Δεύτερος γύρος αναδρομικών για τις επικουρικές συντάξεις, και ενδεχομένως για τα Δώρα, ξεκινά για τους συνταξιούχους. Η νομοθετική λύση που δόθηκε από την κυβέρνηση με επιστροφές αναδρομικών 1,38 δισ. ευρώ μόνον για τις παράνομες μειώσεις σε κύριες συντάξεις προκάλεσε την αντίδραση των συνταξιούχων. Όμως, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, τα επόμενα βήματα για να τους επιστραφούν και τα υπόλοιπα «χρωστούμενα» δεν είναι εύκολα και κρύβουν παγίδες. Η εφημερίδα δημοσιεύει έναν οδηγό 12 ερωτήσεων και απαντήσεων, όλα τα μυστικά της απόφασης για τα αναδρομικά και κυρίως τι πρέπει και μπορούν να κάνουν ή να μην κάνουν από εδώ και στο εξής οι συνταξιούχοι, μέσα από τις απόψεις ειδικών, αλλά και στελεχών του υπουργείου Εργασίας.
1 Τι κέρδισαν, τι έχασαν οι συνταξιούχοι στα αναδρομικά τους με την απόφαση της κυβέρνησης;
Κέρδισαν να πάρουν πίσω για 11 μήνες, αλλά μόνον στις κύριες συντάξεις, τις μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 του 2012 που επιβλήθηκαν παράνομα στο διάστημα Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 και αφορούσαν σε κύριες συντάξεις, επικουρικές και Δώρα. Σημειωτέον ότι την επιστροφή των μειώσεων αυτών είχε απορρίψει ο ΣΥΡΙΖΑ και συνέχισε να τις επιβάλλει παρά τη διάγνωση της αντισυνταγματικότητάς τους από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) τον Ιούνιο του 2015. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. ήρθε να δώσει ένα τέλος στις δεκάδες χιλιάδες δικαστικές υποθέσεις των συνταξιούχων και ζήτησε από το ΣτΕ να βγάλει μια απόφαση για τα αναδρομικά που πρέπει να πληρωθούν. Το ΣτΕ ξεκαθάρισε πως οι αποφάσεις του 2015 (για αντισυνταγματικές μειώσεις κύριων, επικουρικών και Δώρων) δεν αλλάζουν, αλλά απάντησε στο ερώτημα αναδρομικών μόνον για τις κύριες συντάξεις.
2 Θα έπρεπε να εφαρμοστεί η απόφαση και για επικουρικές και για τα Δώρα;
Η απάντηση είναι απερίφραστα ναι, γιατί δεν άλλαξε τίποτα στις αποφάσεις του 2015. Αλλωστε, στην πιλοτική δίκη που έβγαλε τα αναδρομικά κύριων συντάξεων του ΕΦΚΑ ήταν διάδικος και το επικουρικό ταμείο ΕΤΕΑΕΠ. Το παράδοξο είναι ότι σε μια δίκη που αφορούσε τις μειώσεις σε κύριες, επικουρικές και Δώρα, το ΣτΕ απάντησε μόνον για τα αναδρομικά κύριων συντάξεων, γνωρίζοντας βέβαια πως τα δικαιούνται και οι επικουρικές. Ακόμα και αρμόδια στελέχη του ΕΦΚΑ – ΕΤΕΑΕΠ θεωρούν ότι η απόφαση του ΣτΕ αφορά και τις επικουρικές.
3 Γιατί λέγεται ότι θα γίνει νέα πιλοτική δίκη στο ΣτΕ για τις μειώσεις των επικουρικών και τι θα βγάλει;
Κατά τη γνώμη νομικών, αν δεν δοθούν με άλλη κυβερνητική ρύθμιση τα αναδρομικά στις επικουρικές συντάξεις, τότε οι συνταξιούχοι μπορούν να προσφύγουν μέσω δικηγόρων τους σε νέα πρότυπη δίκη στο ΣτΕ ζητώντας οριστική απάντηση και απόφαση για τις μειώσεις των επικουρικών που θέλουν να τους επιστραφούν. Σε αυτή την περίπτωση η απόφαση θα έχει αποτέλεσμα για όλους.
