Νέο νομοσχέδιο του Υπ.Ανάπτυξης κατατέθηκε στη Βουλή με τίτλο : «Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας, αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου, πρόστιμα για τη διακίνηση και εμπορία απομιμητικών/παραποιημένων προϊόντων, ρύθμιση θεμάτων για τη βιομηχανία, τις ιδιωτικές επενδύσεις, τις συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, την έρευνα, την καινοτομία και το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος και λοιπές διατάξεις»
Στο νομοσχέδιο μεταξύ άλλων διατάξεων ρυθμίζονται και τα εξής θέματα :
- Διευρύνεται η δυνατότητα συμμετοχής χωρίς φυσική παρουσία, αλλά με χρήση ηλεκτρονικών μέσων σε συνεδριάσεις συλλογικών οργάνων νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου.
- Θεσπίζεται η δυνατότητα σύστασης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρίας (ΙΚΕ) αποκλειστικά ηλεκτρονικά, ήτοι μέσω της υφιστάμενης Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας μιας Στάσης (e-ΥΜΣ), εκτός από ειδικές περιπτώσεις κ.λπ.
Αιτιολογική έκθεση επί του άρθρου 23
Η πανδημία που προκλήθηκε από τον κορωνοϊό COVID-19 κατέστησε αναγκαία την υιοθέτηση προσωρινής ρύθμισης σχετικά με τη διεξαγωγή γενικών συνελεύσεων και διοικητικών συμβουλίων νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου από απόσταση για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Η ρύθμιση αυτή ήταν επιτυχημένη επιτρέποντας την ασφαλή διεξαγωγή συνεδριάσεων συλλογικών οργάνων, ενώ αποκτήθηκε πολύτιμη εμπειρία για τη διεξαγωγή συνεδριάσεων από απόσταση. Ενόψει της θετικής αυτής εμπειρίας σκόπιμη είναι η θέσπιση ρυθμίσεων που να διευκολύνουν τη διεξαγωγή συνεδριάσεων συλλογικών οργάνων με ηλεκτρονικά μέσα, όχι μόνο για τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά μόνιμα, δεδομένου ότι η ηλεκτρονική διεξαγωγή συνεδριάσεων έχει πολλαπλά πλεονεκτήματα, καθώς μειώνει το κόστος, αποτρέπει περιττές μετακινήσεις και διευκολύνει τη συμμετοχή προσώπων με ειδικές ανάγκες.
Ήδη πρόσφατα νομοθετήματα (ν. 4072/2012 και ν. 4548/2018) προέβλεψαν τη δυνατότητα συμμετοχής σε συνεδριάσεις συλλογικών οργάνων από απόσταση, όμως προϋπόθεση για αυτό ήταν η ύπαρξη σχετικής πρόβλεψης στο καταστατικό, ενώ σε σχέση με ανώνυμες εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά δεν επιτρεπόταν η διεξαγωγή συνεδρίασης αποκλειστικά από απόσταση.
Ενόψει της επιτυχούς πρόσφατης εμπειρίας προτείνεται να καταργηθεί η προϋπόθεση της καταστατικής πρόβλεψης, ώστε να μπορεί η πρόσκληση για τη συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου να προβλέπει τη διεξαγωγή αυτής εν όλω ή εν μέρει από απόσταση, με ηλεκτρονικά μέσα. Ειδικά ως προς τη γενική συνέλευση των ανωνύμων εταιρειών προβλέπεται μεν ότι για τη δυνατότητα συμμετοχής στη συνέλευση από απόσταση αρκεί σχετική πρόβλεψη στην πρόσκληση, όμως για τη διεξαγωγή της συνέλευσης αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα απαιτείται είτε καταστατική πρόβλεψη, είτε σπουδαίος λόγος. Είναι φανερό ότι η ύπαρξη επιδημίας ή πανδημίας συνιστά τέτοιο σπουδαίο λόγο. Τέλος, προτείνεται η εισαγωγή ατομικού δικαιώματος μετόχου να διεξαχθεί ως προς αυτόν η συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος. Αντίστοιχη ρύθμιση υπάρχει ήδη ως προς τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
Επί του άρθρου 24
Με την παρ. 1 του παρόντος θεσπίζεται η δυνατότητα η ΙΚΕ να συστήνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, εκτός από τις περιπτώσεις που απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, είτε επειδή το επιβάλλει ειδική διάταξη νόμου είτε επειδή εισφέρονται στην εταιρεία περιουσιακά στοιχεία, για τη μεταβίβαση των οποίων απαιτείται ο συμβολαιογραφικός τύπος είτε επειδή επιλέγεται από τα μέρη. Η νέα διάταξη αποσκοπεί στην περαιτέρω μείωση του χρόνου και του κόστους σύστασης των ΙΚΕ, οι οποίες χαρακτηρίζονται από την ευελιξία και τον απλοποιημένο τρόπο λειτουργίας τους. Η ηλεκτρονική σύσταση πραγματοποιείται είτε με τη χρήση του πρότυπου καταστατικού που φέρει μόνο το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο είτε μα τη χρήση του πρότυπου καταστατικού με πρόσθετο περιεχόμενο, όπου οι ιδρυτές δύνανται να ρυθμίσουν περισσότερα θέματα σχετικά με τη λειτουργία της επιχείρησής τους.
