Της Αλεξάνδρας Γκίτση
Με τα κονδύλια από τα σχέδια στήριξης της Ε.Ε. να παραμένουν στο “ράφι” και να αναμένονται με το “σταγονόμετρο” από το φθινόπωρο και μετά, το ΕΣΠΑ αναδεικνύεται σε ρυθμιστή της παροχής ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, καταγράφεται υπερδιπλασιασμός των απορροφήσεων στο επιχειρησιακό πρόγραμμα “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία” το τελευταίο 12μηνο, με τη συνολική απορρόφηση του ΕΣΠΑ να έχει αυξηθεί, από το 24,5% που ήταν πριν από έναν χρόνο, στο 35,25% (ή 38,4% σε όρους κοινοτικής συνδρομής) στις αρχές Ιουλίου.
Αντίστοιχα, το ποσοστό των εγκεκριμένων (ενταγμένων) έργων, από 89%, σήμερα ανέρχεται σε 112% , και των υπογεγραμμένων συμβάσεων, από 58%, στο 74%. Η αύξηση του ποσοστού δαπανών κατά 11 μονάδες το τελευταίο δωδεκάμηνο αντιστοιχεί σε πραγματικές πληρωμές άνω των 3 δισ. ευρώ, αναφέρουν στο Capital.gr πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ενώ μέχρι το τέλος του έτους η απορρόφηση αναμένεται να ξεπεράσει το 50%, δηλαδή τα 7 δισ. ευρώ συνολικά σε 18 μήνες. Τον τελευταίο χρόνο αυξήθηκαν οι εντάξεις κατά 5,5 δισ. ευρώ, ενώ οι συμβάσεις κατά 3,1 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά το επιχειρησιακό πρόγραμμα “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία”, η απορρόφηση αυξήθηκε από 17,8% σε 36,33%, με τις εντάξεις των επιχειρήσεων στις δράσεις επιχειρηματικότητας να αυξάνονται κατά 42,8% και τις πραγματικές εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις να αυξάνονται κατά 241%. Παράλληλα, ολοκληρώθηκαν οι εκκρεμότητες στις προσκλήσεις της επιχειρηματικότητας, με την αξιολόγηση πάνω από 60.000 επενδυτικών σχεδίων επιχειρήσεων, προϋπολογισμού άνω των 2 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται πως στις δράσεις γενικής επιχειρηματικότητας απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες υλοποίησης και εκταμίευσης επιχορήγησης σε συγχρηματοδοτούμενα επενδυτικά σχέδια με:
– Μείωση των δικαιολογητικών για πληρωμές προς τις επιχειρήσεις από 10 σε 5.
– Αξιοποίηση των δεδομένων του Πληροφοριακού Συστήματος “Εργάνη” ως προς το απασχολούμενο προσωπικό στις δικαιούχους επιχειρήσεις.
– Απλούστευση και επιτάχυνση του τρόπου και του χρόνου επίλυσης ζητημάτων, μέσω εντατικής συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων χωρίς τη συγκρότηση και γνωμοδότηση πολλαπλών συλλογικών οργάνων.
Από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που παρουσιάζει το Capital.gr προκύπτει πως η μεγαλύτερη απορροφητικότητα, ποσοστό 57,35%, καταγράφεται στο πρόγραμμα “Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση”, ενώ υψηλά είναι η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, με ποσοστό 33,72%, στο επιχειρησιακό πρόγραμμα “Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη”.
Η χαμηλότερη απορρόφηση συνεχίζει να καταγράφεται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα “Αλιεία και Θάλασσα”, με 19,29% από 18,9% που ήταν στο τέλος του 2019, στο επιχειρησιακό πρόγραμμα “Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα”, με 29,23% από 26,12%, και στις Περιφέρειες Θεσσαλίας, με 27,87%, και Δυτικής Μακεδονίας, με 25,57%.
Έξτρα χρηματοδότηση για τη στήριξη των ΜμΕ
Σημαντική είναι η συμβολή του ΕΣΠΑ στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας της COVID-19. Το προηγούμενο διάστημα εντάχθηκαν στο ΠΔΕ προς χρηματοδότηση δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 4,5 δισ. ευρώ, οι οποίες αφορούν κυρίως τον τομέα της ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων (Ταμείο Εγγυοδοσίας, επιστρεπτέα προκαταβολή, επιδότηση επιτοκίου υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων, δάνεια για κεφάλαιο κίνησης με επιδότηση επιτοκίου μέσω ΤΕΠΙΧ ΙΙ), τη στήριξη των εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων (αποζημίωση ειδικού σκοπού), καθώς και σημαντικές δράσεις στον τομέα της υγείας μέσω της χρηματοδότησης προμηθειών και της κάλυψης του μισθολογικού κόστους ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης των δράσεων αυτών από κοινοτικούς πόρους και οι δαπάνες να εισρεύσουν ως έσοδα του κράτους από την κοινοτική χρηματοδότηση, σημαντική ήταν η συμβολή της Ελλάδας στην τροποποίηση των Ευρωπαϊκών Κανονισμών, επιτυγχάνοντας ευελιξία στην αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του ΕΣΠΑ, ενώ η χώρα προχώρησε στην αναθεώρηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων ώστε να ενταχθούν οι δράσεις αυτές στο ΕΣΠΑ.