4 Οι συνταξιούχοι που έχουν αγωγές σε εκκρεμότητα για κύριες και επικουρικές, θα πάρουν επιπλέον αναδρομικά;
Πιθανότατα ναι, αλλά θα είναι για το 11μηνο αναδρομικών που αφορά στις κύριες συντάξεις. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι δίκες, λέει η κυβερνητική απόφαση, συνεχίζονται για όσους έχουν κάνει ήδη αγωγές. Δηλαδή για 250.000 συνταξιούχους υπάρχει ελπίδα ότι θα κερδίσουν τα αναδρομικά 11μήνου στις επικουρικές και στα Δώρα, αφού πληρωθούν τα αναδρομικά κύριων συντάξεων.
5 Μπορούν οι συνταξιούχοι να μην πάρουν τα αναδρομικά που τους δίνει η κυβέρνηση και να διεκδικήσουν όλες τις επιστροφές και για μεγαλύτερο διάστημα;
Ναι, υπό προϋποθέσεις. Για να αποποιηθούν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων θα πρέπει να κάνουν αίτηση αποποίησης του δικαιούμενου ποσού στον ΕΦΚΑ. Αν, παρά την αίτηση, τα αναδρομικά πιστωθούν στους λογαριασμούς τους αυτόματα, τότε θα θεωρηθεί ότι τα εισέπραξαν, είτε τα σηκώσουν είτε όχι. Μια πρόταση είναι, μετά την αίτηση αποποίησης των αναδρομικών κύριας σύνταξης, να καταθέσουν το ποσό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και να κάνουν αγωγή για όλο το πακέτο, δηλαδή για αναδρομικά κύριας σύνταξης, επικουρικής και Δώρων κύριας και επικουρικής σύνταξης. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αποποίηση πρέπει να κάνουν όσοι δεν έχουν ασκήσει αγωγή και σκέφτονται να ασκήσουν για όλα τα αναδρομικά. Ενώ όσοι έχουν ήδη κάνει αγωγή θα πάρουν τα αναδρομικά της κύριας σύνταξης και θα συνεχίσουν τη δίκη για τα υπόλοιπα.
6 Πώς μπορεί να διεκδικηθεί το 11μηνο στις επικουρικές συντάξεις;
Η απόφαση του ΣτΕ -παρότι η κυβέρνηση κάνει πως δεν το βλέπει- λέει καθαρά ότι οι μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 σε κύριες και επικουρικές συντάξεις δεν επιστρέφονται μετά τη δημοσίευση του νόμου 4387/2016, δηλαδή μετά τις 13/5/2016 που ίσχυσε ο νόμος Κατρούγκαλου. Ευθέως δηλαδή αναγνωρίζεται επιστροφή αναδρομικών και για τις επικουρικές στο 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016. Πέραν αυτών, όπως μας λέει ο δικηγόρος εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος, το 11μηνο αναδρομικών για τις επικουρικές αναγνωρίζεται και σε πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, στην οποία αναφέρεται ότι, μετά την ακύρωση των μειώσεων Κατρούγκαλου (σε επικουρικές με άθροισμα πάνω από τα 1.300 ευρώ), οι επικουρικές επανέρχονται στο ύψος όπου είχαν διαμορφωθεί στις 31/12/2014, σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 33 του ν. 4387, δηλαδή με τις μειώσεις τις οποίες ακύρωσε το ΣτΕ και έβγαλε τα αναδρομικά για το 11μηνο! Αυτό το σημείο της εγκυκλίου, τονίζει ο κ. Μπούρλος, πιστοποιεί και αποδεικνύει ότι τα αναδρομικά που τώρα δίδονται μόνον στις κύριες αφορούν για το 11μηνο τουλάχιστον και τις επικουρικές.
7 Τι θα γίνει με τα αναδρομικά του Δημοσίου;
Η ρύθμιση της κυβέρνησης θα εφαρμοστεί με όμοιο τρόπο και στις συντάξει του Δημοσίου, δηλαδή επιστροφή μειώσεων ενός 11μήνου από τους νόμους 4051 και 4093 στις κύριες συντάξεις. Υπάρχουν όμως «έξτρα» αναδρομικά στο Δημόσιο από την ΕΑΣ που βγήκε αντισυνταγματική ήδη από το Ελεγκτικό Συνέδριο αλλά δεν επιστράφηκε. Η διεκδίκηση συνεχίζεται και κατά τα φαινόμενα θα κερδίσουν οι συνταξιούχοι.
