Σύμφωνα με την τελευταία εκδοχή του χωροταξικού και πολεοδομικού νομοσχεδίου θα παραμεί-νουν ανοιχτά αρκετά… παράθυρα για κατ’ εξαίρεση ενίσχυση της οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές
Οι ανατροπές στην εκτός σχεδίου δόμηση που ευαγγελίζεται ότι θα φέρει η κυβέρνηση τελικά δεν είναι τόσο μεγάλες. Οι προαναγγελίες για φρένο στο όργιο άναρχης διάχυσης κτισμάτων ανά τη χώρα, όπως διαφαίνεται, θα περιοριστούν κυρίως στην κατάργηση δύο παρεκκλίσεων που δίνουν σήμερα τη δυνατότητα δόμησης κτισμάτων ακόμη και σε αγροτεμάχια 750 ή 1.200 τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.).
Σύμφωνα με την τελευταία εκδοχή του χωροταξικού και πολεοδομικού νομοσχεδίου των 110 σελίδων – το οποίο αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση το ερχόμενο διάστημα – θα παραμείνουν ανοιχτά αρκετά… παράθυρα για κατ’ εξαίρεση ενίσχυση της οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, διαιωνίζοντας την πάγια πολεοδομική πολιτική όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων από το 1960 και μετά.
Τα ποσοστά οικοδομικής κάλυψης
Οι προωθούμενες ρυθμίσεις προτείνουν να θεωρούνται ως άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα 4 στρεμμάτων, με πρόσωπο τουλάχιστον 45 μέτρων σε κοινόχρηστο χώρο ή σε εθνική, επαρχιακή και δημοτική οδό κατηγορίας Α (που παρέχει δικαίωμα για δόμηση στα παρόδια οικόπεδα) και με ελάχιστο βάθος 50 μέτρων. Οι πολύ μικρές παρεκκλίσεις (750 τ.μ. και 1.200 τ.μ.) καταργούνται, αλλά θα επιτρέπεται η δόμηση σε οικόπεδα μικρότερα των 4 στρεμμάτων στις εξής περιπτώσεις:
- Στα δύο στρέμματα (2.000 τ.μ.) με πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό εφόσον υφίστανται κατά την 17.10.1978 και έχουν ελάχιστο πρόσωπο 25 μέτρα (από 20 μ. σήμερα), ελάχιστο βάθος 40 μ. (από 35 μ. σήμερα).
- Σε οικόπεδα που είχαν κατά την 24.4.1977 ελάχιστο εμβαδόν 2.000 τ.μ., πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, δημοτική οδό κατηγορίας Α, ή σε κοινόχρηστο χώρο τουλάχιστον 25 μ. και ελάχιστο βάθος 40 μ.
- Σε αγροτεμάχια άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διανοίξεως διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά την απομείωση διατηρούν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις των παρεκκλίσεων.
Το ίδιο και στις περιπτώσεις οικοπέδων που δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή άρτιων και οικοδομήσιμων οικοπέδων (αναδασμοί).
Γενικότερα, το μέγιστο ποσοστό κάλυψης, στις εκτός σχεδίου περιοχές, ορίζεται στο 10% της επιφανείας των οικοπέδων. Ωστόσο, για την ανέγερση ξενοδοχείων και camping, σε εκτός σχεδίου εκτάσεις, προτείνεται υπέρβαση της κάλυψης έως 5%, για δημιουργία κοινόχρηστων ημιυπαίθριων χώρων. 
Κατ’ εξαίρεση θα θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα και όσα αγροτεμάχια έχουν πρόσωπο σε δημοτική οδό κατηγορίας Β (όπου ο κανόνας δίνει δικαίωμα προσώπου για δόμηση μόνο σε οργανωμένους υποδοχείς) ώστε να μπορούν να ανεγείρονται εμπορικές αποθήκες, νοσοκομεία, κέντρα υγείας, ιδιωτικές κλινικές, κτίρια εμπορικών καταστημάτων (υπεραγορές, πολυκαταστήματα κ.λπ.) και γραφείων, κέντρα δεδομένων (Data Centers), επαγγελματικά εργαστήρια, βιοτεχνικές, βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
«Κερδισμένα» τα τουριστικά καταλύματα
Το ίδιο προτείνεται και για μια νέα κατηγορία που εισάγεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), δηλαδή για ξενοδοχεία που χαρακτηρίζονται ως «ιδιαιτέρως αναβαθμισμένα» ή «αναβαθμισμένα». Πρόκειται για τουριστικά καταλύματα, τα οποία πρέπει να τηρούν έξι ή τέσσερα με πέντε (αντιστοίχως) από τα εξής στοιχεία αναβάθμισης:
- Χώρο στάθμευσης με ελάχιστο αριθμό θέσεων ίσο με τον αριθμό των δωματίων / διαμερισμάτων.
