Ποια προσόντα προβλέπονται για τις διοικήσεις των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ των οποίων η επιλογή ανήκει στην Κυβέρνηση
Νέα διάταξη για την επιλογή διοικήσεων στον δημόσιο τομέα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με τη ρύθμιση του άρθρου 19 θεσπίζεται ένα σύγχρονο πλαίσιο επιλογής των διοικήσεων του δημοσίου τομέα από την Κυβέρνηση, προκειμένου να διασφαλισθεί η ουσιαστική τήρηση των συνταγματικών αρχών της ισότητας και της αξιοκρατίας, σε εναρμόνιση προς τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές.
Πρόκειται για μια καίρια συμπλήρωση της νομοθετικής πρωτοβουλίας της Κυβέρνησης για το επιτελικό κράτος: Η αποσύνδεση της Κυβέρνησης από τη Διοίκηση, μέσω της αναγνώρισης καίριων αρμοδιοτήτων στους Γενικούς Διευθυντές και τους Υπηρεσιακούς Γραμματείς των Υπουργείων συμπληρώνεται με την πρόβλεψη μιας αξιοκρατικής διαδικασίας επιλογής των διοικήσεων των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου.
Ολοκληρώνονται έτσι οι προϋποθέσεις για τη θεσμική επανεκκίνηση της δημόσιας διοίκησης που θα συντείνει τόσο στην εδραίωση μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις όσο και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η διαμόρφωση της διαδικασίας έχει στηριχθεί στην ιδιαίτερα επιτυχή διαδικασία επιλογής των Υπηρεσιακών Γραμματέων των Υπουργείων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4622/2019 (Α’ 133).
Ειδικότερα με την παρ. 2, και στο πλαίσιο της αναγκαίας συνοχής της έννομης τάξης αλλά και της παραδειγματικής λειτουργίας των προς πλήρωση θέσεων, προβλέπεται ο εκ των προτέρων αποκλεισμός από τη διαδικασία επιλογής όσων δεν μπορούν να διορισθούν ως δημόσιοι υπάλληλοι σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα.
Με την παρ. 3 προβλέπεται ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα συμμετοχής (πτυχίο ΑΕΙ, πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας, τουλάχιστον τριετής διοικητική εμπειρία στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα). Ειδικές διατάξεις είναι δυνατόν να προσθέτουν επιπρόσθετα προσόντα. Διασφαλίζεται έτσι ο αναγκαίος συνδυασμός μεταξύ ελάχιστων και επιπρόσθετων προσόντων, χωρίς να αναγνωρίζεται εκ των προτέρων προτεραιότητα σε υποψηφίους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως στους προερχόμενους από τον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα.
Η προεπιλογή ανατίθεται με την παρ. 4 σε ειδική πενταμελή Επιτροπή Επιλογής Στελεχών του Δημοσίου, η προέλευση των μελών της οποίας προδιαγράφεται νομοθετικά στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, με αποτέλεσμα να μην καταλείπονται περιθώρια αυθαιρεσίας ως προς τη σύνθεσή της. Η Επιτροπή αποτελείται από έναν Αντιπρόεδρο ή Σύμβουλο του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού, ως Πρόεδρο, έναν νομικό σύμβουλο του Κράτους, τον Πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης και τον Γενικό Γραμματέα Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών. Προβλέπεται έτσι η συμμετοχή μελών που μπορούν να εισφέρουν διακριτές οπτικές γωνίες στη διαδικασία επιλογής.
Η παρ. 5 προβλέπει τρεις ομάδες κριτηρίων (εκπαιδευτικών, προσόντων εμπειρίας και δομημένης συνέντευξης), τα οποία και μοριοδοτούνται σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης.
Η παρ. 6 εξασφαλίζει τη δημοσιότητα της διαδικασίας, όπως επίσης τους ελάχιστους αναγκαίους χρόνους, που εξασφαλίζουν την ουσιαστική και όχι προσχηματική εφαρμογή της διαδικασίας επιλογής.
