Σήμερα η Επιτροπή ξεκινά το δεύτερο στάδιο της διαβούλευσης με τις ευρωπαϊκές συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης δίκαιων κατώτατων μισθών για όλους τους εργαζομένους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προηγήθηκε το πρώτο στάδιο της διαβούλευσης, το οποίο παρέμεινε ανοικτό από τις 14 Ιανουαρίου έως τις 25 Φεβρουαρίου 2020 και στο οποίο η Επιτροπή έλαβε απαντήσεις από 23 κοινωνικούς εταίρους σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Επιτροπή, με βάση τις απαντήσεις που έλαβε, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω δράση της ΕΕ. Τα πρόσφατα γεγονότα ενίσχυσαν περαιτέρω τις απαιτήσεις έναντι της ΕΕ για προσπάθειες μείωσης των αυξανόμενων μισθολογικών ανισοτήτων και της φτώχειας των εργαζομένων, που αποτελούσαν ήδη πολιτική προτεραιότητα για την Επιτροπή φον ντερ Λάιεν.
Η ΕΕ επλήγη ιδιαίτερα από την πανδημία του κορονοϊού, με αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες και τις επιχειρήσεις των κρατών μελών, καθώς και στο εισόδημα των εργαζομένων και των οικογενειών τους. Η εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους τους εργαζομένους στην ΕΕ είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανάκαμψη, καθώς και για την οικοδόμηση δίκαιων και ανθεκτικών οικονομιών, ενώ οι κατώτατοι μισθοί θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Οι κατώτατοι μισθοί είναι σημαντικοί τόσο σε χώρες που βασίζονται αποκλειστικά σε συλλογικά συμφωνηθέντες κατώτατους μισθούς όσο και σε χώρες με νόμιμο κατώτατο μισθό.
Οι κατώτατοι μισθοί που αποτελούν αντικείμενο δέουσας διαπραγμάτευσης με τους κοινωνικούς εταίρους και οι οποίοι τηρούνται και επικαιροποιούνται μπορούν:
- Να παράσχουν στους ευάλωτους εργαζομένους οικονομικό απόθεμα σε χαλεπούς καιρούς·
- Να δημιουργήσουν ισχυρότερα κίνητρα προς εργασία, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της παραγωγικότητας·
- Να μειώσουν τις μισθολογικές ανισότητες στην κοινωνία·
- Να αυξήσουν την εγχώρια ζήτηση και την ανθεκτικότητα της οικονομίας·
- Να συμβάλλουν στη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων.
Οι κατώτατοι μισθοί, όταν καθορίζονται σε κατάλληλα επίπεδα και λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές συνθήκες, στηρίζουν τους ευάλωτους εργαζομένους και βοηθούν στη διατήρηση τόσο της απασχόλησης όσο και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Η Επιτροπή δεν αποσκοπεί στον καθορισμό ενιαίου ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού ούτε στην εναρμόνιση των συστημάτων καθορισμού κατώτατου μισθού. Κάθε πιθανό μέτρο θα εφαρμόζεται διαφορετικά ανάλογα με τα συστήματα και τις παραδόσεις καθορισμού κατώτατου μισθού του κράτους μέλους, με πλήρη σεβασμό των εθνικών αρμοδιοτήτων και της συλλογικής αυτονομίας των κοινωνικών εταίρων.
Το έγγραφο του δεύτερου σταδίου της διαβούλευσης καθορίζει πιθανούς τρόπους για τη λήψη μέτρων από την ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κατώτατοι μισθοί καθορίζονται σε κατάλληλα επίπεδα και προστατεύουν όλους τους εργαζομένους. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο, όπως υπογραμμίζεται από τις απαντήσεις των κοινωνικών εταίρων στο πρώτο στάδιο της διαβούλευσης. Ως εκ τούτου, η πρωτοβουλία της ΕΕ θα έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι:
- Εφαρμόζονται εύρυθμα λειτουργούσες συλλογικές διαπραγματεύσεις στον τομέα του καθορισμού των μισθών·
- Τα εθνικά πλαίσια επιτρέπουν τον καθορισμό νόμιμων κατώτατων μισθών και την τακτική επικαιροποίησή τους σύμφωνα με σαφή και σταθερά κριτήρια·
- Οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν ουσιαστικά στον καθορισμό του νόμιμου κατώτατου μισθού προς υποστήριξη της επάρκειας του κατώτατου μισθού·
- Οι διακυμάνσεις του κατώτατου μισθού και οι εξαιρέσεις απ’ αυτόν καταργούνται ή περιορίζονται·
- Τηρούνται αποτελεσματικά τα πλαίσια εθνικού κατώτατου μισθού και εφαρμόζονται μηχανισμοί παρακολούθησης.
Οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται να απαντήσουν στις ερωτήσεις της διαβούλευσης έως τις 4 Σεπτεμβρίου 2020. Μεταξύ άλλων καλούνται να επιλέξουν το καταλληλότερο είδος πράξης. Η Επιτροπή εξετάζει τόσο νομοθετικές όσο και μη νομοθετικές πράξεις, δηλαδή μια οδηγία στον τομέα των συνθηκών εργασίας και μια σύσταση του Συμβουλίου.