- Στεγασμένο χώρο στάθμευσης με ελάχιστο αριθμό θέσεων ίσο με τα τρία τέταρτα των δωματίων / διαμερισμάτων.
- Μπαλκόνι – βεράντα στο 50% των δωματίων / διαμερισμάτων.
- Ελάχιστο εμβαδόν υποδοχής 0,8 τ.μ. ανά κλίνη.
- Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων τουλάχιστον 100 τ.μ.
- Τουλάχιστον μία κοινόχρηστη τουαλέτα για επισκέπτες ανά 25 κλίνες.
- Ελάχιστο εμβαδόν 25 τ.μ. για μονόκλινα δωμάτια, 30 τ.μ. για δίκλινα και 36 τ.μ. για τρίκλινα ή 42 τ.μ., 55 τ.μ. και 75 τ.μ. για διαμερίσματα ενός, δύο ή τριών χώρων και 25 τ.μ. επιπλέον για κάθε χώρο διαμερίσματος για διαμερίσματα τεσσάρων χώρων και άνω.
- Τουλάχιστον 2 σουίτες.
Μάλιστα, η νέα κατηγορία των «ιδιαιτέρως αναβαθμισμένων» ή «αναβαθμισμένων» ξενοδοχείων προικοδοτείται με συντελεστή δόμηση 0,2 και 0,19 αντιστοίχως.
Επίσης, παρεκκλίσεις στην εκτός σχεδίου δόμηση προωθούνται και σε άλλες πολεοδομικές παραμέτρους.
Ετσι, ενώ οι ελάχιστες αποστάσεις του κτιρίου ορίζονται τουλάχιστον στα 15 μέτρα από τα όρια της ιδιοκτησίας, κατ’ εξαίρεση και υπό προϋποθέσεις θα επιτρέπεται στα 7,5 μέτρα ή και στα 5 μέτρα.
Στις προστατευόμενες περιοχές, τα κτίρια που ανεγείρονται εκτός σχεδίου θα πρέπει να είναι ενιαία και να βρίσκονται σε απόσταση 1 χλμ. από την ακτογραμμή και από παραδοσιακούς οικισμούς. Ωστόσο, με σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής θα επιτρέπεται η διάσπασή τους σε περισσότερες κατασκευές.
Οσον αφορά τις τουριστικές επενδύσεις σε ΠΟΤΑ (Περιοχές Οργανωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης), εάν περιλαμβάνουν ιδιωτικές δασικές εκτάσεις (έως 15% της συνολικής έκτασης), αυτές λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της μέγιστης επιτρεπόμενης εκμετάλλευσης και κάλυψης.
Γενικότερα, η δόμηση σε οργανωμένους υποδοχείς πριμοδοτείται έναντι της άναρχης εκτός σχεδίου δόμησης.
Για παράδειγμα, στα σύνθετα τουριστικά καταλύματα ο Συντελεστής Δόμησης από 0,15 σήμερα αυξάνεται σε 0,2, με εξαίρεση στα νησιά Κρήτη, Κέρκυρα, Εύβοια και Ρόδο όπου από 0,10 προσδιορίζεται πλέον στο 0,12. Επίσης, οι νέες ρυθμίσεις προτείνουν απαγόρευση στην κατασκευή ιδιωτικών Ιερών Ναϋδρίων.
Επανακαθορισμοί των δημοτικών οδών
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ειδικό άρθρο για τον χαρακτηρισμό των δημοτικών οδών, επιχειρώντας να προσαρμοστεί στις επιταγές της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας που ορίζει ότι ουσιώδες στοιχείο του ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασμού αποτελεί το οδικό δίκτυο, ειδικά για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Κι αυτό διότι η αναγνώριση ή η κατάργηση μιας οδού έχει σοβαρές συνέπειες στη δόμηση των παρόδιων ακινήτων και στην πολεοδομική και χωροταξική διαρρύθμιση της περιοχής.
Ετσι, μεταξύ άλλων, ορίζεται ότι οι δημοτικές οδοί κατηγορίας Α (παρέχουν δικαίωμα προσώπου για δόμηση σε παρόδια οικόπεδα) θα χαρακτηρίζονται με Προεδρικό Διάταγμα, μετά από ειδική μελέτη και γνώμη του οικείου Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Το ίδιο και της κατηγορίας Β που συνδέουν οδούς κατηγορίας Α, ή επαρχιακές, ή εθνικές, με οργανωμένους υποδοχείς, και λειτουργούν ως δίοδοι που παρέχουν δικαίωμα προσώπου μόνο σε οργανωμένους υποδοχείς.
