Ελλάδα βγαίνει από το σοκ του κορωνοιού με επιδείνωση όλων των οικονομικών δεικτών
Η κυβέρνηση ζητάει από τις επιχειρήσεις να κάνουν το καθήκον τους δηλαδή να στηρίξουν την τόνωση της οικονομίας…. την ίδια στιγμή που πήραν ελάχιστα και οι υγιείς εταιρίες σχεδόν τίποτε.
Η οικονομία θα ακολουθήσει ανάκαμψη τύπου W.
Την ίδια στιγμή τα 24 δισεκ. ευρώ βοήθεια του κράτους προς την οικονομία με πραγματικό χρήμα και με εγγυήσεις δημιουργεί χρέος ανά έλληνα πολίτη περίπου 2.100 ευρώ που έρχεται να προστεθεί στα 33.000 ευρώ που οφείλει κάθε έλληνας λόγω του χρέους στα 361 με 362 δισεκ. ευρώ – χρέος κεντρικής διοίκησης –
Το βασικό ερώτημα προς την κυβέρνηση είναι, ενώ έκανε το καθήκον της έστω και με τα ελάχιστα όπλα που διέθετε… ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό στο τέλος;
Ποιος θα πληρώσει την ύφεση, την αύξηση του χρέους και τα δημοσιονομικά ελλείμματα και ποιος θα πληρώσει την απουσία πρωτογενών πλεονασμάτων;
Μετά την ανακοίνωση οικονομικών μέτρων 24 δισεκ. από την κυβέρνηση ή 13% του ΑΕΠ που θα έχουν κόστος 14 με 15 δισεκ. ευρώ ο επιχειρηματικός κόσμος της Ελλάδος δεν ενθουσιάστηκε.
Τα μέτρα κινούνται στα όρια της μετριότητας.
Βέβαια από την άλλη κάθε βοήθεια είναι καλοδεχούμενη στην οικονομία αλλά παραμένει από τις χαμηλότερες οικονομικές παρεμβάσεις στην ευρωζώνη.
Οι δύο τομείς στους οποίους πρέπει να εστιάσει η Ελλάδα είναι το χρέος και η ανεργία.
Γιατί;
1)Το χρέος όσο αυξάνεται ως προς το ΑΕΠ έχει άμεση επίδραση στο ετήσιο ρυθμό ανάκαμψης της οικονομίας.
Διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι όταν η σχέση χρέους προς ΑΕΠ βρεθεί άνω του 90% τότε η επίδραση στο ΑΕΠ είναι εμφανής, μια χώρα με χρέος 70% του ΑΕΠ μπορεί να έχει καλύτερη αναπτυξιακή συμπεριφορά από μια χώρα με 120% χρέος προς ΑΕΠ.
Η Ελλάδα θα βρεθεί με σχέση χρέους προς ΑΕΠ στο 200% εξέλιξη που εκ των πραγμάτων καθηλώνει την πορεία ανάκαμψης.
Το 2021 η Ελλάδα θα σημειώσει πρόσκαιρη άνοδο στο ΑΕΠ όχι γιατί η οικονομία έχει πάρει θετική πορεία αλλά γιατί προηγήθηκε το σοκ του 2020.
Το 2022 η οικονομική ανάπτυξη βίαια θα επιβραδυνθεί.
2)Η ανεργία αποτελεί ίσως τον πιο δυναμικό δείκτη της οικονομίας.
Στις ΗΠΑ που έφθασαν οι αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας στα 38 με 39 εκατ σημαίνει ότι η ανεργία θα εκτιναχθεί στο 17% με 18% καθώς μέρος των νέων ανέργων σταδιακά θα αρχίσουν να απορροφώνται από την αγορά εργασίας.
Μελέτες δύο πανεπιστημίων του Chicago και Michigan αναφέρουν ότι μετά από κάθε ύφεση για να αναπληρωθούν οι χαμένες θέσεις εργασίας ή και να μειωθεί η αύξηση της ανεργίας απαιτούνται 3 έως 5 χρόνια.