Τα στοιχεία της αίτησης υποψηφιότητας μνημονεύονται στην παρ. 7 ενώ η παρ. 8 καταγράφει τα συγκεκριμένα στάδια της διαδικασίας που πρέπει να ακολουθήσει η Επιτροπή, προκειμένου να καταρτίσει εν τέλει πίνακα των τριών επικρατέστερων υποψηφίων.
Σύμφωνα με την παρ. 9 η τελική επιλογή γίνεται με απόφαση του οικείου Υπουργού, ο οποίος όμως δύναται να επιλέξει μόνο μεταξύ των τριών υποψηφίων που συμπεριλαμβάνονται στον ανωτέρω πίνακα. Στη διασφάλιση της ουσιαστικής εφαρμογής μιας αξιοκρατικής διαδικασίας επιλογής συντείνει η παρ. 10, αφενός με την πρόβλεψη συγκεκριμένης, μόνο άπαξ ανανεώσιμης θητείας, αφετέρου με την οριοθέτηση των περιπτώσεων υπό τις οποίες και μόνο είναι δυνατή η πρόωρη λήξη της.
Η κάλυψη θέσεων που κενώνονται με απόφαση του οικείου Υπουργού είναι μεταβατική και μόνο, όπως διασφαλίζεται με την πρόβλεψη στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με την παρ. 11, ανώτατου χρονικού διαστήματος των μεταβατικών τοποθετήσεων που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους τρεις μήνες.
Σε μια περαιτέρω διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής της διάταξης, ειδικότερα διαδικαστικά ζητήματα δεν ρυθμίζονται με υπουργική απόφαση, αλλά με την πρόσκληση του Α.Σ.Ε.Π., όπως προβλέπεται στην παρ. 12.
Σύμφωνα, τέλος, με την παρ. 13, η νέα διαδικασία τίθεται σε εφαρμογή για τις θέσεις που κενώνονται από την 1η Οκτωβρίου 2020.
Αναλυτικά η διάταξη προβλέπει:
1. Οι Πρόεδροι, Αντιπρόεδροι, Διοικητές, Αναπληρωτές Διοικητές, Υποδιοικητές, Διευθύνοντες ή Εντεταλμένοι Σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, καθώς και των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου των οποίων η επιλογή ανήκει στην Κυβέρνηση, με εξαίρεση τους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Β’ του ν. 3429/2005 (Α’ 314) επιλέγονται σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος.
2. Στη διαδικασία του παρόντος δεν μπορούν να συμμετάσχουν όσοι δεν μπορούν να διορισθούν ως δημόσιοι υπάλληλοι κατ΄εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 3528/2007 (Α’ 26).
3. Τα ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα συμμετοχής στη διαδικασία του παρόντος είναι:
(α) Πτυχίο Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος της ημεδαπής ή ισότιμο της αλλοδαπής,
(β) πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας κράτους μέλους της Ε.Ε.,
(γ) τριετή τουλάχιστον διοικητική εμπειρία στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα.
Περαιτέρω προσόντα αναφορικά με τις προς πλήρωση θέσεις είναι δυνατόν να προβλέπονται σε ειδικές διατάξεις.
4. Η προεπιλογή των προσώπων της παρ. 1 γίνεται από πενταμελή Επιτροπή Επιλογής Στελεχών του Δημοσίου, τα μέλη της οποίας ορίζονται, μαζί με τους αναπληρωτές τους, με απόφαση του Προέδρου του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.) και με τριετή θητεία. Η Επιτροπή αποτελείται από: (α) έναν (1) Αντιπρόεδρο ή σύμβουλο του Α.Σ.Ε.Π., ως Πρόεδρο, (β) έναν (1) νομικό σύμβουλο του Κράτους, (γ) τον Πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.), (δ) τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης και (ε) τον Γενικό Γραμματέα Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών. Το μέλος της περ. (δ) αναπληρώνεται από τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών της Προεδρίας της Κυβέρνησης και το μέλος της περ. (ε) από τον Γενικό Γραμματέα Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης των Διαδικασιών του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Με απόφαση του Προέδρου του Α.Σ.Ε.Π. ορίζεται ο κατά την κρίση του αναγκαίος αριθμός γραμματέων της Επιτροπής και ρυθμίζεται κάθε θέμα διοικητικής και γραμματειακής υποστήριξης.
