Χαρτί και μολύβι πήραν ξανά οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, δεδομένου ότι η σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα θα φέρει στο προσκήνιο τις υποχρεώσεις τους και κατ’ επέκταση τον τρόπο με τον οποίο θα διατηρήσουν τα κτίσματά τους.
Αν και το υπουργείο Περιβάλλοντος αναμένεται να δώσει πίστωση χρόνου και συγκεκριμένα διάρκειας τεσσάρων μηνών, όπως γράφει ο Ελεύθερος Τύπος, οι πολίτες καλούνται να εκμεταλλευτούν τα διαθέσιμα εργαλεία ώστε να διασφαλίσουν με τα λιγότερα δυνατά πρόστιμα τις περιουσίες τους.
Για παράδειγμα:
Ένας ιδιοκτήτης αυθαιρέτου στο Λαύριο, το οποίο είναι εκτός σχεδίου και δεν έχει οικοδομική άδεια, είναι άλλη κατοικία και κατασκευάστηκε μεταξύ του 1993 – 2003, αν μπει τώρα στη ρύθμιση θα πληρώσει 7.300 ευρώ. Ωστόσο, αν επιλέξει να μπει μετά τη λήξη της προθεσμίας (με τα σημερινά δεδομένα 30 Ιουνίου, με την παράταση 31 Οκτωβρίου), το πρώτο έτος θα καταβάλει 9.733 ευρώ – ποσό που σταδιακά θα αυξάνεται ενώ θα φτάσει το τελευταίο έτος στα 11.761 ευρώ.
Η 4μηνη παράταση (η κλεψύδρα μετρά από 30 Ιουνίου) που θα δώσει το ΥΠΕΝ αφορά όσους έχουν αυθαίρετα κατηγορίας 1 – 4 και μπορούν να τακτοποιηθούν με τις υπάρχουσες ευνοϊκές διατάξεις του 4495/17, ενώ θα δοθεί και μια τελευταία ευκαιρία για εκείνους που ανήκουν στην 5η κατηγορία ώστε να μπουν στη ρύθμιση έως τις 31/10/2020. Συγκεκριμένα, οι πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες αφορούν σε υπέρβαση τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ’ ύψος πάνω από 20%. Για αυτούς, μάλιστα, η ημερομηνία είναι καταληκτική, ενώ αμέσως μετά θα αναλάβουν οι ελεγκτές δόμησης και οι μπουλντόζες, όπως έχει διαμηνύσει το υπουργείο.
Για τις τέσσερις πρώτες κατηγορίες αυθαιρέτων που δεν θα κάνουν υπαγωγή του ακινήτου τους τόσο στον ισχύοντα νόμο όσο και στη ρύθμιση που έφερε το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα έρθουν αντιμέτωποι έως και 40% προσαύξηση του προστίμου όταν θα πέσει η αυλαία υπαγωγής των αυθαιρέτων η οποία θα γίνει μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου το 2025.
Ειδικότερα, οι πολίτες θα έχουν αύξηση του προστίμου κατά 20% την πρώτη χρονιά και για κάθε επόμενη θα επιβαρύνονται με επιπλέον 5%.
Οπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2025 θα είναι σε λειτουργία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, μέσω της οποίας οι αυθαιρετούχοι θα μπορούν έναντι κλιμακωτών προστίμων να εισέρχονται σε ρύθμιση. Δηλαδή, ανάλογα με το πότε θα εισέρχονται, θα κυμαίνονται και τα ποσά που θα καταβάλλουν.
Αν υποθέσουμε ότι ένας ιδιοκτήτης έχει αυθαιρεσίες σε σπίτι στη Λούτσα, το οποίο είναι εντός σχεδίου, με οικοδομική άδεια και είναι κατασκευής μεταξύ 1993 -2003, θα καταβάλει τώρα το ποσό των 2.856 ευρώ. Αν για τους δικούς του λόγους επιλέξει να αφήσει την προθεσμία να εκπνεύσει, το πρόστιμο θα… ανέβει το πρώτο έτος στα 3.808 ευρώ, ενώ σταδιακά στα 5 χρόνια θα κληθεί να πληρώσει 4.284.