Εν τω μεταξύ, μόλις πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τροποποιήσεις προγραμμάτων ύψους 1,14 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, από τα οποία αναμένεται να επωφεληθούν γύρω στις 90.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την κρίση του κορονοϊού. Τα 1,14 δισ. ευρώ, που αποτελούν κονδύλια πολιτικής συνοχής (ποσό που, συμπεριλαμβανομένης της εθνικής συνεισφοράς, καθιστά δυνατές συνολικές επενδύσεις άνω των 1,50 δισ. ευρώ), θα χρηματοδοτήσουν μέτρα υπέρ των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και καινοτομία”.
Από το ποσό αυτό, περίπου 600 εκατ. ευρώ χορηγούνται υπό μορφή επιχορηγήσεων, ενώ το υπόλοιπο ποσό χορηγείται υπό μορφή επιστρεφόμενης ενίσχυσης (χρηματοδοτικά μέσα). Συνολικά, μέσω αυτών των καθεστώτων αναμένεται να στηριχθούν περίπου 90.000 επιχειρήσεις, σημειώνει σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η έγκριση των κονδυλίων προκύπτει από την τροποποίηση 13 περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 και δύο εθνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Με τις εν λόγω τροποποιήσεις καθίστανται διαθέσιμα 1,14 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης του κορονοϊού στην ελληνική οικονομία μέσω της χρηματοδότησης μέτρων στήριξης της επιχειρηματικότητας.
Ποιες προβληματικές επιχειρήσεις μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στη ρευστότητα
Τη δυνατότητα σε προβληματικές πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, αυτές δηλαδή που απασχολούν έως 50 εργαζομένους, να αποκτήσουν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης του κορονοϊού δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία στις 30 Ιουνίου ενέκρινε την 3η τροποποίηση του Προσωρινού Πλαισίου κρατικών ενισχύσεων, έπειτα από σχετικά αιτήματα τόσο της Ελλάδας όσο και άλλων κρατών-μελών.
Σύμφωνα με τη νέα τροποποίηση επέκτασης του Προσωρινού Πλαισίου, το οποίο συνιστά τη νομική βάση υλοποίησης των δράσεων του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων –προγράμματος επιδότησης επιτοκίου υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων και Ταμείου Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας– προβλέπεται ότι:
– Για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, δηλαδή για όσες απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζομένους και έχουν κύκλο εργασιών και/ή σύνολο του ετήσιου ισολογισμού μικρότερο από 10 εκατ. ευρώ, ο έλεγχος της προβληματικής στις 31/12/2019 περιορίζεται πλέον στην υποχρέωση η επιχείρηση να μην έχει υπαχθεί σε πτωχευτική διαδικασία/παύση πληρωμών.
– Δεν απαιτείται, συνεπώς, πλήρωση του κριτηρίου περί μη απώλειας του μισού μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου τους (σύμφωνα με το σημείο 15 της νέας τροποποίησης).
Το μέτρο δεν ισχύει, σύμφωνα με πληροφορίες, αν οι εν λόγω επιχειρήσεις βρίσκονται σε διαδικασία αφερεγγυότητας, έχουν λάβει ενίσχυση διάσωσης που δεν έχει επιστραφεί ή υπάγονται σε σχέδιο αναδιάρθρωσης βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.
Από το ΕΣΠΑ 2014-2020 στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027
“Το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, που θα εκκινήσει λίγους μήνες μετά την 1η Ιανουαρίου 2021, θα είναι εμπροσθοβαρές και με σημαντικές διαφορές στην υλοποίησή του σε σύγκριση με το τρέχον. Εμείς θα είμαστε εκεί για να δώσουμε λύσεις σε προβλήματα, αλλά και ευκαιρίες σε κλάδους για να αναπτυχθούν ταχύτερα, προκειμένου η Ελλάδα όχι μόνο να ανακάμψει, αλλά και να γίνει πιο ανταγωνιστική σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες”, ανέφερε πριν από λίγο διάστημα ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης. Κατά τον γενικό γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, κ. Δημήτρη Σκάλκο, “το κείμενο του νέου συμφώνου κατατέθηκε, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναμένεται να οριστικοποιηθεί τους επόμενους μήνες”.
Οι προτεραιότητες της νέας Προγραμματικής Περιόδου, όπως ορίζονται από τους πέντε Στόχους Πολιτικής, αφορούν μια ψηφιακή Ευρώπη, μια πράσινη Ευρώπη, μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη, μια πιο κοινωνική Ευρώπη και μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της. Στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 προβλέπεται η σημαντική ενίσχυση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, μεσοσταθμικά κατανέμοντας ποσοστό μεγαλύτερο του 30% των συνολικών πόρων και έως 50% περισσότερους πόρους σε σχέση με το τρέχον ΕΣΠΑ 2014-2020, αναγνωρίζοντας την αυξημένη ανάγκη χρηματοδότησης των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων και αναγκών των Περιφερειών.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε ο ΣΕΣΜΑ σε ΜμΕ οι οποίες έχουν λάβει ενίσχυση στο πλαίσιο δράσεων υποστήριξης της επιχειρηματικότητας του ΕΠΑνΕΚ 2014-2020, στις περισσότερες περιπτώσεις η υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου βοήθησε τις επιχειρήσεις κυρίως στην αναβάθμιση της ποιότητας των προϊόντων και υπηρεσιών τους, καθώς και στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών και τεχνογνωσίας. Επίσης, στις περισσότερες περιπτώσεις, η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων οδήγησε σε δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και σε αύξηση του κύκλου εργασιών και της κερδοφορίας των επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με την έρευνα, προτεραιότητα για τις επιχειρήσεις στην επόμενη πενταετία είναι, κυρίως, ο εκσυγχρονισμός του παραγωγικού εξοπλισμού και η δημιουργία νέων γραμμών παραγωγής.