Επίσης έως το 40% των χαμένων θέσεων εργασίας υπάρχει μεγάλη δυσκολία να αναπληρωθούν εύκολα.
Η ανεργία στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί κατά 120 χιλιάδες στο βασικό σενάριο και θετικό σενάριο και 180 χιλιάδες στο δυσμενές σενάριο.
Η ανεργία πρέπει να απορροφηθεί τάχιστα καθώς υπάρχει κίνδυνος η συντήρηση της ανεργίας να χτυπήσει σε πολλούς τομείς της οικονομίας και μαζί και στην αύξηση των προβληματικών δανείων.
Γιατί ανάκαμψη τύπου W
H ανάκαμψη τύπου W είναι το βασικό σενάριο για την ελληνική οικονομία.
Το 2019 το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε +1,90%
Το 2020 το ελληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί -7% με -8%
Το 2021 το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί με ρυθμό +4% με +4,5%
Το 2022 το ελληνικό ΑΕΠ θα υποχωρήσει στο 2%.
Προφανώς ούτε το -7% δικαιολογείται στην Ελλάδα, ούτε το +4% δικαιολογείται στην Ελλάδα, το 2020 ήταν μια χρονιά σοκ λόγω κορωνοιού, το 2021 θα είναι μια χρονιά κάλυψης του χάσματος, όμως εν συνεχεία η Ελλάδα θα επανέλθει στα γνώριμα επίπεδα, της ράθυμης πορείας του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος.
Η Ελλάδα βγαίνει από το σοκ του κορωνοιού με επιδείνωση όλων των οικονομικών δεικτών
Η Ελλάδα πρέπει να συγκριθεί με την περίοδο προ του κορωνοιού ας υποθέσουμε Δεκέμβριο 2019 και την περίοδο μετά τον κορωνοιό ας υποθέσουμε Ιανουάριο 2021.
Συγκρίνοντας αυτές τις περιόδους καταγράφεται
-Επιδείνωση στην σχέση χρέους προς ΑΕΠ στο 200%
-Επιδείνωση της ανεργίας
-Επιδείνωση στην οικονομία το πρωτογενές πλεόνασμα αντικαταστάθηκε με δημοσιονομικό έλλειμμα.
Άρα η Ελλάδα βγαίνει από τον κορωνοιό με χειρότερους όρους παντού και ειδικά στο χρέος που ήταν και παραμένει μη βιώσιμο.
Η Ελλάδα θα υποχρεωθεί όταν επανέλθει η κανονικότητα για τα καλά να εναρμονιστεί με τους κανόνες δημοσιονομικής προσαρμογής της Commission κοινώς η περίοδος της χαλαρότητας θα λήξει και η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να πάρει μέτρα προσαρμογών καλύπτοντας τις μαύρες τρύπες με λιτότητα.
Η κυβέρνηση δεν ευθύνεται για την κρίση του 2020, κάνει μια διαχείριση κρίσεως που έχει παγκόσμια χαρακτηριστικά.
Όμως τα επόμενα χρόνια θα κριθεί από την επαναφορά της λιτότητας που θα επιβάλλουν οι δανειστές.
Κατά σύμπτωση το σενάριο σοκ του ΔΝΤ του Μαρτίου 2019 για το ελληνικό χρέος το 2020 -2021 που είναι μη βιώσιμο επιβεβαιώθηκε
Τον Μάρτιο του 2019 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε αναφέρει στην έκθεση Βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος, ότι σε ένα υποτιθέμενο σοκ που θα διαμορφώσει το πραγματικό ΑΕΠ -2% για το διάστημα 2020 και 2021 θα εκτιναχθεί σηματοδοτώντας σοβαρούς κινδύνους βιωσιμότητας.
Ως γνωστό ένα χρέος θεωρείται βιώσιμο με βάση τα επιτόκια και όχι με βάση το ύψος.
Επίσης το ελληνικό χρέος θεωρείται μη βιώσιμο μετά το 2032 που λήγουν τα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Το ΔΝΤ υποστήριζε ότι η δυνητικά ασθενής ανάπτυξη, τα χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και ορισμένα stress που μπορεί να υποστεί η ελληνική οικονομία το καταστούν μη βιώσιμο.