8 Τι περιμένουμε από το Ελεγκτικό Συνέδριο για το Δημόσιο; Κινδυνεύουν τα Δώρα;
Η νέα απόφαση που αναμένεται από την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου θα καθορίζει το εύρος των επιστροφών στις συντάξεις του Δημοσίου. Οι τελευταίες πληροφορίες λένε πως μπορεί να μένουν εκτός επιστροφών τα 800 ευρώ από τα Δώρα για τις κύριες συντάξεις, προφανώς επειδή τα έχασαν οριστικά με άλλη απόφαση του ΣτΕ οι εν ενεργεία δημόσιοι υπάλληλοι και δεν μπορούν να τα διεκδικήσουν. Αν τελικά αυτό επιβεβαιωθεί και στις κύριες συντάξεις, τότε δυσκολεύει συνολικά η διεκδίκηση των Δώρων και για τους υπόλοιπους συνταξιούχους.
9 Τι κερδίζουν όσοι έχουν δύο κύριες συντάξεις (π.χ. γήρατος και χηρείας);
Οι διπλοσυνταξιούχοι παίρνουν αναδρομικά και στις δύο ή τρεις κύριες συντάξεις εφόσον ξεπερνούν σε άθροισμα τα 1.000 ευρώ, γιατί πάνω από το ποσό αυτό είχαν τις μειώσεις του νόμου 4093. Για παράδειγμα, συνταξιούχος του ΙΚΑ που παίρνει 850 ευρώ σύνταξη γήρατος και άλλα 300 ευρώ από σύνταξη χηρείας του Δημοσίου έχει άθροισμα 1.150 ευρώ και με τον νόμο 4093 είχε μείωση 5% και στα δύο ποσά γιατί υπερέβαινε τα 1.000 ευρώ. Οπότε, θα πάρει αναδρομικά 42,5 ευρώ τον μήνα για 11 μήνες, ήτοι 468 ευρώ για τη σύνταξη του ΙΚΑ και 165 ευρώ για τη σύνταξη του Δημοσίου, δηλαδή σύνολο αναδρομικών 633 ευρώ.
10 Πότε πληρώνονται τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και σε ποιους;
Συνολικά, τα αναδρομικά θα πληρωθούν σε περίπου 1.100.000 συνταξιούχους όλων των Ταμείων με μία, δύο ή περισσότερες κύριες συντάξεις. Θα πληρωθούν περίπου 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχοι από όλα τα Ταμεία οι οποίοι λαμβάνουν 2.250.000 μονές ή διπλές κύριες συντάξεις λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου. ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα 1.000 ευρώ ή το άθροισμα κύριων συντάξεων πάνω από τα 1.000 ευρώ θα έπρεπε να υφίσταται στο 11μηνο που τους έγιναν οι περικοπές που επιστρέφονται, δηλαδή να είχαν 1.000 ευρώ και άνω μικτή κύρια σύνταξη, ή άθροισμα κύριων συντάξεων στο διάστημα Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016. Οι πληρωμές θα γίνουν εντός έξι μηνών και πάντως μέχρι Δεκέμβριο του 2020, όπως λέει η κυβερνητική τροπολογία, πλην όμως, σύμφωνα με αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, τα αναδρομικά θα δοθούν Σεπτέμβριο με Οκτώβριο.
11 Ποιοι δεν θα πάρουν αναδρομικά;
Δεν θα πάρουν επιστροφές 630.000 χαμηλοσυνταξιούχοι του ΟΓΑ που έχασαν τα Δώρα και 770.000 χαμηλοσυνταξιούχοι του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη κάτω από 1.000 ευρώ που επίσης έχασαν τα Δώρα. Δεν παίρνουν αναδρομικά όλοι οι συνταξιούχοι για τις μειώσεις επικουρικών.
12 Ποιοι μπορούν να συνεχίσουν με αγωγές;
Δικαίωμα να συνεχίσουν τις διεκδικήσεις αναδρομικών έχουν όσοι ήδη έκαναν αγωγές. Οσοι δεν άσκησαν προσφυγές έχουν περιθώριο μέχρι τέλος του 2020. Οι χαμηλοσυνταξιούχοι, για παράδειγμα, μπορούν να προσφύγουν για τα Δώρα. Οσοι έχουν ασκήσει αγωγές και υπάρχουν εκκρεμείς δίκες μπορούν να συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα, όπως αναφέρει ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης, είτε για έντοκα αναδρομικά κύριας σύνταξης, επικουρικής και Δώρων, είτε λαμβάνοντας τα αναδρομικά της κύριας σύνταξης ατόκως, όπως αναφέρει η τροπολογία, και έπειτα να συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα για τις άλλες δύο παροχές Δώρων και επικουρικής.