5. Για την προεπιλογή των προσώπων της παρ. 1 λαμβάνονται υπόψη τρεις (3) ομάδες κριτηρίων: (α) Μοριοδότηση τυπικών εκπαιδευτικών προσόντων. Τα τυπικά προσόντα μοριοδοτούνται ως εξής: (αα) διδακτορικός τίτλος σπουδών: 350 μόρια, (αβ) μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας: 250 μόρια, (αγ) δεύτερος μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας: 100 μόρια, (αδ) δεύτερο πτυχίο Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος της ημεδαπής ή ισότιμο της αλλοδαπής: 150 μόρια, (αε) άριστη γνώση ξένης γλώσσας: 45 μόρια και (αστ) πολύ καλή γνώση δεύτερης ξένης γλώσσας: 45 μόρια. Το σύνολο των μορίων που μπορεί να λάβει ένας υποψήφιος από τα τυπικά εκπαιδευτικά προσόντα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 800 μόρια.
(β) Μοριοδότηση προσόντων εμπειρίας: Τα προσόντα εμπειρίας μοριοδοτούνται με δύο (2) μόρια για κάθε μήνα πραγματικής προϋπηρεσίας, εκτός αυτής που έχει διανυθεί σε θέσεις ευθύνης, η οποία μοριοδοτείται με δύο και μισό (2,5) έως έξι (6) μόρια για κάθε μήνα πραγματικής προϋπηρεσίας, αναλόγως της συνάφειας αυτής προς την προς πλήρωση θέση. Για τη μοριοδότηση εμπειρίας μικρότερης του μηνός, πολλαπλασιάζεται ο αριθμός των ημερών με το 1/30 (ένα τριακοστό) των μορίων ανά μήνα που αναφέρονται παραπάνω. Το σύνολο των μορίων που μπορεί να λάβει ένας υποψήφιος από τα προσόντα εμπειρίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 800 μόρια.
(γ) Μοριοδότηση κατόπιν δομημένης συνέντευξης. Σκοπός της δομημένης συνέντευξης είναι η Επιτροπή να διαμορφώσει γνώμη για την προσωπικότητα και την καταλληλότητα υποψηφίου για την άσκηση των καθηκόντων της θέσης. Η συνέντευξη μοριοδοτείται, σύμφωνα με πίνακα που καταρτίζει το Α.Σ.Ε.Π.. Η συνέντευξη μοριοδοτείται κατ` ανώτατο όριο με 800 μόρια. Η προσωπικότητα λαμβάνει 300 μόρια και η καταλληλότητα για τα καθήκοντα της θέσης 500 μόρια.
6. Για την επιλογή των προσώπων της παρ. 1, εκδίδεται πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από το Α.Σ.Ε.Π. η οποία αναρτάται στην ιστοσελίδα opengov.gr, στην ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π., στην ιστοσελίδα του οικείου φορέα και στην ιστοσελίδα του εποπτεύοντος Υπουργείου, δύο (2) τουλάχιστον μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των προηγουμένων. Η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων αρχίζει από την ημέρα που αναγράφεται στην πρόσκληση.
7. Η αίτηση υποψηφιότητας υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης και συνοδεύεται: (α) από αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα και (β) από κάθε άλλο έγγραφο που αναφέρεται στην πρόσκληση. Τα έγγραφα της περ. (β) αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της αίτησης.