Με την τροποποίηση της υποπερ. αα’ του άρθρου 2 του ν. 4441/2016 αφαιρείται η αρμοδιότητα σύστασης ΙΚΕ από τις αρμόδιες Υπηρεσίες ΓΕΜΗ των Επιμελητηρίων, οι οποίες έχουν οριστεί ως «Υπηρεσίες μιας Στάσης» για τη σύσταση εταιρειών, δεδομένο ότι οι ΙΚΕ, όταν δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, συστήνονται αποκλειστικά μέσω της Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας μιας Στάσης (e-ΥΜΣ).
Περαιτέρω, στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4441/2016 προστίθεται στις δυνατότητες σύστασης εταιρείας μέσω e-ΥΜΣ και η χρήση του πρότυπου καταστατικού με πρόσθετο περιεχόμενο, υπό τους περιορισμούς, τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 9α του ν. 4441/2016.
Με την προσθήκη του άρθρου 9α στο ν. 4441/2016 δίδεται αποκλειστικά στην ΙΚΕ η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύστασης και με τη χρήση πρότυπου καταστατικού με πρόσθετο περιεχόμενο. Η εναλλακτική επιλογή του εμπλουτισμένου καταστατικού αντικαθιστά τη δυνατότητα να συστήνονται οι ΙΚΕ με ιδιωτικό έγγραφο, καθώς, με εξαίρεση των περιπτώσεων που απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η σύσταση των ΙΚΕ πραγματοποιείται πλέον αποκλειστικά ηλεκτρονικά.
Το πρότυπο καταστατικό με πρόσθετο περιεχόμενο αφορά σε συνδυασμό του περιεχομένου του πρότυπου καταστατικού με την ταυτόχρονη δυνατότητα προσθήκης επιπλέον άρθρων, υπό την προϋπόθεση ότι δεν τροποποιούν ή δεν αναιρούν τα στοιχεία του ελάχιστα υποχρεωτικού περιεχομένου και δεν παραβιάζουν διατάξεις αναγκαστικού δικαίου.Διάταξη νομοσχεδίου
Άρθρο 23
Συμμετοχή σε συλλογικά όργανα νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου με ηλεκτρονικά μέσα
1. Στην παρ. 2 του άρθρου 71 ν. 4072/2012 (Α’ 86) αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Η πρόσκληση των εταίρων μπορεί να προβλέπει ότι η συνέλευση των εταίρων θα διεξαχθεί με τηλεδιάσκεψη. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να διεξαχθεί η συνέλευση, εάν συναινούν όλοι οι εταίροι. Κάθε εταίρος μπορεί να αξιώσει να διεξαχθεί η συνέλευση με τηλεδιάσκεψη, ως προς αυτόν, αν κατοικεί σε άλλη χώρα από εκείνη όπου διεξάγεται η συνέλευση ή αν υπάρχει άλλος σπουδαίος λόγος, ιδίως ασθένεια ή αναπηρία.».
2. Στην παρ. 4 του άρθρου 90 του ν. 4548/2018 (Α’ 104) αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:
«4. Η πρόσκληση προς τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου δύναται να προβλέπει ότι η συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου θα διεξαχθεί με τηλεδιάσκεψη ως προς ορισμένα ή και ως προς όλα τα μέλη. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να συνεδριάσει το διοικητικό συμβούλιο, εάν συναινούν όλα τα μέλη του. Στην περίπτωση αυτή η πρόσκληση προς τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου περιλαμβάνει τις αναγκαίες πληροφορίες και τεχνικές οδηγίες για τη συμμετοχή τους στη συνεδρίαση.».
