Επικίνδυνο ρήγμα στο ΝΑΤΟ και σκληρά διλήμματα στους κόλπους της Ε.Ε. προκάλεσε η απότομη επιδείνωση των ήδη τεταμένων σχέσεων ανάμεσα στο Παρίσι και στην Αγκυρα την εβδομάδα που πέρασε. Τον χορό άνοιξε ο Εμανουέλ Μακρόν, την περασμένη Δευτέρα. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντησή του με την Αγκελα Μέρκελ, στο Μέζεμπεργκ της Γερμανίας, ο Γάλλος πρόεδρος χρέωσε στην Τουρκία «ιστορικές και εγκληματικές ευθύνες» για τη λιβυκή κρίση, καταγγέλλοντας τη μεταφορά όπλων και μισθοφόρων προς ενίσχυση της κυβέρνησης Σαράζ, κατά παραβίαση του εμπάργκο που έχουν επιβάλει τα Ηνωμένα Εθνη.
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν το σοβαρό ναυτικό επεισόδιο μεταξύ πολεμικών πλοίων των δύο χωρών στα ανοικτά των λιβυκών ακτών, στις 10 Ιουνίου. Το Παρίσι κατήγγειλε ότι το τουρκικό πλοίο «Orucreis» εμπόδισε, με άκρως επιθετικές κινήσεις, τη γαλλική φρεγάτα «Courbet» να πραγματοποιήσει έλεγχο σε υπό τανζανική σημαία σκάφος, για το οποίο υπήρχαν βάσιμες υποψίες ότι μετέφερε τουρκικά όπλα στη Λιβύη.
Η υπουργός Αμυνας της Γαλλίας Φλοράνς Παρλί είχε θέσει το θέμα σε τηλεδιάσκεψη των ομολόγων της ήδη από τις 18 Ιουνίου, προσκομίζοντας φωτογραφίες και καταγραφές ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που έδειχναν Τούρκους ναύτες με προτεταμένα όπλα εναντίον της γαλλικής φρεγάτας, την οποία είχαν «κλειδώσει» τα τουρκικά ραντάρ. Οκτώ ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ στήριξαν απολύτως τη Γαλλία. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ συγκρότησε επιτροπή για τη διερεύνηση του θέματος, αλλά το πόρισμα που εκδόθηκε τελικά (και δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα) φαίνεται ότι δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση. Δυσαρεστημένη, η Γαλλία ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη ότι αποχωρεί «προσωρινά» από τη νατοϊκή επιχείρηση «Sea Guardian», στο πλαίσιο της οποίας δρούσε η γαλλική φρεγάτα.
Είναι προφανές ότι τόσο ο Στόλτενμπεργκ όσο και το μεγάλο αφεντικό του ΝΑΤΟ, οι Αμερικανοί, θα επιθυμούσαν να κλείσουν το γαλλοτουρκικό ρήγμα μια ώρα αρχύτερα. Η Τουρκία είναι χώρα-κλειδί για τα συμφέροντα και τις επιχειρήσεις της Συμμαχίας στη Μαύρη Θάλασσα και στον Καύκασο (εναντίον της Ρωσίας), στο Ιράκ, στο Ιράν και στη Συρία. Μάλιστα, την περασμένη Τρίτη ήρε το βέτο που ασκούσε, λόγω διαφωνιών για το Κουρδικό, σχετικά με την ενίσχυση της νατοϊκής παρουσίας στην Πολωνία και στις βαλτικές χώρες, ένα σχέδιο με ξεκάθαρη αντιρωσική αιχμή.
Αλλο τόσο είναι ξεκάθαρο, όμως, ότι τα συμφέροντα Γαλλίας και Τουρκίας συγκρούονται μετωπικά, όχι μόνο στη Λιβύη. Το Παρίσι πρωτοστατεί, για τους δικούς του λόγους, στην καταδίκη των τουρκικών γεωτρήσεων, κατά παραβίαση των ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων, όπως και στις αντιδράσεις εναντίον των τουρκικών εισβολών εναντίον των Κούρδων στη βόρεια Συρία.
Ηδη, με αίτημα της Γαλλίας, θα συνεδριάσουν στις 13 Ιουλίου οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. με μοναδικό θέμα το «τουρκικό πρόβλημα», ενώ ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων. Οι επόμενες εβδομάδες διαγράφονται κρίσιμες για το μέλλον των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας, όπως και την «εγκεφαλικά νεκρή», κατά τον Εμανουέλ Μακρόν, Βορειοατλαντική Συμμαχία.
