Με πτώση της τάξεως του 15% εκτιμάται ότι ολοκληρώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του έτους για τις αξίες των εμπορικών καταστημάτων, ενώ η αντίστοιχη κάμψη στα κτίρια γραφείων προσέγγισε το 12% σε σχέση με το προηγούμενο υψηλό του 2019. Οι εκτιμήσεις αυτές προκύπτουν με βάση την πορεία του δείκτη τιμών Real Estate Value Index, τον οποίο επιμελείται η εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ακινήτων Inventio Consulting. Αν και κατά τη συγκεκριμένη περίοδο οι συναλλαγές στην αγορά ακινήτων ήταν μηδαμινές, εντούτοις η εταιρεία προχωρεί σε κάποιες γενικές παραδοχές, με βάση την κατάσταση της οικονομίας και του επιχειρηματικού κλίματος, ώστε να εκτιμήσει την πορεία των τιμών.
Στο πλαίσιο αυτό, στην αγορά καταστημάτων, οι αναλυτές της Inventio σημειώνουν ότι από τις αρχές του έτους το λιανικό εμπόριο έχει για ακόμα μία φορά δεχθεί πλήγμα και το επενδυτικό ενδιαφέρον περιορίζεται στον τομέα των υπεραγορών (σούπερ μάρκετ), που ήταν και ο μόνος τομέας που δεν είχε απώλειες λόγω της πανδημίας. Το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου «στράγγιξε» τη ρευστότητα των περισσότερων εμπορικών καταστημάτων, γεγονός που, σε συνδυασμό με την περιορισμένη τραπεζική χρηματοδότηση, θα οδηγήσει (εκτός απροόπτου) σε νέα λουκέτα ή τουλάχιστον σε σημαντική μείωση των σημείων πώλησης.
Επιπλέον, η αύξηση της ανεργίας και η νέα υποχώρηση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, ως αποτέλεσμα της μείωσης του ΑΕΠ κατά το 2020 και πιθανώς και το 2021, θα οδηγήσουν σε νέα πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης και της ζήτησης στην αγορά. Ετσι, «βραχυπρόθεσμα, τα ενοίκια και η πληρότητα των καταστημάτων αναμένεται να υποχωρήσουν, με τον δείκτη τιμών να διατηρεί την πτωτική του τροχιά έως ότου αποκατασταθεί η ομαλότητα στην οικονομία», σημειώνει η Inventio. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δείκτης τιμών εμπορικών καταστημάτων της εταιρείας βρίσκεται σε επίπεδο 60% χαμηλότερο σε σχέση με το 2008 και κοντά στο χαμηλό του σημείο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013.
Στην αγορά γραφείων, η Inventio σημειώνει ότι η έξαρση της πανδημίας οδήγησε στο «πάγωμα» των επενδύσεων για απόκτηση ακινήτων, τόσο από τους εγχώριους όσο και από τους ξένους θεσμικούς επενδυτές. Τα ζητήματα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις, λόγω της οικονομικής ύφεσης, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη τάση της εξ αποστάσεως ή εκ περιτροπής εργασίας, έχουν ξεκινήσει να ασκούν πιέσεις στις τιμές ενοικίασης κτιρίων γραφείων και ασφαλώς και στην πληρότητα των ακινήτων.
Ως εκ τούτου, η εταιρεία επισημαίνει ότι η διόρθωση των αποδόσεων προς τα πάνω (λόγω της μείωσης των αξιών) θεωρείται αναπόφευκτη. Η διάρκεια και το εύρος της πτωτικής τάσης των αξιών των γραφείων θα εξαρτηθούν από το διάστημα που θα χρειαστεί για την επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα. Πάντως, οι επενδυτές εξακολουθούν να βλέπουν θετικά την τοποθέτησή τους στην αγορά γραφείων, ιδίως αν συνεκτιμηθεί και η έλλειψη σύγχρονων υποδομών. Οι αξίες των κτιρίων γραφείων παραμένουν περίπου 35% χαμηλότερα από το 2008, όταν είχαν βρεθεί στο απόγειό τους.
Στον αντίποδα, ο τομέας των logistics, στον οποίο στρέφονται πλέον οι περισσότεροι επενδυτές, οι αξίες έχουν αυξηθεί κατά 30% σε ετήσια βάση, έχοντας ολοκληρώσει έναν πλήρη κύκλο πτώσης και ανόδου, επιστρέφοντας στο σημείο όπου βρίσκονταν το 2008, δηλαδή πριν από την οικονομική κρίση.
Η επενδυτική δραστηριότητα αυξάνεται συνεχώς και από τις εγχώριες ΑΕΕΑΠ, αλλά και από ξένους θεσμικούς επενδυτές, ενώ οι αποδόσεις των σύγχρονων εγκαταστάσεων μειώνονται συνεχώς, αν και εξακολουθούν να είναι υψηλότερες από τις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις. Σύμφωνα με την Inventio, η επίδραση της πανδημίας αναμένεται να είναι αμελητέα για τα logistics, ιδίως για τις πιο σύγχρονες εγκαταστάσεις.