Ο κορωνοιός οδηγεί το ΑΕΠ σε συρρίκνωση -7% με -8%, αντί πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί δημοσιονομικό έλλειμμα -4% δηλαδή 7,5 δισεκ. για το 2020 και για το 2021 την χρονιά της ανάκαμψης το ΑΕΠ θα ανακάμψει στο +4% με +4,5% και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι οριακό.
Από το 2022 η Ελλάδα θα επανέλθει σε ρυθμό ανάπτυξη 2% και σε πρωτογενές πλεόνασμα +2%.
Αν και τα ελληνικά ομόλογα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Πανδημίας της ΕΚΤ μετριάζοντας το ρίσκο… το ελληνικό χρέος θα συνεχίσει να θεωρείται μη βιώσιμο.
Το χρέος της κεντρικής διοίκησης στο α΄ τρίμηνο του 2020 διαμορφώθηκε σε 361,828 δισ ευρώ έναντι 356,014 δις ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
Μέσα σε αυτά περιλαμβάνονται και τα διακρατικά δάνεια διευκόλυνσης 53 δισεκ. τα οποία αντισταθμίστηκαν σχεδόν 100% με σταθερά επιτόκια 99 μονάδων βάσης.
Οι μεσοπρόθεσμες τάσεις χρέους και GFN ή Gross Financing Needs ή ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν κάτω από 15% του ΑΕΠ.
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα διαθέτει και ένα κεφαλαιακό μαξιλάρι 15,7 δισεκ. ευρώ από τον ESM με στόχο την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους.
Τα repos αυξήθηκαν σε 33,833 δις ευρώ από 28,903 δις ευρώ και τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου διαμορφώθηκαν σε 25,675 δις ευρώ έναντι 22,818 δις ευρώ.
Από τα 361,828 δισ ευρώ του χρέους τα 292,7 δις ευρώ αφορούν δάνεια και τα 69,091 δις ευρώ ομόλογα και βραχυπρόθεσμοι τίτλοι.
Το πρώτο τρίμηνο του 2020 το ελληνικό δημόσιο προχώρησε σε δύο εκδόσεις ομολόγων συνολικού ύψους 5,8 δισ ευρώ εκ των οποίων 3,3 δισ ευρώ αφορούσαν το 30ετές για το swap της Εθνικής Τράπεζας και 2,5 δις ευρώ το 15ετές που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο με επιτόκιο 1,875%.
Από τα στοιχεία προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα
1)Το χρέος της κεντρικής διοίκησης θα εκτιναχθεί στα 370 δισεκ. σύντομα όπερ σημαίνει 211% του ΑΕΠ με βάση τις εκτιμήσεις για το ΑΕΠ του 2020.
Θα υπάρξει έκδοση 10ετούς ομολόγου μάλλον 2 Ιουνίου αντί 26 Μαίου 2020 ύψους 2,5 δισεκ. ευρώ.
2)Το ελληνικό χρέος έχει επιδεινωθεί με όρους βιωσιμότητας και οι εκθέσεις βιωσιμότητας θα καταγράφουν αυτή την επιδείνωση.
3)Τα ταμειακά διαθέσιμα ανέρχονται σε 26 δισεκ. με τάσεις μείωσης, είναι προφανές ότι η Ελλάδα κινείται στα όρια άπαξ και τα 24 δισεκ. δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει γιατί έχουν σαφή προσανατολισμό για το χρέος.
4)Εκτινάχθηκαν τα repos στα 33,8 δισεκ. και ταυτόχρονα τα έντοκα γραμμάτια διαμορφώνονται στα 11 δισεκ. με περιθώριο να αυξηθούν έως τα 15 δισεκ. επιπλέον 4 δισεκ. αύξηση.
Σε κάθε περίπτωση το προφίλ ρίσκου του ελληνικού χρέους έχει επιδεινωθεί
