Θετική για την αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών θα είναι η δημιουργία «κακής τράπεζας» στην Ελλάδα, όπως σημειώνουν υψηλόβαθμα στελέχη των οίκων στην «Κ», καθώς όπως έχουν επισημάνει εδώ και καιρό, το σχέδιο «Ηρακλής» «είναι καλό αλλά δεν αρκεί» και ειδικά στο εξής, όπου οι επιπτώσεις της κρίσης που προκαλεί η πανδημία θα οδηγήσουν σε επιδείνωση της ποιότητας ενεργητικού των τραπεζών και σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αξίζει να σημειώσουμε πως, σύμφωνα και με τις πρόσφατες προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, ακόμα και με την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής», την ολοκλήρωση των τιτλοποιήσεων και των σχεδίων για πωλήσεις δανείων ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) δεν θα υποχωρήσει κάτω από 25%, χωρίς να έχει ληφθεί υπόψη η αύξηση των κόκκινων δανείων που θα φέρει η τρέχουσα κρίση.
Η ανάγκη δημιουργίας bad bank στην Ελλάδα έχει κερδίσει έδαφος το τελευταίο διάστημα στο περιβάλλον θεσμών και αναλυτών, με τον ΟΟΣΑ πρόσφατα να τονίζει πως η κυβέρνηση πρέπει επειγόντως να αναπτύξει και να εφαρμόσει μια ολοκληρωμένη λύση για την αντιμετώπιση της αναβαλλόμενης φορολογίας (DTC) στους ισολογισμούς των τραπεζών, καθώς και των NPLs που θα παραμείνουν στο σύστημα, και η πρόταση της ΤτΕ πρέπει συνεπώς να διερευνηθεί περαιτέρω.
Την ίδια άποψη φαίνεται να μοιράζονται και οι οίκοι αξιολόγησης, βλέποντας πως η πανδημία θα ανατρέψει τα επιχειρηματικά σχέδια των τραπεζών.
Οπως σημειώνει στην «Κ» ο Πάου Λαμπρό, επικεφαλής αξιολογήσεων της Fitch για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, όπως και το σχέδιο «Ηρακλής» η εφαρμογή bad bank θα αποτελούσε ένα επιπλέον εργαλείο για τις ελληνικές τράπεζες για τη μείωση του υψηλού αποθέματος NPLs, τα οποία θα επηρεαστούν και από το τρέχον περιβάλλον. Η πανδημία θα οδηγήσει σε νέες εισροές NPLs μόλις λήξουν τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης και των τραπεζών, ιδίως τα μορατόριουμ.
Η πρόταση της ΤτΕ, τονίζει ο κ. Λαμπρό, στοχεύει στη μείωση του μεγάλου ποσοστού της αναβαλλόμενης φορολογίας στα συνολικά κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών, μειώνοντας ταυτόχρονα το απόθεμα των NPLs και προβλέπει τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών σε συναλλαγές σε όρους αγοράς. «Κατά την άποψη της Fitch, οι συστημικές λύσεις για την αντιμετώπιση της χαμηλής ποιότητας του ενεργητικού είναι πιστωτικά θετικές για τις ελληνικές τράπεζες, εφόσον ο αντίκτυπος στα κεφάλαια είναι περιορισμένος». Ωστόσο, ο οίκος αναγνωρίζει ότι υπάρχουν κίνδυνοι εκτέλεσης εν μέσω της υφιστάμενης οικονομικής αβεβαιότητας.
Πιστωτικά θετικά χαρακτηρίζει και η Moody’s όποια πρόσθετα σχέδια που θα βοηθήσουν στην επιτάχυνση της μείωσης των NPEs, συμπεριλαμβανομένης μιας bad bank, εφόσον δεν θα τεθεί σε κίνδυνο η κεφαλαιακή τους βάση. Οπως σημειώνει στην «Κ» ο Νώντας Νικολαΐδης, αντιπρόεδρος – υψηλόβαθμος αξιωματούχος για πιστοληπτικές αξιολογήσεις του οίκου, με αυτόν τον τρόπο η χρήση μέρους της αναβαλλόμενης φορολογίας των τραπεζών είναι κατά την άποψη της Moody’s μια εφικτή επιλογή, δεδομένων των σχετικά άνετων επιπέδων των δεικτών κεφαλαίου που έχουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, και το γεγονός ότι τα DTCs αποτελούν χαμηλότερης ποιότητας κεφάλαιο.