3. Η παρ. 5 του άρθρου 90 ν. 4548/2018 αντικαθίσταται ως εξής:
«5. Σε κάθε περίπτωση κάθε μέλος του διοικητικού συμβουλίου μπορεί να αξιώσει να διεξαχθεί η συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη ως προς αυτόν, αν κατοικεί σε άλλη χώρα από εκείνη όπου λαμβάνει χώρα η συνεδρίαση ή αν υπάρχει άλλος σπουδαίος λόγος, ιδίως ασθένεια, αναπηρία ή επιδημία.».
4. Η παρ. 3 του άρθρου 120 ν. 4548/2018 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Αν το προβλέπει το καταστατικό ή αν συντρέχει σπουδαίος λόγος, το διοικητικό συμβούλιο δύναται να αποφασίσει ότι η γενική συνέλευση δεν θα συνέλθει σε κάποιο τόπο, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, αλλά θα συνεδριάσει εξ ολοκλήρου με συμμετοχή των μετόχων από απόσταση με τα ηλεκτρονικά μέσα που προβλέπονται στο άρθρο 125. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να διεξαχθεί η γενική συνέλευση, εάν συναινούν όλοι οι μέτοχοι.».
5. Στην παρ. 1 του άρθρου 125 του ν. 4548/2018 αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Η πρόσκληση της γενικής συνέλευσης μπορεί να προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής στη γενική συνέλευση από απόσταση με οπτικοακουστικά ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα, χωρίς τη φυσική παρουσία του μετόχου στον τόπο διεξαγωγής της. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να διεξαχθεί η γενική συνέλευση, εάν συναινούν όλοι οι μέτοχοι. Στην περίπτωση αυτή η εταιρεία λαμβάνει επαρκή μέτρα ώστε:
α) να είναι σε θέση να διασφαλίσει την ταυτότητα του συμμετέχοντος προσώπου, τη συμμετοχή αποκλειστικά των προσώπων που δικαιούνται να συμμετέχουν ή να παρίστανται στη γενική συνέλευση βάσει των άρθρων 124 και 127 και την ασφάλεια την ηλεκτρονικής σύνδεσης,
β) να παρέχεται η δυνατότητα στον συμμετέχοντα να παρακολουθεί με ηλεκτρονικά ή οπτικοακουστικά μέσα τη διεξαγωγή της συνέλευσης και να απευθύνεται στη συνέλευση, προφορικά ή εγγράφως, κατά τη διάρκεια της συνέλευσης από απόσταση, καθώς και να ψηφίζει επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης, και
γ) να είναι δυνατή η ακριβής καταγραφή της ψήφου του συμμετέχοντος από απόσταση».
6. Προστίθεται νέα παρ. 3 στο άρθρο 125 του ν. 4548/2018, η οποία έχει ως εξής:
«3. Σε κάθε περίπτωση κάθε μέτοχος μπορεί να αξιώσει να διεξαχθεί η συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη ως προς αυτόν, αν κατοικεί σε άλλη χώρα από εκείνη όπου λαμβάνει χώρα η συνέλευση ή αν υπάρχει άλλος σπουδαίος λόγος, ιδίως ασθένεια, αναπηρία ή επιδημία.».
7. Η παρ. 3 του άρθρου 127 ν. 4548/2018 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η πρόσκληση της γενικής συνέλευσης μπορεί να προβλέπει τη συμμετοχή στη γενική συνέλευση με τα ηλεκτρονικά μέσα που προβλέπονται στο άρθρο 125 και για τα πρόσωπα των παρ. 1 και 2.».
8. Με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν την ανώνυμη εταιρία και την ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, η συνεδρίαση των συλλογικών οργάνων όλων των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου μπορεί να λαμβάνει χώρα με τηλεδιάσκεψη ως προς όλα ή ορισμένα από τα πρόσωπα που συμμετέχουν, εφόσον έτσι προβλέπει η πρόσκληση για τη διεξαγωγή της συνεδρίασης ή συμφωνούν όλα τα μέλη του συλλογικού οργάνου. Στην περίπτωση αυτή το νομικό πρόσωπο λαμβάνει επαρκή μέτρα ώστε:
α) να είναι σε θέση να διασφαλίσει την ταυτότητα του συμμετέχοντος προσώπου, τη συμμετοχή αποκλειστικά των προσώπων που δικαιούνται να συμμετέχουν ή να παρίστανται στη συνεδρίαση και την ασφάλεια την ηλεκτρονικής σύνδεσης,
β) να παρέχεται η δυνατότητα στον συμμετέχοντα να παρακολουθεί με ηλεκτρονικά ή οπτικοακουστικά μέσα τη διεξαγωγή της συνεδρίασης και να απευθύνεται στους λοιπούς συμμετέχοντες, προφορικά ή εγγράφως, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, καθώς και να ψηφίζει επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης, και
γ) να είναι δυνατή η ακριβής καταγραφή της ψήφου του συμμετέχοντος από απόσταση.
