Του Γ. Αγγέλη
Η Ευρωζώνη αποφάσισε τελικά να βάλει στο τραπέζι την υπόθεση δημιουργίας μιας ευρωπαϊκών διαστάσεων bad bank.
Και το πρώτο επίσημο πλέον βήμα θα γίνει στις 25 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες, υπό την οργανωτική ευθύνη της Κομισιόν και με τη συμμετοχή της ΕΚΤ, του SSM και της ΕΒΑ.
Το “νέο” αξιολογείται ως εξαιρετικά σημαντικό, καθώς συνδέεται με μια κρίσιμη αλλαγή στα θεμέλια του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος: οι συνέπειες από τον συνδυασμό της ύφεσης, που είχε ξεκινήσει πριν από την πανδημία, με το γενικευμένο “pause” στην οικονομική δραστηριότητα, λόγω της COVID-19, έχουν “τσακίσει” την ποιότητα του ενεργητικού και των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει Κομισιόν-ΕΚΤ και μέρος των οποίων έχει αποκαλυφθεί από έρευνες των επενδυτικών τραπεζών τον Αύγουστο, η επιδείνωση του ενεργητικού των μεγάλων τραπεζικών ομίλων είναι… κατακόρυφη.
Το αποκαλούμενο distressed debt σε τραπεζικούς ομίλους όπως οι Barclays, Citigroup, BNP Paribas, Societe Generale έχει αυξηθεί μέσα στο α’ εξάμηνο του 2020 κατά 20%.
Ποιος είναι επικεφαλής αυτής της λίστας; Η Deutshe Bank…
Το υψηλού ρίσκου χαρτοφυλάκιο των μεγάλων ευρωπαϊκών ομίλων μέσα στο α’ εξάμηνο του 2020, και ιδιαίτερα μέσα στο β’ τρίμηνο με βάση τα στοιχεία που οι ίδιες οι τράπεζες έχουν δώσει στη δημοσιότητα, ήτοι τα level 3 assets (κατά τη γερμανική ορολογία), αγγίζουν το 30% των Tier 1 κεφαλαίων τους…
Το κίνητρο είναι πλέον εξαιρετικά ισχυρό και οδηγεί σε υπέρβαση των αντιρρήσεων για την προώθηση ενός ευρωπαϊκού σχήματος τύπου bad bank, στο οποίο θα πρέπει να μεταφερθούν κατεπειγόντως πολλά “κομμάτια” από τα ποσά του distressed debt που βρίσκεται στο ενεργητικό των ευρωπαϊκών τραπεζικών oμίλων.
Κομισιόν και ΕΚΤ
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η Κομισιόν υποχρεώνεται να κινηθεί πλέον και επίσημα, με αποτέλεσμα η σχετική συζήτηση να φεύγει από τις ανεπίσημες ζυμώσεις (σχετικές πληροφορίες είχαν διαρρεύσει τον Απρίλιο) και να περνά στο επίσημο τραπέζι των πρωτοβουλιών στις Βρυξέλλες.
Στη συνάντηση της 25ης Σεπτεμβρίου, στην οποία, σύμφωνα με πληροφορίες του “K”, είναι πιθανό η Κομισιόν να καταθέσει σχετικό πλαίσιο πρότασης προς συζήτηση, θα συμμετέχει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο επικεφαλής της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης (DG Fisma), Κλάους Βίντνερ, η πρόεδρος της Επιτροπής Econ, Ιρένε Τινάλι, εκπρόσωποι σε αντίστοιχο επίπεδο της ΕΚΤ, του SSM αλλά και της ΕΒΑ.
Σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν, στη συνάντηση αυτή θα κληθούν εκπρόσωποι από τις asset management companies, που στο μεταξύ έχουν λειτουργήσει μετά το 2008 (π.χ. Ιρλανδία κ.λπ.), για να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους, αλλά και παράγοντες της αγοράς διαχείρισης και τιτλοποίησης NPLs.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Κομισιόν έχει αποφασίσει να δρομολογήσει “μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τα δάνεια σε κίνδυνο…”, στη βάση της μέχρι στιγμής εμπειρίας, αλλά και της δυνατότητας που εμφανίζεται στην τρέχουσα συγκυρία στις αγορές.