«Η εκκαθάριση των ισολογισμών των τραπεζών με ελεγχόμενο και συστημικό τρόπο θα συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού τους και στην ενίσχυση της δανειοδοτικής τους ικανότητας στην πραγματική οικονομία, η οποία με τη σειρά της θα δώσει ώθηση στην ικανότητα δημιουργίας επαναλαμβανόμενων κερδών μεσοπρόθεσμα», σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης.
Εργαλείο για ταχύτερη μείωση των κόκκινων δανείων
Η δημιουργία της bad bank αναμένεται να αποτελέσει το επόμενο μεγάλο θέμα για τις ελληνικές τράπεζες, όπως εκτιμά ο Τζέικομπ Σουάλσκι, επικεφαλής αναλυτής για την Ελλάδα του οίκου αξιολόγησης Scope Ratings, τονίζοντας πως η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος είναι μία πολύ θετική πρωτοβουλία.
Σχέδιο
Ο «Ηρακλής» είναι ένα καλό σχέδιο που βασίζεται στην τιτλοποίηση για την επιτάχυνση της μείωσης των NPLs, ωστόσο, λόγω της έντονης αποστροφής στον κίνδυνο που επικρατεί στην αγορά τιτλοποιήσεων και NPLs γενικότερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οι προγραμματισμένες συναλλαγές αντιμετωπίζουν καθυστέρηση.
Αυτό οφείλεται στην πιθανή χαμηλή τιμολόγηση που πιθανότατα θα λάμβαναν οι ελληνικές τράπεζες αυτή τη στιγμή, λόγω της επιφυλακτικότητας των επενδυτών.
Σύμφωνα και με τον κ. Σουάλσκι, η κρίση λόγω της πανδημίας θα οδηγήσει σε νέα αύξηση των ελληνικών NPLs, έτσι εκτός από τον «Ηρακλή», οι ελληνικές τράπεζες θα επωφεληθούν και από μία πρόσθετη και ταχεία λύση. Η ιδέα της ΤτΕ η οποία βασίζεται στη μεταφορά NPLs στην bad bank, θα παρέχει σημαντική ανακούφιση στους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών. Αυτό θα ενισχύσει την ικανότητά τους να στηρίξουν την οικονομία με ρευστότητα. Και οι επενδυτές θα ήθελαν να δουν μια ταχύτερη μείωση των NPLs μέσω της δημιουργίας μιας bad bank, όπως προσθέτει.
Το κόστος
Βέβαια, η δημιουργία μιας εθνικής κακής τράπεζας έρχεται με ένα κόστος το οποίο θα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι, κάτι που ο «Ηρακλής» δεν έχει καθώς μεταφέρει το κόστος του σχεδίου στον επενδυτή και όχι στον Ελληνα φορολογούμενο, σημειώνει ο αναλυτής της Scope.
Το θετικό είναι ότι πριν από μερικές ημέρες η ΤτΕ ξεκαθάρισε πως ενδεχόμενες ζημίες που σχετίζονται με το υφιστάμενο απόθεμα NPLs θα καλύπτονται αποκλειστικά από τις τράπεζες και όχι από τον Ελληνα φορολογούμενο, μέχρι του ελάχιστου ορίου δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι υφιστάμενοι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν επιτρέπουν τη σύσταση μιας bad bank όπως εκείνη που δημιουργήθηκε σε πολλές χώρες μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, έτσι η Ελλάδα θα χρειαστεί να λάβει εξαίρεση από τους κανόνες πριν προχωρήσει αυτή η πρωτοβουλία.
Το γεγονός πάντως πως ήδη η Τράπεζα της Ελλάδος έχει προχωρήσει στην πρόσληψη συμβούλων γι’ αυτό το εγχείρημα είναι θετικό, όπως θετική είναι και η πρόταση στο σύνολό της, καταλήγει ο κ. Σουάλσκι.
