Αγγελική Βελεσιώτη
Στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών εναπόκειται το μέλλον πολλών νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές, αφού αυτές θα αποφασίζουν ποια θα έχουν την ευκαιρία να ρυθμίσουν και ποια θα πτωχεύσουν- Τι κρίνει την αίτηση ρύθμισης
Στον νέο πτωχευτικό Νόμο, που έθεσε χθες, Πέμπτη – και για διάστημα δύο εβδομάδων – σε διαβούλευση η κυβέρνηση, ορίζεται ότι οι χρηματοδοτικοί φορείς δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν προτάσεις σε κάθε περίπτωση, που τους απευθύνεται σχετική αίτηση ρύθμισης μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, διατηρώντας τη διακριτική ευχέρεια, τόσο ως προς την υποβολή πρότασης, όσο και το περιεχόμενό της. «Η αποδοχή αιτήματος του οφειλέτη εναπόκειται αποκλειστικά στην προαίρεση αποδοχής της πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών του, με την εξής διευκρίνιση: η πλειοψηφία των πιστωτών, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, μπορεί, υπό τις προϋποθέσεις, που τίθενται, να δεσμεύσει τους λοιπούς χρηματοδοτικούς φορείς πιστωτές του οφειλέτη, αλλά και το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης», τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση.
Στο μεταξύ, εκτός διαδικασίας αναδιάρθρωσης τίθενται αυτομάτως τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία:
α. τουλάχιστον το 90% των συνολικών τους οφειλών σε χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
β. έχουν υποβάλει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για υπαγωγή σε άλλες διαδικασίες του παρόντος κώδικα ή του ν. 3588/2007 (Πτωχευτικός) ή στη διαδικασία του νόμου 3869/2010 (Κατσέλη), εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτησή τους από τις εν λόγω διαδικασίες μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών,
γ. έχουν τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση,
δ. έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής τους σε μία από τις αναφερόμενες διαδικασίες ή έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής τους στις παραπάνω διαδικασίες και εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον 15 μήνες από την απόρριψη σχετικής αίτησης, εκτός εάν έχει υπάρξει ουσιώδης μεταβολή της οικονομικής τους κατάστασης.
Τα στοιχεία που πρέπει να περιέχει η αίτηση
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου η αίτηση οφειλέτη φυσικού προσώπου πρέπει να περιέχει υποχρεωτικά τα εξής:
α. Πλήρη στοιχεία του αιτούντος (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση οικίας και εργασίας, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης, τηλέφωνο, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου).
β. Πλήρη στοιχεία του συζύγου και των εξαρτώμενων μελών του.
γ. Εισοδήματα του αιτούντος, του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών του από οποιαδήποτε πηγή και αιτία.
δ. Κατάλογο του συνόλου των πιστωτών και του συνόλου των οφειλών του αιτούντος, ο οποίος περιλαμβάνει την ημερομηνία, αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται έκαστη οφειλή, καθώς και την ημερομηνία γέννησης εκάστης οφειλής.
ε. Κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων (κινητών και ακινήτων) του αιτούντος, της συζύγου και των εξαρτώμενων μελών του στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή.
στ. Πλήρη περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων (είδος βάρους ή εξασφάλισης, πιστωτής, ασφαλιζόμενο ποσό, σειρά, δημόσιο βιβλίο), που είναι εγγεγραμμένα στην ακίνητη περιουσία του αιτούντος.
Παράλληλα, με την αίτηση συνυποβάλλονται υποχρεωτικά και τα εξής:
α. Δήλωση για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη, που έγινε εντός των τελευταίων πέντε ετών πριν από την υποβολή της αίτησης.
β. Πλήρη στοιχεία ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, που τυχόν μεταβιβάστηκαν από τον οφειλέτη σε πρόσωπα συνδεδεμένα μαζί του στη διάρκεια των 60 μηνών, που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης.
γ. Δήλωση εισοδήματος φυσικών προσώπων (E.1).
δ. Δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε.9) των τελευταίων πέντε ετών, εφόσον προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής της.
ε. Πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος (εκκαθαριστικό) του τελευταίου φορολογικού έτους.
στ. Πράξη διοικητικού προσδιορισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) του τελευταίου φορολογικού έτους.
ζ. Καταστάσεις βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση και προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εντός των τελευταίων τριών μηνών πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
η. Αντίγραφο ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης του οφειλέτη και πιστοποιητικό περί μη πτώχευσης, περί μη κατάθεσης αίτησης πτώχευσης και κάθε άλλο στοιχείο, που αφορά στον οφειλέτη και καταχωρείται στο ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας.
θ. Στοιχεία αναφορικά με τις απαιτήσεις προς πιστωτικά ιδρύματα και το οφειλόμενο ποσό ανά πιστωτή.
ι. Στοιχεία αναφορικά με καταθέσεις και χρηματοπιστωτικά προϊόντα, που τηρούνται στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και την εκτιμώμενη αξία τους και
κ. Τα στοιχεία βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων επί των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων του αιτούντος, που βρίσκονται στη διάθεσή των χρηματοδοτικών φορέων και την εμπορική αξία των ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.
«Κούρεμα» της οφειλής
Με την καταβολή του συνόλου των οφειλόμενων δόσεων στο σύνολο των πιστωτών ολοκληρώνεται επιτυχώς η ρύθμιση και αποσβέννυται το τμήμα της απαίτησης, που υπερβαίνει το ποσό της ρύθμισης, με την επιφύλαξη τυχόν δικαιωμάτων των πιστωτών έναντι συνοφειλετών ή εγγυητών του οφειλέτη ή δικαιωμάτων των πιστωτών με δικαιώματα επιφύλαξης κυριότητας.
Εάν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος ως προς καταβολές της σύμβασης αναδιάρθρωσης, με συνέπεια το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικά είτε την αξία τριών δόσεων είτε την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικά οφειλομένου ποσού, σύμφωνα με την επιτευχθείσα ρύθμιση, οποιοσδήποτε πιστωτής δύναται να την καταγγείλει, γεγονός, που συνεπάγεται την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον πιστωτή αυτό. «Η απώλεια της ρύθμισης ως προς οποιοδήποτε πιστωτή συνεπάγεται την αναβίωση των απαιτήσεων του πιστωτή αυτού, στο ύψος, που είχαν πριν τη σύμβαση μείον τυχόν ποσά, που καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της ρύθμισης, ενώ τις καθιστούν ληξιπρόθεσμες και άμεσα απαιτητές», υπογραμμίζεται.
Εμπλοκή Δημοσίου: Πότε είναι άκυρη η ρύθμιση
Όπως επισημαίνεται στον νέο πτωχευτικό Νόμο, είναι άκυρος ο όρος σύμβασης αναδιάρθρωσης, που προβλέπει:
α. την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης σε περισσότερες από 240 δόσεις.
β. την τμηματική αποπληρωμή οφειλών ανά χρονικά διαστήματα, που υπερβαίνουν τον μήνα.
γ. την καταβολή μηνιαίας δόσης μικρότερης των 50 ευρώ.
δ. την παροχή περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
ε. την ικανοποίηση απαιτήσεων του Δημοσίου ή των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης με άλλα ανταλλάγματα αντί χρηματικού ποσού.
Εάν, πάντως, στη σύμβαση αναδιάρθρωσης προβλέπεται διαγραφή οφειλών προς το Δημόσιο, αυτή γίνεται κατά σειρά παλαιότητας, από την παλαιότερη οφειλή προς τη νεότερη, με κριτήριο τον χρόνο καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων και όχι τον χρόνο λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής αυτής είτε η καταβολή γίνεται εφάπαξ είτε σε δόσεις.
