δικαιούχοι της τακτικής επιδότησης ανεργίας θα λάβουν συνολικά έως 798,50€ (έως 399,25€ μηνιαίως), ποσό προσαυξανόμενο κατά 10% επιπλέον για κάθε προστατευόμενο μέλος του δικαιούχου ανέργου. Οι δικαιούχοι βοηθήματος ανεργίας αυτοαπασχολουμένων θα λάβουν συνολικά έως 720€ (έως 360,00€ μηνιαίως) και οι δικαιούχοι επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας θα λάβουν συνολικά έως 400,00€ (έως 200,00€ μηνιαίως). |
| Έκτακτη εφαρμογή μεθόδου τηλεκατάρτισης στα προγράμματα ανέργων | Προγράμματα ανέργων ή εργαζομένων μπορούν να υλοποιούνται εξολοκλήρου εξ αποστάσεως (τηλεκατάρτιση) |
Πίνακας 3
Μέτρα στήριξης ελεύθερων επαγγελματιών
| Πρόγραμμα τηλεκατάρτισης 100 ωρών με οικονομική ενίσχυση (voucher) 600€ | Το πρόγραμμα υλοποιείται με το σύστημα της επιταγής κατάρτισης (voucher), που περιλαμβάνει παρακολούθηση προγράμματος 100 διδακτικών ωρών και πιστοποίηση γνώσεων και δεξιοτήτων από ειδικά διαπιστευμένους φορείς πιστοποίησης. Οι δικαιούχοι θα λάβουν επίδομα ύψους 600€, το οποίο είναι αφορολόγητο, ακατάσχετο και μη συμψηφιστέο. | Καταβάλλεται σε δύο δόσεις:400€ ως προκαταβολή με την ενεργοποίηση της επιταγής, η οποία θα καταβάλλεται από τηΜ. Τρίτη 14 Απριλίου, και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος θα καταβάλλονται και τα υπόλοιπα 200€. |
| Έκπτωση εμπρόθεσμης καταβολής ασφαλιστικών εισφορών | Για τους αυτοτελώς απασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες, εφόσον καταβάλλουν εμπρόθεσμα τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές περιόδου απασχόλησης μηνών Φεβρουαρίου και Μαρτίου του έτους 2020, παρέχεται δυνατότητα καταβολής μειωμένων εισφορών κατά ποσοστό 25% επί του ποσού που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική κατηγορία επιλογής ή κατάταξής τους. | |
| Παράταση προθεσμίας καταβολής ασφαλιστικών εισφορών | Οι εισφορές εξοφλούνται τμηματικά σε 4 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, καταβλητέες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα, με προθεσμία καταβολής την πρώτης δόσης έως 30.09.2020. | |
| Αναστολή λήψης αναγκαστικών μέτρων σε περιπτώσεις εκπρόθεσμης καταβολής | Μέχρι 31.08.2020 αναστέλλεται η διαδικασία λήψης αναγκαστικών μέτρων για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Διατηρούνται οι κατασχέσεις και οι υποθήκες που έχουν επιβληθεί. | |
| Παράταση καταβολή οφειλών ΦΠΑ και δόσεων βεβαιωμένων οφειλών-έκπτωση 25% | Παρατείνονται μέχρι και τις31.08.2020 οι προθεσμίες καταβολής των βεβαιωμένων στις ΔΟΥ/ελεγκτικά κέντρα οφειλών από δηλώσεις ΦΠΑ με ποσό φόρου προς καταβολή (χρεωστικές) που λήγουν ή έληξαν από 01.04.2020 μέχρι και τις30.04.2020.Αναστέλλεται μέχρι και τις31.08.2020 η είσπραξη των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων κατά την01.04.2020 οφειλών από δηλώσεις ΦΠΑ με ποσό φόρου προς καταβολή (χρεωστικές) των ανωτέρω προσώπων. |
