Αγωγή ασφαλιστικής εταιρείας κατά του Δημοσίου. Μη προηγούμενη αναγγελία υποκατάστασης.
7311/2019 ΔΠΑ, 15ο τριμελές
Η ασφαλιστική υποκατάσταση αποτελεί εκχώρηση από το νόμο και επέρχεται αυτοδίκαια από το χρόνο καταβολής της ασφαλιστικής αποζημίωσης στο λήπτη της ασφάλισης, χωρίς να προβλέπεται άλλη πρόσθετη προϋπόθεση για την επέλευση της υποκατάστασης αυτής, όπως π.χ. συμφωνία μεταξύ ασφαλισμένου και ασφαλιστή ή αναγγελία της πληρωμής από τον ασφαλιστή στον υπόχρεο προς αποζημίωση τρίτο, η αξίωση, δε, περιέρχεται στον ασφαλιστή στην έκταση του ασφαλίσματος που κατέβαλε (ΑΠ 1667/2017).
Η περίπτωση, δε, της κατά τα ανωτέρω εκχώρησης απαίτησης από το νόμο διαφέρει από τη συμβατική εκχώρηση απαίτησης που προβλέπεται από τη γενική διάταξη του άρθρου 455 του Α.Κ., όπου, για την κτήση του σχετικού δικαιώματος του εκδοχέα έναντι του οφειλέτη, απαιτείται επιπλέον αναγγελία της εκχώρησης στον τελευταίο, σύμφωνα με το άρθρο 460 του Α.Κ.
Για το λόγο αυτό, οι ισχύουσες κατά τον κρίσιμο χρόνο διατάξεις του άρθρου 95 του ν.2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 247) που διαγράφουν συγκεκριμένη διαδικασία για τη διενέργεια αναγγελίας εκχώρησης απαίτησης κατά του Δημοσίου (…), η μη τήρηση της οποίας επάγεται ακυρότητα της αναγγελίας της εκχώρησης της απαίτησης που λαμβάνεται υπόψη και αυτεπαγγέλτως από τα δικαστήρια και έχει ως έννομη συνέπεια τη μη δέσμευση του Δημοσίου από τη σύμβαση εκχώρησης (ΣτΕ 3765/2013) και, κατ’ επέκταση, την έλλειψη συνδρομής της προϋπόθεσης της ενεργητικής νομιμοποίησης του εκδοχέα, σε περίπτωση άσκησης από μέρους του αγωγής κατά του Δημοσίου με βάση τη σύμβαση εκχώρησης (πρβλ. ΣτΕ 171/2014), δεν έχουν έδαφος εφαρμογής επί της εντελώς διάφορης περίπτωσης της ασφαλιστικής υποκατάστασης, που συνιστά, κατά τα ανωτέρω, εκχώρηση από το νόμο (πρβλ. ΣτΕ 614/2005, 2958/2003, 2514/2002, 3584/1997, 2635-7/1996). Κατόπιν τούτου, ο ισχυρισμός του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου, με τον οποίο προβάλλεται ότι οι ενάγουσες ασφαλιστικές εταιρείες δεν δικαιούνται αποζημίωσης κατ’ άρθρο 105 ΕισΝΑΚ λόγω μη προηγούμενης αναγγελίας της υποκατάστασής τους είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Οι δε ενάγουσες ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες προσκομίζουν αποδεικτικά καταβολής του αιτηθέντος από καθεμία ποσού προς την ασφαλισμένη τους, υποκαθίστανται αυτοδικαίως εκ του νόμου στη θέση της τελευταίας και νομίμως εγείρουν κατά του φερόμενου ως υπαιτίου της ζημίας Ελληνικού Δημοσίου αξιώσεις (πρβλ. ΣτΕ 3691/2005 7μ., 3586-3584/1997, βλ. ΔΕφΑθ. 3903, 3762/2017). Συνεπώς, η κρινόμενη αγωγή έχει ασκηθεί, εν γένει παραδεκτώς, και πρέπει, περαιτέρω, να εξεταστεί κατ’ ουσία.