Άρθρο 24
Σύσταση ΙΚΕ μέσω Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας μιας Στάσης (e-ΥΜΣ)
1. α. Το άρθρο 51 του ν. 4072/2012 (Α’ 86) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 51
Διαδικασία σύστασης
α) Η σύσταση της ΙΚΕ πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας μιας Στάσης (e-ΥΜΣ) του άρθρου 8 του ν. 4441/2016 (Α’ 227) είτε με τη χρήση του πρότυπου καταστατικού του άρθρου 9 είτε με τη χρήση του πρότυπου καταστατικού με πρόσθετο περιεχόμενο του άρθρου 9α του ίδιου νόμου, με την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 49 του παρόντος.
β) Η ισχύς της διάταξης της περ. α) άρχεται μετά από το πέρας τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος.
2. α. Στο άρθρο 2 του ν. 4441/2016 (Α’ 227) τροποποιείται η υποπερ. αα) της περ. α) και η περ. α) διαμορφώνεται ως εξής:
«α) «Υπηρεσία Μίας Στάσης»: τα φυσικά πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα οποία ορίζονται ως αρμόδια για την έναρξη, διεκπεραίωση και ολοκλήρωση των διαδικασιών σύστασης ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιρειών, ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών, εταιρειών περιορισμένης ευθύνης και ανωνύμων εταιρειών:
αα) Ως «Υπηρεσία Μιας Στάσης» για τη σύσταση ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιρειών, ορίζονται οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) του άρθρου 87 του ν. 4635/2019.
αβ) Ως «Υπηρεσία Μίας Στάσης» για τη σύσταση εταιρειών περιορισμένης ευθύνης, ανωνύμων εταιρειών, καθώς και των προσωπικών και των ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών για τη σύσταση των οποίων όταν συντάσσονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, ορίζεται ο συμβολαιογράφος που συντάσσει το συμβολαιογραφικό έγγραφο σύστασης.
β. Στην παρ. 1 του άρθρου 8 ν. 4441/2016 τροποποιείται το τελευταίο εδάφιο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Στην Ηλεκτρονική Υπηρεσία Μίας Στάσης (e-ΥΜΣ), η σύσταση εταιρείας η οποία υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος νόμου πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά, με τη χρήση εξειδικευμένης ψηφιακής πλατφόρμας, μέσω του διαδικτυακού τόπου του Γενικού Εμπορικού Μητρώου. Μέσω της Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας Μιας Στάσης συστήνονται μόνο οι εταιρείες για τις οποίες δεν προβλέπεται η κατάρτιση συμβολαιογραφικού εγγράφου και εφόσον χρησιμοποιούν το πρότυπο καταστατικό που προβλέπεται στο άρθρο 9 ή το πρότυπο καταστατικό με πρόσθετο περιεχόμενο που προβλέπεται στο άρθρο 9α.».
3.α. Στο ν. 4441/2016 προστίθεται άρθρο 9α ως εξής:
«Άρθρο 9α
Πρότυπα καταστατικά με πρόσθετο περιεχόμενο
1. Ειδικά οι Ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΙΚΕ) δύνανται να συστήνονται μέσω της Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας μιας Στάσης (e-ΥΜΣ) του άρθρου 8 και με τη χρήση πρότυπου καταστατικού με πρόσθετο περιεχόμενο, το οποίο συνίσταται στην προσθήκη επιπλέον άρθρων πέραν αυτών που προβλέπονται στα πρότυπα καταστατικά του άρθρου 9, υπό την προϋπόθεση ότι το περιεχόμενό τους δεν τροποποιεί ή δεν αναιρεί τα στοιχεία του ελάχιστα υποχρεωτικού περιεχομένου και δεν παραβιάζει διατάξεις αναγκαστικού δικαίου.
2. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος, ορίζεται το πρόσθετο περιεχόμενο και κάθε λεπτομέρεια που αφορά στην εφαρμογή του άρθρου 9α. Με όμοια απόφαση δύναται να προβλέπεται η χρήση του πρότυπου καταστατικού με πρόσθετο περιεχόμενο και για την σύσταση άλλων νομικών μορφών που αναφέρονται στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 86 του ν. 4635/2020.».