Προς το παρόν, πάντως, δεν έχει ξεκαθαριστεί από πλευράς Κομισιόν η μορφή που θα έχει η “bad bank”, ούτε και ο τρόπος που θα λειτουργήσει.
Σε κάθε περίπτωση, τα θέματα που πρέπει να ξεκαθαριστούν έχουν να κάνουν με το μείζον ζήτημα του τρόπου “τιμολόγησης” των ΝPLs έτσι ώστε να ισχύουν σε επίπεδο ευρωπαϊκής αγοράς οι ίδιοι κανόνες όσον αφορά την κατηγοριοποίηση των δανείων και την αξιολόγησή τους, προκειμένου η διαδικασία τιτλοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο να κινείται σε ένα ενιαίο περιβάλλον.
Στις προθέσεις παραγόντων της Κομισιόν είναι να λειτουργήσει ένα σύστημα ή, ακριβέστερα, ένα ενιαίο ευρωπαϊκό δίκτυο asset management companies οι οποίες σε εθνικό επίπεδο θα “σηκώσουν” τον μεγάλο όγκο των NPLs, αλλά θα λειτουργούν με ενιαίους κανόνες σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τι θα γίνει με την BRRD
Το πρόβλημα, όπως παραδέχονται στην Κομισιόν, είναι ότι η οποιαδήποτε συμφωνία για τη “μορφή” της ευρωπαϊκής bad bank θα πρέπει να οδηγήσει σε αναμόρφωση της οδηγίας BRRD, η οποία προβλέπει τη συμμετοχή των κάθε είδους “μετόχων” (ομολογιούχων, μετόχων ή ακόμα και αποταμιευτών) στο κόστος διάσωσης στις περιπτώσεις κρατικής ενίσχυσης-διάσωσης τραπεζών.
Όμως η κατάσταση που έχει προκαλέσει η πανδημία έχει ανατρέψει πλέον αυτά τα δεδομένα και η BRRD βαίνει προς αναθεώρηση προκειμένου να τρέξει το σχέδιο για την ενιαία ευρωπαϊκή διαχείριση των distressed debts στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών…
Και τα ζητήματα αυτά θα τεθούν προς συζήτηση στη συνάντηση της 25ης Σεπτεμβρίου, στην οποία, “για να κερδηθεί χρόνος”, η Κομισιόν θα… κατέβει με συγκεκριμένες προτάσεις προς συζήτηση με τις εμπλεκόμενες πλευρές, τόσο μεταξύ των “θεσμών” (Κομισιόν, ΕΚΤ, SSM, ΕΒΑ) όσο και από την πλευρά της αγοράς, ήτοι των τραπεζών, των εταιρειών διαχείρισης και τιτλοποίησης NPLs, των επενδυτικών φορέων κ.λπ.
Το πρόβλημα είναι πλέον γενικευμένο στην Ευρώπη και ο χρόνος “τρέχει” επικίνδυνα γρήγορα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, που επισημαίνουν πως, σύμφωνα με την EBA, στα τέλη Μαρτίου, ήτοι πριν αρχίσουν να εμφανίζονται σε όλη την έκτασή τους οι συνέπειες της πανδημίας, το ποσοστό των επικίνδυνων δανείων στην Ευρώπη εκτός ειδικών περιπτώσεων (π.χ. Ελλάδα) κινούνταν στα επίπεδα του 3%.
Στα τέλη του α’ εξαμήνου το ποσοστό αυτό είχε “εκραγεί” σε πολλαπλάσιο μέγεθος…
Όπως αναφέρεται αρμοδίως, η ΕΚΤ με το τεραστίων διαστάσεων νέο πρόγραμμα δανείων TLTROs έχει “προστατεύσει” τις τράπεζες από τυχόν ατυχήματα προσωρινά. Αλλά αυτό, όπως σημειώνεται, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί συστημικά πλέον ως μια γενικευμένη πολιτική στην Ευρωζώνη. Για τον λόγο αυτό η συζήτηση για την “bad bank” είναι πολύ πιθανό τον Σεπτέμβριο να συνδεθεί και με την τελική μορφή διάρθρωσης του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα λειτουργήσει το 2021.
