Της Δήμητρας Καδδά
Την εκτίμηση ότι αυξάνεται ο βαθμός ευαισθητοποίησης της ελληνικής οικονομίας από την κρίση του κορονοϊού όσο κορυφώνεται η τουριστική σεζόν, λόγω της μεγάλης εξάρτησης της χώρας από τον ευρύτερο κλάδο της διαμονής, της εστίασης, των μεταφορών και άλλων υπηρεσιών και μεταποιητικών κλάδων που συνδέονται με τη θερινή σεζόν, αποτυπώνουν τα διεθνή “μοντέλα” μέτρησης, τα οποία δέχεται η Αθήνα. Γι’ αυτό και αναζητείται άμεσα “αντίδοτο” μέσα από το νέο πακέτο μέτρων στήριξης, αλλά και από τις αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ οι οποίες επιχειρείται να ανακοινωθούν αύριο (στο πλαίσιο του Eurogroup), αλλά και την επόμενη εβδομάδα μέσα από μία σειρά ανακοινώσεων και συναντήσεων που έχουν προαναγγελθεί.
Το μοντέλο του ΟΟΣΑ σύμφωνα με το οποίο ένας μήνας full lockdown συνεπάγεται απώλεια κατά μέσο όρο ίση με 2,5% του ΑΕΠ στα κράτη-μέλη που εξέταζε ή κατά 2,9% στην Ελλάδα (λόγω της μεγάλης έκθεσής της σε κλάδους ευάλωτους στην κρίση υγείας) επηρεάζεται από την εποχικότητα.
Όπως ανέφερε χθες και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας το ποσό της θεωρητικής επίπτωσης στο σενάριο που ίσχυαν πλήρως τα περιοριστικά μέτρα τους καλοκαιρινούς μήνες ξεπερνά το 3% του ΑΕΠ (ή τα 6 δισ. ευρώ τον μήνα). Ειδικά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Δηλαδή οι πιέσεις αναλογικά στην οικονομία από κάθε δραστηριότητα που τελικά θα μείνει “περιορισμένη” θα είναι εντονότερες.
Το πώς θα αποφασιστεί τις επόμενες μέρες η αποκλιμάκωση των περιορισμών αλλά και το κατά πόσο θα καταστεί εφικτή η έλευση τουριστών θα αναπροσαρμόζει και τις προβλέψεις για το ύψος της ύφεσης φέτος, η οποία σύμφωνα με τα δύο σενάρια του Υπουργείου Οικονομικών θα κυμανθεί ανάμεσα στο 5% και στο 8% αν ληφθούν υπόψη τα μέτρα στήριξης που έχουν ήδη εφαρμοστεί ή δρομολογούνται και υπολογίζονται στα 24 δισ. ευρώ φέτος μαζί με τα περίπου 10 δισ. ευρώ ρευστότητας μέσα από τα νέα δάνεια που προωθούνται.
Υπολογίζεται ότι από το πεδίο του τουρισμού η Ελλάδα αντλεί το 25% με 30% του ΑΕΠ αν προσμετρηθούν -πέρα από την άμεση συμβολή του κλάδου- και οι υπόλοιπες υπηρεσίες εστίασης, υπηρεσιών και οι μεταποιητικοί προμηθευτές που προσφέρουν επιπλέον 15%, αλλά και το τμήμα στις αερομεταφορές και στην ακτοπλοΐα που συνδέεται με τον τουρισμό.
Τα στοιχεία
Ήδη τα πρώτα στοιχεία δείχνουν τις πιέσεις στην Ελληνική οικονομία:
* Τα στοιχεία της “Εργάνης” για τον Απρίλιο έδειξαν πρωτοφανές πάγωμα των προσλήψεων. Η διατήρηση των θέσεων εργασίας συνδέεται και με τα μέτρα στήριξης τα οποία αποκλείουν όσους απολύουν εργαζομένους.
* Ο πρόδρομος δείκτης οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ δέχτηκε πιέσεις τον μήνα Μάρτιο αλλά και τον Απρίλιο αν και με μείωση σημαντικά βραδύτερη σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Πάντως, πολύ πιο έντονα αρνητική αντίδραση είχε ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτών. Τώρα λαμβάνουν χώρα οι μετρήσεις κατά τον μήνα Μάιο συνυπολογίζοντας το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς.
* Αρχίζουν και δημοσιοποιούνται οι πρώτες απολογιστικές μετρήσεις από την ΕΛΣΤΑΤ. Ο δείκτης τιμών Καταναλωτή τον Απρίλιο κατέγραψε μείωση κατά 1,4% σε ετήσια βάση, ενώ ο δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία μειώθηκε κατά 9,1% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο. Επίσης οι εξαγωγές τον Μάρτιο μειώθηκαν κατά 11,2%.
* Τα κρατικά έσοδα μειώθηκαν κατά 14,7% τον Μάρτιο σε σχέση με πέρυσι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ και οι δαπάνες κατά 16,7%. Την Παρασκευή αναμένονται από το ΓΛΚ τα πρώτα στοιχεία για την πορεία του προϋπολογισμού τον μήνα Απρίλιο με την κυβέρνηση να ευελπιστεί ότι η απώλεια εσόδων θα είναι μικρότερη από το 30%.
Τα πακέτα στήριξης
Η πορεία του ΑΕΠ θα εξαρτηθεί και από το πόσο αποτελεσματικά θα δομηθεί η δεύτερη φάση των στοχευμένων μέτρων στήριξης που θα εφαρμοστούν τους τρεις μήνες του καλοκαιριού και θα δίνουν έμφαση στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, των μεταφορών, συγκεκριμένων τομέων της βιομηχανίας που αντιμετωπίζουν μεγάλους τριγμούς. Αλλά και στους ιδιοκτήτες ακινήτων στους οποίους εφαρμόστηκε μείωση μισθωμάτων. Θα περιλαμβάνουν και φορολογικά κίνητρα που βρίσκονται στη φάση οριστικοποίησης.
Ωστόσο, ο μεγάλος άγνωστος “Χ” και σε αυτά τα μέτρα παραμένει η θέση της Κομισιόν και γενικότερα της ΕΕ. Αναμένονται οι τελικές ανακοινώσεις για το πρόγραμμα SURE το οποίο θα στηρίζει τις θέσεις εργασίας αλλά και τις εταιρείες, αναλαμβάνοντας ένα μέρος από το εργοδοτικό κόστος.
Oι κατευθυντήριες γραμμές της Kομισιόν δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί και η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να το θέσει σε εφαρμογή από τον μήνα Ιούνιο. Αποτελεί μία από τις εκκρεμότητες των επόμενων ημερών σε επίπεδο ΕΕ, μαζί με τα δάνεια της ΕΤΕπ και την τελική επικύρωση των δανείων του ESM. Επόμενο βήμα είναι το αυριανό Eurogroup, στο οποίο επιχειρείται να τεθούν επί τάπητος τα εν λόγω θέματα.
Παράλληλα, η Κομισιόν μέσω του Προέδρου της ανακοίνωσε τους 3 βασικούς άξονες του νέου εργαλείου ανάκαμψης για το οποίο οι επίσημες ανακοινώσεις πρέπει να γίνουν την επόμενη εβδομάδα. Μία ακόμα ευκαιρία θα υπάρχει στο Εcofin της επόμενης Τρίτης. Eπισήμως στην ατζέντα βρίσκεται εδώ και καιρό το πρόγραμμα SURE αφού είναι μία δράση η οποία αφορά σε όλα τα κράτη – μέλη και όχι μόνο σε αυτά της ευρωζώνης.