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοσή της θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για τη μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση είναι η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.
Πάντως, στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο προβλέπεται η επαναφορά της έκπτωσης κατά 20% των προστίμων τακτοποίησης αυθαιρέτων που βρίσκονται σε παραδοσιακούς οικισμούς και διατηρητέα κτίρια.
Οπως εξηγούν επαγγελματίες του κλάδου στον Ελεύθερο Τύπο, το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή τρέχει ταυτόχρονα η δήλωση των ξεχασμένων τετραγωνικών έχει κάνει τους ιδιοκτήτες να επιδιώκουν την τακτοποίηση, καθώς έτσι θα κλείσουν συνολικά τις υποχρεώσεις τους με το κράτος.
Αυτό άλλωστε προκύπτει και από τα στοιχεία της ΚΕΔΕ, καθώς αποδεικνύεται και στην πράξη πως η συμμετοχή είναι μεγάλη.
Ειδικότερα, οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι και τις 29 Απριλίου 2020 από τις οποίες φανερώθηκαν περίπου 7,5 εκατ. κρυμμένων τετραγωνικών ανέρχονται περίπου στις 300 χιλιάδες και αφορούν σε 225.535 χιλιάδες ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και 63.339 μη ηλεκτροδοτούμενα, ενώ καταγράφεται αύξηση των τετραγωνικών σε ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα κατά 36,83%, με βάση τα στοιχεία του ΔΕΔΗΕ.
Σύμφωνα με πηγές, δεν αποκλείεται το υπουργείο Εσωτερικών να δώσει επίσης μια πίστωση χρόνου ώστε να συμβαδίσουν οι σχετικές προθεσμίες (αυθαιρέτων και δήλωσης ξεχασμένων τετραγωνικών). Μάλιστα, αυτό θα συμβεί προκειμένου να κάνουν τις σχετικές αλλαγές και όσοι δεν έχουν ακόμη νομιμοποιήσει το αυθαίρετό τους.
Τι θα κερδίσουν όσοι μπουν σε ρύθμιση μέχρι τέλος Οκτωβρίου
– 100 δόσεις για την εξόφληση των προστίμων.
– Μείωση 20% σε όσους πληρώσουν εφάπαξ το πρόστιμο.
– Μείωση 10% σε όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.
– Δόσεις με 50 ευρώ τον μήνα.
– Παράταση επιπλέον δύο ετών στην τακτοποίηση αυθαίρετων σε όσους αδυνατούν οικονομικά να πληρώσουν τα πρόστιμα.
– Μειωμένα παράβολα.
– Δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτου σε εξ αδιαιρέτου οικόπεδο χωρίς τη συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών.
– Νομιμοποίηση στα αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μεταξύ 1955 και 1975 με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ χωρίς την πληρωμή προστίμου.
– Πληρωμή του 15% του προστίμου για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί από το 1975 έως το 1982.
– Πληρωμή του 60% του προστίμου για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί από την 1/1/1983 έως την 1/1/1993.
– Πληρωμή του 80% του προστίμου για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από την 1/1/1993 έως την 31/12/2003.
– Επιπλέον μείωση σε όσους έχουν μία και μοναδική κατοικία.
Υπενθυμίζεται πως τα αυθαίρετα προ του 1955 δεν θεωρούνται αυθαίρετα, δεν τους επιβάλλονται πρόστιμα νομιμοποίησης και επιτρέπεται η μεταβίβασή τους. Το ίδιο ισχύει και για παλαιά αυθαίρετα που έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με τους αντίστοιχους νόμους του 1977, του 1983, του 1985 και του 2005. Τα αυθαίρετα 1955-1975 νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ, χωρίς την πληρωμή προστίμου. Τα αυθαίρετα 1975-1982 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 15% του προστίμου.
Τα αυθαίρετα από 1ης.1.1983 έως 1η.1.1993 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 60% του προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1ης.1.1993 έως 31.12.2003 καταβάλλεται ποσοστό 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Από 1η.1.2004 έως 28.7.2011 καταβάλλεται το παράβολο και το 100% του προστίμου.