8. Η διαδικασία επιλογής διεξάγεται, ανά θέση, ως εξής: (α) Επιλογή των υποψηφίων που συγκεντρώνουν τα ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα. (β) Μοριοδότηση των επιλέξιμων υποψηφίων με βάση τα κριτήρια των περ. (α) και (β) της παρ. 5. (γ) Σύνταξη και ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π. Προσωρινών Πινάκων: (γα) αποκλειομένων λόγω έλλειψης των ελάχιστων προσόντων και του αντίστοιχου λόγου ή λόγων αποκλεισμού και (γβ) των επιλέξιμων υποψηφίων και της αντίστοιχης βαθμολογίας τους. (δ) Οι υποψήφιοι έχουν αποκλειστική προθεσμία πέντε (5) ημερών προκειμένου να υποβάλουν ενστάσεις. (ε) Οι ενστάσεις εκδικάζονται από την Επιτροπή εντός προθεσμίας οκτώ (8) ημερών και στη συνέχεια αναρτώνται οι οριστικοί πίνακες αποκλειόμενων και επιλέξιμων υποψηφίων με τη βαθμολογία τους. (στ) Στη συνέχεια, η Επιτροπή καλεί σε συνέντευξη τους επτά (7) πρώτους σε βαθμολογία υποψηφίους. Η σχετική ειδοποίηση γίνεται με αποστολή μηνύματος στο κινητό τηλέφωνο που δηλώνει ο υποψήφιος με την αίτησή του, ενώ η Επιτροπή μπορεί επιπρόσθετα να αποφασίσει τη χρήση και άλλων μέσων. Η ειδοποίηση αποστέλλεται τρεις (3) τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα της συνέντευξης. (ζ) Εάν ένας ή περισσότεροι από αυτούς που θα κληθούν σε συνέντευξη παραιτηθούν της υποψηφιότητάς τους, η Επιτροπή καλεί σε συνέντευξη επόμενους υποψηφίους. Στο τέλος της διαδικασίας της παρούσας η Επιτροπή καταρτίζει πίνακα των τριών επικρατέστερων υποψηφίων, λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των κριτηρίων της παρ. 5, τον οποίο και αποστέλλει στον οικείο Υπουργό.
9. Με απόφαση του οικείου Υπουργού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, επιλέγεται και διορίζεται ένας εκ των τριών υποψηφίων της παρ. 8.
10. Η θητεία των προσώπων που διορίζονται στις θέσεις της παρ. 1 είναι τριετής με δυνατότητα ανανέωσης για μια ακόμη τριετία. Η θητεία λήγει πρόωρα σε περίπτωση παραίτησής τους, καθώς και στέρησης της προσωπικής ελευθερίας τους, ύστερα από ένταλμα προσωρινής κράτησης ή δικαστικής απόφασης, έστω και σε περίπτωση απόλυσης με εγγύηση. Η θητεία μπορεί επίσης να λήξει, με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, σε περίπτωση μόνιμης αδυναμίας εκτέλεσης των καθηκόντων τους για λόγους υγείας ή αναπηρίας, σωματικής ή πνευματικής, όπως επίσης σε περιπτώσεις: (α) άσκησης ποινικής δίωξης για αδίκημα, το οποίο μπορεί να επισύρει την έκπτωση από την υπηρεσία εκτός από το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος, για το οποίο ο υπάλληλος μπορεί να τίθεται σε αργία, εφόσον έχει παραπεμφθεί στο ακροατήριο για το αδίκημα αυτό, (β) αποχρωσών ενδείξεων για μη σύννομη διαχείριση, οι οποίες στηρίζονται σε έκθεση του αρμόδιου επιθεωρητή.
11. Εάν η θητεία του προσώπου της παρ. 1 λήξει πρόωρα για οποιονδήποτε λόγο, η θέση καλύπτεται μεταβατικά, για χρονικό διάστημα που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες, με απόφαση του οικείου Υπουργού, λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά προσόντα διορισμού και εκκινεί άμεσα η διαδικασία επιλογής νέου προσώπου.
12. Κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη διαδικασία, που δεν ρυθμίζεται με το παρόν, καθορίζεται στην πρόσκληση του Α.Σ.Ε.Π..
13. Η διαδικασία του παρόντος εφαρμόζεται για τις θέσεις της παρ. 1 που κενώνονται από 1ης Οκτωβρίου 2020.
Δείτε αναλυτικά το σχέδιο νόμου.
