Αριθμός 205/2020
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Εγγύηση. Ευθύνη εγγυητή. Τόκος υπερημερίας Δημοσίου. Τραπεζική κατάθεση εγγυητή. Ποιό είναι το δικαίωμα κατάσχεσης της Τράπεζας επί της τραπεζικής κατάθεσης.
– Από τον συνδυασμό των άρθρων 361, 847, 851 ΑΚ συνάγονται τα εξής: Με την παρεπόμενη και ετεροβαρή σύμβαση της εγγυήσεως, ο εγγυητής αναλαμβάνει απέναντι στον δανειστή και αντισυμβαλλόμενό του την ευθύνη ότι η οφειλόμενη από τον πρωτοφειλέτη παροχή θα καταβληθεί σε εκείνον από τον πρωτοφειλέτη ή από τον ίδιο. Η κύρια παροχή μπορεί να είναι χρηματική ή και οποιουδήποτε άλλου είδους, καθώς επίσης και να αφορά μελλοντική απαίτηση ή απαίτηση υπό αίρεση αναβλητική ή διαλυτική, οπότε στην τελευταία αυτή περίπτωση η εγγύηση θα λειτουργήσει με την πλήρωση της αιρέσεως. Ο εγγυητής ευθύνεται για την έκταση, που έχει κάθε φορά η κύρια οφειλή και ιδίως για τις συνέπειες του πταίσματος ή της υπερημερίας του πρωτοφειλέτη. Η απαίτηση του δανειστή εις βάρος του εγγυητή, από την μεταξύ τους σύμβαση εγγυήσεως, καθίσταται απαιτητή και ληξιπρόθεσμη, από την υπερημερία του πρωτοφειλέτη, η οποία επέρχεται και με την παρέλευση της συμφωνηθείσης δήλης ημέρας για την εκπλήρωση της παροχής (ΑΠ 843/2011).
– Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 847 και 851 επ. ΑΚ, προκύπτει ότι η ευθύνη του εγγυητή απορρέει από τη σύμβαση της εγγυήσεως, δηλαδή από τη βούληση του εγγυητή. Εφ’ όσον από τη βούληση του εγγυητή ή από τις διατάξεις του νόμου (όπως από τα άρθρα 851 και 852 ΑΚ), που συμπληρώνουν τη βούληση αυτή, δεν προκύπτει κάτι διαφορετικό, η εγγύηση καλύπτει την κυρία οφειλή, όπως αυτή υπήρχε κατά το χρόνο της συνάψεως της συμβάσεως εγγυήσεως.
– Κατά μεν το άρθρο 855 του ΑΚ “Ο εγγυητής έχει δικαίωμα να αρνηθεί την καταβολή της οφειλής, ωσότου ο δανειστής επιχειρήσει αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του πρωτοφειλέτη και αυτή αποβεί άκαρπη (ένσταση δίζησης)”, κατά δε το άρθρο 856 του ΑΚ “Σε περίπτωση εγγύησης που δόθηκε για χρηματική οφειλή, η αναγκαστική εκτέλεση που αναφέρεται στο προηγούμενο άρθρο πρέπει να επιχειρηθεί στα κινητά πράγματα του πρωτοφειλέτη που βρίσκονται στον τόπο της κατοικίας ή της διαμονής του. Αν ο δανειστής έχει δικαίωμα ενεχύρου ή επίσχεσης σε κινητά πράγματα του πρωτοφειλέτη, πρέπει να επιχειρήσει εκτέλεση και σ’ αυτά”. Κατά την διάταξη δε του άρθρου 857 παρ. 4 του ΑΚ, εφ’ όσον δεν υπάρχουν κινητά πράγματα, επί των οποίων να μπορεί ο δανειστής να επισπεύσει αναγκαστική εκτέλεση και επομένως η αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του πρωτοφειλέτη θα απέβαινε άκαρπη, ο εγγυητής δεν έχει την ένσταση της διζήσεως.
– Η σύμβαση καταθέσεως χρημάτων σε τράπεζα, ανεξαρτήτως αν γίνεται υπέρ του καταθέτη, τρίτου ή σε κοινό λογαριασμό, καταρτίζεται με την μεταβίβαση της κυριότητας των χρημάτων από τον καταθέτη στην τράπεζα και ταυτόχρονη πληρεξουσιότητα προς αυτήν να αποδώσει τα κατατεθέντα στο δικαιούχο (ΑΠ 345/2015). Συνέπεια δε της λειτουργίας ότι η Τράπεζα αποκτά την κυριότητα των κατατιθεμένων χρημάτων, είναι ότι σε περίπτωση εγγυήσεως, που δόθηκε για χρηματική απαίτηση, τα κατατεθέντα χρήματα των τραπεζικών καταθέσεων δεν αποτελούν κινητά πράγματα του πρωτοφειλέτη κατά την έννοια της ανωτέρω διατάξεως του άρθρου 856 του ΑΚ, ώστε να μπορούν να κατασχεθούν, όμως μπορεί να καταστεί αντικείμενο κατάσχεσης μόνον η απαίτηση της αποδόσεως της καταθέσεως στον δικαιούχο. Και τούτο γιατί η ιδιότητα κινητού ή ακινήτου πράγματος, πλην της περιπτώσεως του άρθρου 949 ΑΚ, που δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω, έχει εφαρμογή μόνον επί ενσωμάτων και όχι και επί ασωμάτων περιουσιακών στοιχείων, που είναι οι απαιτήσεις.