Υπό το πρίσμα των τρεχουσών συνθηκών που σχετίζονται με την πανδημία του κορονοϊού και για να δοθεί στους κοινωνικούς εταίρους επαρκής χρόνος ώστε να υποβάλουν τις απαντήσεις τους, η προθεσμία αυτή είναι μακρύτερη απ’ ό,τι σε προηγούμενες διαβουλεύσεις.
Το επόμενο βήμα σ’ αυτό το δεύτερο στάδιο της διαβούλευσης είναι είτε οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κοινωνικών εταίρων με σκοπό τη σύναψη συμφωνίας βάσει του άρθρου 155 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ) είτε η υποβολή πρότασης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα μέλη του Σώματος των επιτρόπων προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε: «Καθώς εργαζόμαστε για την ανάκαμψη χωρίς αποκλεισμούς από την κρίση του κορονοϊού, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην ΕΕ προστατεύονται με δίκαιους κατώτατους μισθούς που τους επιτρέπουν αξιοπρεπή διαβίωση οπουδήποτε και αν εργάζονται. Οι κοινωνικοί εταίροι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαπραγμάτευση των μισθών σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, και θα πρέπει να συμμετέχουν στον καθορισμό κατώτατων μισθών, τόσο στις χώρες που βασίζονται αποκλειστικά σε συλλογικά συμφωνηθέντες κατώτατους μισθούς όσο και στις χώρες με νόμιμο κατώτατο μισθό.»
Ο κ. Νικολά Σμιτ, Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, ανέφερε: «Ένας στους έξι εργαζομένους στην ΕΕ κατατάσσεται ως χαμηλόμισθος και στην πλειονότητά τους πρόκειται για γυναίκες. Οι εργαζόμενοι αυτοί διατήρησαν ζωντανές τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, όταν όλες οι άλλες δραστηριότητες χρειάστηκε να σταματήσουν. Παραδόξως, όμως, θα πληγούν περισσότερο απ’όλους από την κρίση. Οι εργασίες για την ανάληψη πρωτοβουλίας σχετικά με τους κατώτατους μισθούς στην ΕΕ αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της στρατηγικής μας για την ανάκαμψη. Όλοι δικαιούνται αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο».
Ιστορικό
Στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της, η Πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε να παρουσιάσει νομική πράξη που θα διασφαλίζει ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην Ένωση προστατεύονται με δίκαιους κατώτατους μισθούς που τους επιτρέπουν αξιοπρεπή διαβίωση οπουδήποτε και αν εργάζονται.
Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης με τίτλο «Μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις», η Επιτροπή ξεκίνησε στις 14 Ιανουαρίου 2020 το πρώτο στάδιο της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης δίκαιων κατώτατων μισθών για όλους τους εργαζομένους. Το πρώτο στάδιο των διαβουλεύσεων έληξε στις 25 Φεβρουαρίου και η Επιτροπή έλαβε 23 απαντήσεις από ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους που εκπροσωπούν συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις σε επίπεδο ΕΕ.
Η Επιτροπή, αφού εξέτασε τις απόψεις που εξέφρασαν οι κοινωνικοί εταίροι στο πλαίσιο του πρώτου σταδίου της διαβούλευσης, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ανάγκη για ανάληψη δράσης από την ΕΕ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ξεκινά πλέον το δεύτερο στάδιο της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους, σύμφωνα με το άρθρο 154 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Δεν θα υπάρξει ενιαίος κατώτατος μισθός για όλους. Κάθε δυνητική πρόταση θα αντικατοπτρίζει τις εθνικές παραδόσεις, είτε πρόκειται για συλλογικές συμβάσεις είτε για νομικές διατάξεις. Ορισμένες χώρες εφαρμόζουν ήδη άρτια συστήματα. Η Επιτροπή επιθυμεί να διασφαλίσει ότι όλα τα συστήματα είναι κατάλληλα, παρέχουν επαρκή κάλυψη, περιλαμβάνουν διεξοδική διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και διαθέτουν κατάλληλο μηχανισμό επικαιροποίησης.
Η πρωτοβουλία αυτή θα στηρίξει την εφαρμογή της αρχής 6 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων σχετικά με τους μισθούς, η οποία αποτελεί κοινή ευθύνη των κρατών μελών, των κοινωνικών εταίρων και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Η Επιτροπή ξεκίνησε ευρεία συζήτηση σχετικά με μελλοντικό σχέδιο δράσης για την πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, το οποίο θα παρουσιαστεί στις αρχές του 2021. Η Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις απόψεις τους έως τον Νοέμβριο του 2020. Δημιουργήθηκε ειδικός ιστότοπος με την ονομασία «Πείτε μας την άποψή σας σχετικά με την ενίσχυση της κοινωνικής Ευρώπης» για τη συλλογή παρατηρήσεων.
