Του Δημήτρη Δελεβέγκου
Σημαντική διόρθωση, σε πρώτη φάση, στις τιμές ενοικίασης και σε δεύτερη φάση στις τιμές πώλησης καταστημάτων και γραφείων αναμένεται να προκαλέσει η νέα κανονικότητα της επανέναρξης της οικονομίας με σειρά περιοριστικών μέτρων για την εξάπλωση του κορονοϊόυ. Η επόμενη ημέρα, των αιτημάτων για μείωση των ζητούμενων τιμών έχει, ήδη, ξεκινήσει, καθώς σε εξέλιξη βρίσκεται ένα μπρα-ντε-φερ μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών, με τους τελευταίους να δηλώνουν ότι αδυνατούν να αποπληρώσουν έγκαιρα τα οφειλόμενα ενοίκια λόγω της αποσταθεροποίησης της οικονομίας. Το μπρα-ντε-φερ επεκτείνεται σταδιακά και σε αγοραπωλησίες επαγγελματικών ακινήτων: συναλλαγή της οποίας οι όροι είχαν προσδιοριστεί πριν εκδηλωθεί ο κορονοϊός και βρισκόταν στο στάδιο της προετοιμασίας των συμβολαίων, “πάγωσε” καθώς ο αγοραστής ζήτησε “κούρεμα” της τάξεως του 15% στην, αρχικά συμφωνηθείσα, τιμή. Εάν όπως, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, το deal πραγματοποιηθεί, θα δημιουργηθεί ένα προηγούμενο που εκτιμάται ότι θα τροφοδοτήσει αγοραπωλησίες με αντίστοιχο ή και μεγαλύτερο “haircut”.
Πάντως, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, οι ιδιοκτήτες διαχειρίζονται τα αιτήματα για μείωση ενοικίου, βάσει όσων προβλέπει η νομοθεσία, ενώ επιδιώκεται η αναζήτηση συμβιβαστικών λύσεων. Κι αυτό δεδομένου ότι πιθανή προσφυγή στη δικαιοσύνη με αίτημα την εύλογη μείωση των ενοικίων -όπως ήταν η πρακτική το 2011 όταν η οικονομία βρισκόταν στον αστερισμό των μνημονίων- αποτελεί χρονοβόρο διαδικασία.
Οι πολυεθνικές αλυσίδες λιανικής, που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο τμήμα των διαθέσιμων προς μίσθωση επιφανειών και διαθέτουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων, ασκούν τις μεγαλύτερες πιέσεις. Το μέτρο της μείωσης του οφειλόμενου ενοικίου στο 60% λειτούργησε ως “ανάσα” για τους μισθωτές – χρήστες, αλλά εάν ο κύκλος εργασιών ενός καταστήματος δεν επιστρέψει τουλάχιστον στα επίπεδα πριν τον Covid-19, οι πιέσεις για σημαντική μείωση των ενοικίων θα συνεχιστούν. Αυτό με δεδομένο ότι σημαντικός αριθμός καταστημάτων στον κλάδο της εστίασης δεν θα επαναλειτουργήσει, ενόσω παραμένει άγνωστο και τι μέλλει γενέσθαι από τα μέσα Φθινοπώρου-αρχές Χειμώνα, όταν οι κλιματολογικές συνθήκες δεν θα επιτρέπουν τις υπαίθριες συναθροίσεις.
Το ύψος των ενοικίων είναι ανάλογο με τον τζίρο στο λιανεμπόριο, με την μείωση των εισπράξεων να συμπαρασύρει προς κάτω και τα ενοίκια.
Όσον αφορά τον “αέρα”, παράγοντες της αγοράς ακινήτων, αναφέρουν πως θα εξακολουθήσει να υφίσταται για τα καλής ποιότητας επαγγελματικά ακίνητα. Και αυτό όμως, μένει να φανεί, καθώς ακόμη δεν έχουν πραγματοποιηθεί συναλλαγές και γι’ αυτό δεν υφίστανται ακόμη τιμές (στις οποίες έχουν πραγματοποιηθεί συναλλαγές). Το 2019, οι τιμές ενοικίασης καταστημάτων στην οδό Ερμού είχαν ενισχύθηκαν περίπου 10%, σε σχέση με το 2018, φθάνοντας τα 285 ευρώ/τ.μ., αύξηση που επέτρεψε την αναπλήρωση του μεγαλύτερου μέρους των απωλειών κατά το peak της οικονομικής κρίσης, από το 2011 έως και το 2015. Κατά την κρίση η μέση τιμή ενοικίου είχε υποχωρήσει σε περίπου 160 ευρώ ανά τ.μ.
